Postać Papieża-Polaka, już dwanaście razy była motywem przewodnim monet emitowanych przez Narodowy Bank Polski, ostatni raz w czerwcu ubiegłego roku. To absolutny rekord w historii polskiej numizmatyki Monety te mają nie tylko wartość numizmatyczną, ale dla wielu osób także emocjonalną, są bowiem szczególną pamiątką po wielkim człowieku, jakim był Jan Paweł II. Dlatego NBP szukał pomysłu, który pozwoliłby na szczególne upamiętnienie Jana Pawła II, pokazując zarówno uniwersalny, jaki i czysto polski wymiar Jego pontyfikatu. W tym celu NBP sięgnął po nowatorska formę, jaką jest banknot kolekcjonerski.
Prace nad jego przygotowaniem rozpoczęły się jeszcze w 2005 roku. Konsultantem merytorycznym NBP był, podobnie jak w przypadku monet kolekcjonerskich z wizerunkiem Jana Pawła II, znany biblista ks. prof. Waldemar Chrostowski. Z projektem banknotu, opracowanym przez wybitnego artystę-grafika Andrzeja Heidricha, zapoznali się arcybiskup Józef Kowalczyk Nuncjusz Apostolski, kardynał Józef Glemp Prymas Polski, arcybiskup Józef Michalik Przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski oraz kardynał Stanisław Dziwisz Metropolita krakowski. Projekt uzyskał ich aprobatę.
Strona przednia banknotu w symboliczny sposób ukazuje uniwersalność pontyfikatu Jana Pawła II. Widoczna jest na niej postać Jana Pawła II z krzyżem pasterskim w ręku na tle stylizowanego globu ziemskiego – Papież, ubrany w szaty pontyfikalne, wykonuje gest pozdrowienia. W prawym dolnym rogu banknotu umieszczono napisy: „Jan Paweł II” oraz czas trwania pontyfikatu „16 X 1978 – 2 IV 2005”.
Strona odwrotna banknotu przedstawia epizod, który miał miejsce w trakcie Mszy św. inaugurującej pontyfikat Jana Pawła II i obrazuje szczególny związek Papieża ze kardynałem Stefanem Wyszyńskim. Podczas składania tzw. homagium przez kardynała, Jan Paweł II podniósł się i w pamiętnym geście wyraził swój szacunek dla Prymasa Polski. Do odwzorowania tej sceny na banknocie zostało wykorzystane zdjęcia autorstwa Ryszarda Rzepeckiego. Po prawej stronie tej sceny jest umieszczony cytat z Listu do Polaków, odczytanego przez Jana Pawła II, nazajutrz po tym wydarzeniu, podczas spotkania z rodakami w watykańskiej Auli Pawła VI: „Nie byłoby na Stolicy Piotrowej tego papieża Polaka […], gdyby nie było Twojej wiary, nie cofającej się przed więzieniem i cierpieniem, Twojej heroicznej nadziei […]”. Pod cytatem widnieje faksymile podpisu papieża oraz data wypowiedzenia tych słów – 23.10.1978. Widoczny pod tekstem kontur kościoła i klasztoru na Jasnej Górze ma podkreślać rolę Sanktuarium Jasnogórskiego w dziejach Polski i historii życia Ojca świętego i Prymasa Tysiąclecia. Pod sylwetkami obydwu postaci umieszczono na wstęgach dewizę biskupią każdego z nich; „Totus Tuus” – dewiza Jana Pawła II oraz „Soli Deo” – dewiza kardynała Stefana Wyszyńskiego.
Pełna symboliki, a zarazem nowoczesna jest również szata graficzna banknotu. Jako wizerunek znaku wodnego został wykorzystany herb papieski Jana Pawła II. W tle krzyża pasterskiego można zaś zobaczyć tzw. linie giloszowe z powtarzającymi się wizerunkami ryby, krzyża oraz napisu: RP.
Na banknocie pięciokrotnie zastosowano mikrodruki, pod lupą można miedzy innymi zobaczyć nazwy państw, które Jan Paweł II odwiedził podczas swych papieskich pielgrzymek. Wypełniają one zarysy kontynentów widocznych na globie ziemskim.
Na obydwu stronach banknotu wprowadzono też motyw kluczy Piotrowych. Na stronie przedniej widoczne są, w kwadratowym obramowaniu, białe klucze Piotrowe spięte sznurem. Natomiast na stronie odwrotnej są one przedstawione w kolorze oliwkowym. Jest to tzw. recto-verso – elementy z obu stron banknotu uzupełniają się tworząc całość widoczną pod światło. Z kolei napis „JP II” widoczny jest na banknocie w zależności od kąta patrzenia – jest to tzw. efekt kątowy.
Część elementów graficznych banknotu jest widoczna dopiero w świetle ultrafioletowym. Dla przykładu, na stronie przedniej banknotu w świetle UV można zobaczyć świecący na czerwono i seledynowo herb papieski Jana Pawła II pojawiający się z prawej strony postaci papieża. Natomiast na stronie odwrotnej banknotu w świetle UV widoczne są klucze Piotrowe w kwadratowym obramowaniu, w kolorze pomarańczowym.
Banknot ma wymiary 144×72 mm i został wyprodukowany został przez Polską Wytwórnię Papierów Wartościowych S.A. Wszystkie banknoty mają serię literową JP nawiązującą do inicjałów Papieża.
Wielkość emisji to 2 mln sztuk. Banknot ma nominał 50 zł, a cena jego sprzedaży (gwarantowana w NBP) – podobnie jak w przypadku monet kolekcjonerskich – jest wyższa i wynosi 90 zł. Na tę różnicę składają się m.in. koszty projektowania i produkcji, specjalnego etui, w którym banknot będzie dystrybuowany oraz podatek VAT.
Od 16 października 2006 roku banknoty można kupić w wszystkich Oddziałach Okręgowych NBP, a od 19 października będą dostępne także w wybranych urzędach pocztowych oraz placówkach Banku Pocztowego.