Cashback – bankomaty w opałach

Sklep jak bank

Cashback działa na bardzo prostej zasadzie. Skoro kartą możemy płacić za towar i usługę w sklepie, to w taki sam sposób można także wypłacać pieniądze. Zyskaliby na tym klienci, którzy nie musieliby korzystać z bankomatów, oraz właściciele punktów handlowych, którzy wypłacając klientom pieniądze zmniejszyliby swoje koszty obsługi gotówki (zabezpieczanie dużych sum pieniędzy, transport i wpłaty do banku).

Aby jednak cashback mógł funkcjonować konieczne jest porozumienie wszystkich podmiotów zaangażowanych w proces wydawania i akceptacji kart. Uruchomienie cahsbacku na danym rynku wymaga współpracy organizacji płatniczej z akceptantami oraz bankami wydającymi karty. Szczególnie ważne są tu wzajemne rozliczenia finansowe, bowiem cashback niesie ze sobą także koszy, które ktoś musi ponosić.

Na rynkach europejskich cashback nie jest niczym nowym, jest powszechnie stosowany m.in. w Wielkiej Brytanii gdzie cieszy się ogromną popularnością. W USA cashback był stosowany jeszcze zanim w latach 70-tych XX wieku pojawił się bankomat i karta z paskiem magnetycznym.

Trzeba pamiętać, że w przypadku kart określenie cashback ma dwa znaczenia. Poza wspomnianą wypłata gotówki w terminalu POS, oznaczać może także zwrot części prowizji jaka trafia za pośrednictwem banku do posiadacza karty. Ten rodzaj casbacku´u jest niezwykle popularny w USA, gdzie większość wydawców kart zwraca swoim posiadaczom część każdej kwoty wydanej kartą. Najczęściej jest to około 1% wydatkowanej kwoty. Tego rodzaju kart nie ma obecnie na Polskim rynku i nie zanosi się by mogły się na nim w najbliższym czasie pojawić.

Bankomat w odstawkę

Wprowadzanie cashbacku w 2006 roku planują Visa i MasterCard. Jest to bardzo ważne przedsięwzięcie, które zapewne mocno przysłuży się rozwojowi rynku kart w naszym kraju. Bo choć rynek ten szybko rośnie, to funkcjonuje na nim tylko około 8,5 tysiąca bankomatów. Większość z nich zlokalizowana jest w dużych ośrodkach miejskich, a bankomatów na wsi praktycznie nie ma. Dlatego tak ważne wydaje się, by umożliwić klientom pobieranie gotówki w terminalach POS – których na rynku jest obecnie ponad 150 tysięcy. Być może pozwoli to odwrócić tendencję w której zdecydowana większość, zarówno pod względem ilości jak i wartości, transakcji dokonywanych kartami to transakcje w bankomatach.

Szczegóły wprowadzonego rozwiania nadal są jeszcze dyskutowane, jednak nie ma technicznych przeciwwskazań, żeby wprowadzanie cashbacku nastąpiło jeszcze w 2006 roku. Najwięcej pracy przy wprowadzaniu tej usługi będą miały cenrta rozliczeniowe, które obsługują sklepowe terminale POS. Muszą one przystosować do tego calu swoje systemy, a przede wszystkim wzbogacić o taka opcję oprogramowanie terminali. Nie obejdzie się także bez dodatkowych szkoleń dla właścicieli punktów handlowych i personelu. Równie ważne, co techniczne wprowadzanie cashbacku, może okazać się zachęcenie użytkowników kart do korzystania z niego.

Visa debetowa

Każda z organizacji płatniczych wprowadza usługę cashback samodzielnie dlatego sposób jej funkcjonowania dla Visy i MasterCard będzie się zapewne różnił. Różnice nie będą jednak wielkie ponieważ obie organizacje będą korzystać z tych samym sprawdzonych zagranicznych wzorów. Dotychczas więcej na temat swojej realizacji ujawniła Visa, która swoją usługę cashback ma wprowadzić na rynek już w połowie tego roku.

Jak będzie wyglądała wypłata gotówki w punkcie handlowym przy użyciu karty Visa? Przede wszystkim wypłata będzie musiała być powiązana z transakcją zakupu. Nie będzie bowiem możliwości skorzystania z samego tylko cashbacku, jednak nie będzie także ustalonej minimalnej kwoty zakupu przy której jest on możliwy. Wystarczy zatem zapłacić kartą za dowolną rzecz (minimalne kwoty na które mogą opiewać transakcje kartowe wynoszą od 1 do 5 zł zależnie od centrum rozliczeniowego) by móc wypłacić z karty dodatkowe pieniądze.

Maksymalna wypłacana jednorazowo kwota to 200 zł (w Wielkiej Brytanii można pobrać w kasie maksymalnie 50 funtów, a w USA 200 dolarów). Nie będzie jednak dziennego limitu wypłat (oczywiście poza limitem wyznaczonym przez bank wydający kartę dla transakcji gotówkowych), przy każdej bezgotówkowej transakcji będzie można dodatkowo otrzymać do 200 zł. Klient nie będzie płacił za pobrane pieniędzy żadnej dodatkowej prowizji, a transakcje będą traktowane jak bezgotówkowe. Jedynie w przypadku limitów transakcyjnych cashback będzie traktowany jak wypłata gotówki w bankomacie. W przypadku transakcji z cashback będą one zawsze autoryzowana przez połączenie z bankiem, nawet jeśli nie byłoby to wymagane przy zwykłej transakcji zapłaty (floor limit równy 0).

Z cashbacku będzie można korzystać tylko z wykorzystaniem kart debetowych. Będzie on niedopuszczalny w przypadku korzystania z kart obciążeniowych i kredytowych. Banki wydające karty będą zobowiązane zgłosić do Visa te z nich, w przypadku których cashback ma być uruchomiony. Będzie on dostępny dla wszystkich zgłoszonych kart debetowych bez względu na to czy są to karty Visa Electron, Visa Business Electron czy zwykłe karty Visa (np. Classic czy Gold). Bez znaczenia będzie czy karta jest wypukła, czy jest to karta elektroniczna.

Transakcję z cashback klient będzie zatwierdzał w ten sam sposób jak inne transakcje wykonywane kartą, czyli podpisem lub kodem PIN (zależnie od karty). Cashback teoretycznie będzie dostępny we wszystkich terminalach POS na terenie Polski (o ile centrum autoryzacyjne na to pozwoli), nie będzie natomiast można z niego korzystać za granicą.

MasterCard nie próżnuje

MasterCard planuje, że jego usługa zostanie wprowadzona pilotażowo w 3 kwartale tego roku. MasterCard w przeciwieństwie do Visy nie oferował dotychczas takiej usługi w Europie. Pierwsze wdrożenie tej technologii na Starym Kontynencie będzie miało miejsce właśnie w Polsce i we Włoszech.

Inaczej niż w przypadku Visy, klienci MasterCard będą mogli korzystać z cashback zarówno w przypadku kart debetowych, jak i kredytowych oraz obciążeniowych. Wypłat będzie można dokonywać kartami MasterCard oraz Maestro. Jeszcze nie ustalono maksymalnej wysokości kwoty jaką będzie można pobrać przy okazji zakupów w sklepie. Najprawdopodobniej będzie to także kwota 200 zł lub inna do niej zbliżona.

Cashback to usługa bardzo popularna w niektórych krajach. Wydaje się, że także w naszym kraju może ona odnosić podobne sukcesy. Konieczne jednak jest jej wprowadzenie na podobnych zasadach przez obie organizacje płatnicze.

Cashback z jednej strony zachęci użytkowników kart do płacenia nimi w sklepach (co jest niezbędne żeby z cashbacku korzystać), z drugiej zaś przyniesie możliwość wypłaty pieniędzy w miejscach gdzie nie ma dostatecznej sieci bankomatów. Oczywiście niezbędna jest akcja edukacyjna, informującą o wprowadzeniu usługi oraz prezentującą jej zalety. Tak by każdy użytkownik karty miał możliwość samodzielnego ich sprawdzenia.

Usługę cashback zapewne pierwsze na naszym rynku wprowadzi Visa, jednak już widać, że MasterCard będzie się bardzo starał by nie postać w tyle. Cashback może bowiem dać Visie sporą przewagę konkurencyjną w sytuacji gdy druga organizacja nie będzie jej oferowała. Cashback będzie dla organizacji płatniczych metodą dotarcia do tych wszystkich potencjalnych klientów banków, którzy żyją na terenach gdzie dotychczas nie funkcjonują bankomaty (za względów ekonomicznych). Dzięki usłudze, także mieszkańcy małych miast i wsi będą mogli korzystać z międzynarodowych kart debetowych a pieniądze, zamiast w bankomatach wypłacać w sklepach lub innych punktach handlowych.