Dyscyplina płatnicza
Zgodnie z art. 359 kodeksu cywilnego odsetki od sumy pieniężnej należą się, gdy wynika to z czynności prawnej, ustawy, orzeczenia sądu lub decyzji innego właściwego organu. Możliwość ich żądania pojawia się już od następnego dnia po przekroczeniu terminu płatności. Odsetki ustawowe obliczane są w stosunku rocznym. Jeżeli w danym roku stawka odsetek ustawowych ulegnie zmianie, naliczane są one proporcjonalnie do stawki obowiązującej w danej części roku.
Rada Ministrów, wyznaczając wysokość odsetek ustawowych, kieruje się koniecznością zapewnienia dyscypliny płatniczej i sprawnego przeprowadzania rozliczeń pieniężnych, biorąc pod uwagę wysokość rynkowych stóp procentowych oraz stóp procentowych NBP. W ciągu ostatnich trzech lat NBP podwyższał stopy procentowe sześciokrotnie, łącznie o 1,5 pkt proc. – twierdzi resort sprawiedliwości. Analitycy jednak uważają, że nie jest to dobry czas na podwyższenie odsetek ustawowych.
Nie najlepszy moment
– To niedobry moment na podwyższanie odsetek. Ministerstwo Sprawiedliwości tłumaczy swoją decyzję tym, że od poprzedniego rozporządzenia RPP podniosła bankowe stopy procentowe. Ostatnio jednak je obniżyła i na pewno obniży je nawet o 2 proc. w ciągu 1, 2 lat – uważa Arkadiusz Protas, wiceprezes Business Centre Club.
Eksperci podnoszą, że wysokość ustawowych odsetek wpływa na powstawanie zatorów płatniczych. Przy zbyt niskich odsetkach przedsiębiorcy nie biorą kredytów na spłatę długu, a zadłużają się i płacą odsetki.
– Problem zatorów płatniczych może się pojawić w związku z mniejszą ilością pieniędzy na rynku oraz ograniczaniem zamówień i sprzedaży – uważa Arkadiusz Protas.
Jakie jeszcze odsetki funkcjonują obok odsetek ustawowych ? Kiedy wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie ? Jaka jest procedura w tym wypadku ? Ile może wynosić maksymalna wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej ?
Więcej: Gazeta Prawna 15.12.2008 (244) – str.12
Mariusz Mosiołek