Stabilnie, z perspektywą poprawy sytuacji rynkowej – eksperci Stowarzyszenia „Białe murowanie” oceniają szanse rozwoju i wyzwania dla branży budowalnej, a także najważniejsze wydarzenia ostatnich lat.
Przedstawiciele Stowarzyszenia „Białe murowanie” wskazują na niewielką poprawę koniunktury w tym roku i prognozują lekkie ożywienie rynku budowlanego. Dane Głównego Urzędu Statystycznego dotyczące budownictwa mieszkaniowego z okresu styczeń-październik 2014 r. także pozwalają pozytywnie spojrzeć na upływający rok.
Sytuacja w branży budowlanej
Na rynku mieszkaniowym można zaobserwować większą aktywność inwestorów, przede wszystkim wśród deweloperów. W czasie dziesięciu miesięcy 2014 r. oddano do użytkowania 114 235 mieszkań, mimo że jest to nieco mniej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku, branża deweloperska osiągnęła w tym obszarze wzrost o 3,6 proc. Łącznie wydano o 14,2 proc. więcej pozwoleń na budowę i rozpoczęto budowę o 15,6 proc. więcej mieszkań niż w analogicznym okresie ubiegłego roku. W budownictwie indywidualnym wzrosła liczba rozpoczętych budów, przy jednoczesnym nieznacznym spadku wydawanych pozwoleń na budowę. Natomiast w przypadku rynku inwestycji na sprzedaż i wynajem uzyskano o 38,8 proc. więcej pozwoleń na budowę mieszkań niż przed rokiem. Wzrosła także liczba mieszkań, których budowę rozpoczęto – o 34,8 proc.
– W ocenie Stowarzyszenia „Białe murowanie” bieżąca sytuacja na rynku budowlanym ma stabilny charakter, pozwala także przyjąć optymistyczne założenia w kwestii przyszłości. Większość ekspertów przyznaje, że jest lepiej niż w roku ubiegłym. Perspektywę rozwoju widać przede wszystkim w branży deweloperskiej, co wiąże się z rosnącą liczbą wydawanych pozwoleń na budowę w tym sektorze. Po okresie spadku koniunktury można zaobserwować ożywienie w gospodarce, deweloperom sprzyjają także utrzymujące się niskie stopy procentowe – te czynniki wpływają na poprawę sytuacji w budownictwie mieszkaniowym – zaznacza Tomasz Kruppik, Prezes Zarządu Stowarzyszenia „Białe murowanie”.
Na jakie czynniki warto zwrócić uwagę w kontekście rozwoju branży budowlanej?
Przedstawiciele Stowarzyszenia wskazali cztery najistotniejsze ich zdaniem elementy, wpływające na rozwój branży budowlanej, a co się z tym wiąże zwiększenie liczby inwestycji. Są to: dostępność kredytów, rozwój gospodarczy, programy unijne oraz niższe koszty budowy.
Dostępność kredytów
Na sytuację w budownictwie mieszkaniowym wpływa sposób prowadzenia polityki kredytowej oraz programy ułatwiające klientom indywidualnym zakup mieszkania. Im mniej restrykcyjny system udzielania kredytów, tym większe prawdopodobieństwo aktywności inwestorów na rynku mieszkaniowym. W ostatnich latach reguły te stały się bardziej wymagające, tym bardziej, zdaniem ekspertów, warto wprowadzać zmiany w tym obszarze. Można jednocześnie zakładać, że utrzymywanie się przez dłuższy czas niskich stóp procentowych w dłuższej perspektywie będzie korzystnie wpływać na branżę.
– Jednym z głównych czynników stymulujących rozwój rynku budowlanego jest dostępność kredytów, w tym oprócz stóp procentowych, ułatwienie procedur i obniżenie progów kredytowych. Wiele podmiotów liczy także na kompleksowy program wspierający klientów indywidualnych w zakupie mieszkania poprzez wprowadzenie udogodnień w polityce mieszkaniowej i prorodzinnej – argumentuje Izabela Horoszewska, Stowarzyszenie „Białe murowanie”.
Rozwój gospodarczy
Rozwój gospodarczy wpływa pozytywnie na każdą gałąź przemysłu i usług, a sektor budowlany jest szczególnie wrażliwy na cykle koniunktury. Obecnie po okresie spowolnienia w latach 2008-2011 można zaobserwować tendencję zwyżkową.
– Związany z ożywieniem rynku wzrost płac mógłby spowodować aktywność inwestorów, którzy dysponowaliby większą ilością wolnych środków pozwalających na bezpieczne pozyskanie i spłatę kredytu lub odłożenie określonej kwoty na zakup mieszkania – prognozuje Sebastian Pyszniak, Stowarzyszenie „Białe murowanie”.
Programy unijne
Szansą dla budownictwa może być również nowa perspektywa finansowania inwestycji przy wykorzystaniu funduszy europejskich 2014-2020. Planowane, w ramach realizowania programów unijnych, wsparcie dla Polski powinno wywołać wzrost inwestycji budowlanych przede wszystkim w obszarze infrastruktury.
Niższe koszty budowy
Czynnikiem, który wpływa na sprzedaż w branży mieszkaniowej, są utrzymujące się od dłuższego czasu stabilne ceny materiałów oraz usług budowlanych. Powoduje to zmniejszenie kosztów wytworzenia, co bezpośrednio łączy się z cenami mieszkań na rynku, które dzięki temu mogą stać się tańsze i bardziej dostępne dla klientów.
Jakie wyzwania pojawiają się w rozwoju branży budowlanej?
Wprowadzane w Polsce inicjatywy rządowe powinny w większym stopniu niż dotychczas wspierać inwestorów w zakresie dostępności środków na zakup mieszkań, w tym również w obszarze kredytowania – zdaniem przedstawicieli Stowarzyszenia „Białe murowanie” takie działania powinny pobudzić aktywność w budownictwie mieszkaniowym.
W ocenie ekspertów udogodnienia kredytowe potrzebne są szerszej grupie inwestorów niż tej, którą obejmuje zasięgiem program „Mieszkanie dla młodych”.
Tereny budowlane
Eksperci Stowarzyszenia podkreślają także, że branża budowlana potrzebuje odpowiedniej polityki gospodarowania terenami pod inwestycje.
– Przygotowanie terenów pod budownictwo, m.in. dostępność miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, skraca czas realizacji inwestycji. W wielu regionach Polski warto przyśpieszyć prace w tym obszarze – mówi Marek Moskal, Członek Zarządu Stowarzyszenia „Białe murowanie”.
Warunki pracy dla młodych
Z analiz rynkowych wynika, że młodzi ludzie to grupa, dla której szczególnie istotne jest zaspokojenie swoich potrzeb mieszkaniowych, zazwyczaj mają też większą motywację w tym zakresie.
– Ważne jest zapewnienie odpowiednich warunków pracy, w szczególności ludziom młodym, aby dzięki stałym umowom uzyskali lepszy dostęp do kredytów. Odpowiednia polityka w tym zakresie spowoduje także zmniejszenie emigracji zarobkowej, co może zwiększyć liczbę osób zainteresowanych kupnem nieruchomości na rodzimym rynku – mówi Tomasz Sielski, Stowarzyszenie „Białe murowanie”.
Ważne wydarzenia 2011- 2014
Zdaniem ekspertów Stowarzyszenia na kondycję branży budowlanej w znacznej mierze oddziałują podejmowane przez ostatnie kilka lat decyzje podmiotów instytucjonalnych, w szczególności państwowych.
– Do ważniejszych wydarzeń, które kreowały sytuację na rynku mieszkaniowym w ostatnich latach, można zaliczyć zakończenie programu „Rodzina na swoim” i wprowadzenie nowego programu „Mieszkanie dla młodych”. Ponadto, wymienić należy zmiany w polityce kredytowej, polegające na zaostrzeniu warunków przyznawania, w tym na wprowadzeniu wymagania przyznawania kredytu wyłącznie w walucie, w której kredytobiorca otrzymuje zarobki – podsumowuje Tomasz Kruppik, Prezes Zarządu Stowarzyszenia „Białe murowanie”.
Jako istotne wydarzenie w budownictwie mieszkaniowym w ostatnich czterech latach eksperci Stowarzyszenia „Białe murowanie” wskazywali także wejście w życie ustawy o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego (kwiecień 2012), która w założeniu ma stabilizować rynek mieszkaniowy i minimalizować ryzyko kupujących. Pod wpływem nadchodzącej nowelizacji przepisów deweloperzy skrócili czas realizacji części inwestycji. W kontekście budownictwa jednorodzinnego eksperci wskazywali natomiast uproszczone przepisy dla inwestorów polegające na zniesieniu konieczności uzyskania pozwolenia na budowę i zastąpienie go dopuszczeniem.
Eksperci podkreślają także, że zmiany sytuacji gospodarczej – a więc następujące po sobie okresy spowolnienia i ożywienia – znalazły odzwierciedlenie w aktywności inwestorów, szczególnie w segmencie budownictwa wielorodzinnego.
Popularność białych technologii
W opinii przedstawicieli Stowarzyszenia „Białe murowanie” silikaty znajdują zastosowanie przede wszystkim w budownictwie wielorodzinnym.
– Popularność silikatów wynika z wprowadzonych dla budynków wymagań odnośnie ochrony przed hałasem (50 dB dla ściany pomiędzy mieszkaniami w budynku wielorodzinnym) oraz wysokiej wytrzymałości, dzięki której z silikatów można wznosić nawet klikunasto kondygnacyjne budynki w technologii murowej – mówi Małgorzata Zydek, Członek Zarządu Stowarzyszenia „Białe murowanie”.
Przez wzgląd na te właściwości budownictwo komercyjne, czyli np. obiekty biurowe, centra handlowe, okazało się drugim najczęściej wskazywanym sektorem w kwestii popularności bloków wapienno-piaskowych. Ważnym aspektem jest w tym przypadku także ich odporność ogniowa. Dla ściany o grubości 15 cm z bloczków pełnych odporność ogniowa osiąga wartość REI 240, natomiast w przypadku ściany o takiej samej grubości z bloczków drążonych jest to REI 120.
Podsumowanie
Prognozy ekspertów Stowarzyszenia „Białe murowanie” na najbliższy czas zakładają status quo, jednak sytuacja w branży budowlanej skłania do umiarkowanie pozytywnych ocen, szczególnie w porównaniu ze spowolnieniem gospodarczym sprzed kilku lat.