Spadły nastroje wśród przedsiębiorców mikro, małych i średnich firm. W tym kwartale aż 42,5 proc. badanych przedsiębiorców spodziewa się pogorszenia sytuacji gospodarczej kraju. Tak wielu pesymistów wśród small biznesu jeszcze w tym roku nie odnotowano – wynika z najnowszej edycji badania prowadzonego co kwartał w sektorze MŚP przez Instytut Keralla Research.
To efekt m.in. silnego rozczarowania osiągniętymi zyskami w związku z organizacją EURO 2012 w Polsce oraz spodziewanego wyhamowania wzrostu gospodarczego.
Przypomnijmy, że w poprzednim kwartale, przedsiębiorcy przede wszystkim dobrze prognozowali kondycji własnych firm i spodziewali się znacząco większej sprzedaży i większej skali zamówień. Instytut Keralla Research odnotował wówczas zaskakujący wzrost wskaźnika nastrojów przedsiębiorstw KERNA – do poziomu minus 57,24 pkt. (skala -100 do +100).
Aktualnie wskaźnik KERNA wynosi minus 72,9 pkt. i wrócił do poziomu z początku roku. Chwilowy entuzjazm związany z EURO 2012 minął i nastroje uległy mocnej korekcie w dół.
Instytut Keralla zapytał przedsiębiorców wprost czy impreza piłkarska Euro 2012, którą żyliśmy ostatnie trzy lata przełożyła się jakkolwiek na ich biznes? Ogółem 78% badanych oceniło, że Euro 2012 w ogóle nie wpłynęło ani pozytywnie, ani negatywnie na ich działalność. A tylko 9,7 proc., mówiło, że zauważyło pozytywny wpływ.
A czy zdaniem small biznesu fakt, że Euro 2012 odbyło się w Polsce może realnie pomóc firmom w kontaktach zagranicznych w przyszłości? Czy może poprawi się klimat biznesowy w eksporcie, czy będzie większe zaufanie do produktów z Polski? Także w tym wypadku, ponad 60% badanych nie sądzi, by mogło to pomóc w lepszym postrzeganiu wyrobów „Made in Poland”. Zatem nadzieje wyrażane tak silnie na przełomie kwietnia i maja przez MŚP i oczekiwanie „mocnego finansowego odbicia” okazują się być w tej grupie przedsiębiorstw raczej zawiedzione.
Dla przedsiębiorców MŚP ten kwartał będzie więc równie trudny jak pierwszy i upłynie najwyraźniej w atmosferze zmagań o utrzymanie na rynku. Small biznes obawia się nie tylko o kondycję gospodarki krajowej ale także własnych firmy.
Przedsiębiorcy częściej, niż jeszcze kwartał wcześniej sygnalizują chęć zwalniania pracowników. Polityka samego tylko obcinania wydatków firmy, dobiega więc końca. Szukanie oszczędności, poza obszarem kadrowym, najwyraźniej firmy mają za sobą. Stąd należy się spodziewać, że ten kwartał przyniesie ostre cięcia zatrudnienia w mikro, małych i średnich firmach. Czynnikiem realnie sprzyjającym takim decyzjom, jest malejąca marżowość, czyli niższa opłacalność prowadzonej działalności. Skarżą się na nią bardzo często badani przez Instytut Keralla Resaerch przedsiębiorcy, wskazując na utrzymujące się wysokie koszty zatrudnienia i działalność opartą od miesięcy na silnej presji sprzedaży po niższych cenach.
Nie będzie więc znaczących inwestycji ze strony MŚP. Index ZAIR informujący o skali zakupów wyniósł minus 70,7 pkt., co daje spadek o 1,9 pkt. kw/kw. Firmy nastawiają się przede wszystkim na utrzymanie niezbędnych wydatków związanych z bieżąca działalnością i sprzedażą – 25,5 proc. badanych przedsiębiorstw chce wydatkować na marketing i reklamę. Przedsiębiorcy w sezonie wakacyjnym zaplanowali również remonty hal, lokali, pomieszczeń – 18,5 proc. oraz zakup maszyn i technologii – 17,5 proc.
Analizując szczegółowe dane z badania przedsiębiorstwa MŚP Instytutu Keralla Research wynika, że WZRÓSŁ ODSETEK NEGATYWNIE OCENIAJĄCYCH DRUGI KWARTAŁ W KRAJOWEJ GOSPODARCE
Prawie 60 proc. badanych przedsiębiorców ocenia, że sytuacja gospodarcza w Polsce pogorszyła się w minionym kwartale. To najwyższy odsetek pesymistów zarejestrowany w czasie minionych 12 miesięcy. Analizując dane historyczne widać również, że spadek liczby niezadowolonych przedsiębiorców w poprzednim kwartale był chwilowy i obecnie kontynuowany jest negatywny trend w ocenie sytuacji gospodarczej kraju. Równocześnie obniżył się o 6 pkt. proc. odsetek przedsiębiorców pozytywnie oceniających sytuację ekonomiczną. Aktualnie jest już ich tylko 4,7 proc. – to bardzo mało i niebezpiecznie blisko najniższego poziomu z początku tego roku, kiedy optymistów było 4,3 proc. (4,7 proc. to zaledwie 28 firm na 600 biorących udział w badaniu).
NIEZNACZNIE LEPIEJ PRZEDSIĘBIORCY OCENILI SYTUACJĘ WŁASNEJ FIRMY W DRUGIM KWARTALE
Ogółem 38 proc. badanych przedsiębiorców negatywnie oceniło kondycję własnej firmy w minionym kwartale, ale to i tak lepiej niż na początku roku, kiedy źle oceniających było 39,5 proc. firm. Spadł natomiast udział tych właścicieli małych firm, którzy pozytywnie odnieśli się do poprzedniego kwartału. Tylko 15,3 proc. dobrze oceniających, to po skoku z drugiego kwartału, niestety mało krzepiący wynik. Analizując wyniki ocen kondycji przedsiębiorstw, należy zaznaczyć, że sytuacja w firmach jest zbliżona – jeśli chodzi o nastroje – do początku roku, czyli wciąż small biznes w dużej mierze koncentruje się na utrzymaniu w ogóle na rynku i ciągłym odbudowywaniu strat z lat poprzednich.
WZRÓSŁ ODSETEK PROGNOZUJĄCYCH NEGATYWNIE NA TRZECI KWARTAŁ W KRAJOWEJ GOSPODARCE
Minął też najwyraźniej entuzjazm związany z EURO 2012, który wpłynął na lepsze nastroje, notowane w poprzednim kwartale. Wrócił realizm a wraz z nim pesymizm. Aż 42,5 proc. badanych przedsiębiorców spodziewa się, niestety, pogorszenia sytuacji gospodarczej kraju w tym kwartale. To o 10,7 pkt. proc. więcej, niż w poprzednim pomiarze. To największy odsetek pesymistów jaki zanotowano w ogóle licząc od 2011.
Polepszenia sytuacji gospodarczej kraju spodziewa się tylko 10 proc. ankietowanych firm, co stanowi spadek o 8,7 pkt. proc. kw./kw.
TRZECI KWARTAŁ NIE BĘDZIE NALEŻAŁ DO ŁATWYCH – SILNE OBAWY MA CO PIĄTY PRZEDSIĘBIORCA
„Korekta w nastrojach” po zakończeniu EURO 2012 dotyczy również kondycji własnej firmy. Najbardziej spadły pozytywne nastroje small biznesu w odniesieniu do tego, co wydarzy się w ich własnym przedsiębiorstwie. Poprawy w trzecim kwartale w firmie spodziewa się 24,5 proc. badanych. W poprzedniej edycji badania optymistów było aż 39,7 proc.!
Przybyło także pesymistów. Gorszej sytuacji spodziewa się 22,7 proc. przedsiębiorców. Kwartał wcześniej pesymistów było znacznie mniej, bo 15,3 proc. (to zmiana o 7,4 pkt. proc.).
IMPREZA SPORTOWA EURO 2012 W OCENIE MŚP
Znakomite wyniki nastojów notowane w drugim kwartale b.r. podyktowane były w dużym stopniu nadzieją, jaką prezentowali właściciele firm, zakładając, że przynajmniej część przychodów, jakie wygeneruje impreza trafi do ich firmowego budżetu. Kiedy więc fani piłki wyjechali, a firmy podsumowywały przychody za całe pierwsze półrocze, zapytaliśmy przedsiębiorców MŚP czy impreza sportowa Euro wpłynęła na ich biznes pozytywnie, negatywnie czy może nie miała żadnego wpływu?
Na tę ostatnią opcję czyli brak wpływu wskazało aż 78 proc. ankietowanych firm. Co ciekawe w dalszej kolejności więcej osób wskazało, że impreza miała wpływ raczej negatywny niż pozytywny na ich działalność. Wpływ pozytywny zanotowało tylko 9,7 proc. badanych, w tym 1,7 proc. mówi o zdecydowanych korzyściach. Wpływ negatywny tej imprezy odczuło 11,1 proc. badanych, w tym 2,8 proc. oceniło, że był to zdecydowanie zły czas dla ich działalności.
POSTRZEGANY WPŁYW IMPREZY EURO 2012 NA LEPSZY WIZERUNEK POLSKIEGO BIZNESU ZAGRANICĄ
Mistrzostwa UEFA zostały już politycznie ocenione jako logistyczny i organizacyjny sukces. Czy jednak sukces ten uda się choć częściowo przełożyć na jeszcze lepszy wizerunek polskiego biznesu zagranicą? Czy w jakikolwiek sposób wesprze to nasz eksport między innymi dzięki większemu zaufaniu do produktów z Polski? O tym, że tak będzie jest przekonana niestety mniejszość badanego sektora MŚP. Optymistami w tym zakresie jest 31,5 proc. firm. Ponad 60 proc. przedsiębiorców MŚP nie podziela tego poglądu i ocenia, że nie pomoże to w żaden sposób w naszych zmaganiach na zagranicznych rynkach.
WSKAŹNIK NASTROJÓW PRZEDSIĘBIORSTW KERNA OBNIZYŁ SIĘ DO POZIOMU MINUS 72,9 pkt. i jest niższy o 15,66 pkt. licząc kw/kw. Na wskaźnik KERNA wpływają opinie przedsiębiorców dotyczące kondycji ekonomicznej kraju oraz firmy. Ten spadek w nastrojach to efekt głównie słabej oceny przyszłości kondycji własnej firmy. Ten sam obszar odpowiadał za wzrost wskaźnika w poprzednim kwartale. Wskaźnik cząstkowy dla obszaru własnej firmy obniżył się aż o 30,46 pkt.(!). Obniżył się również o 17,45 pkt. wskaźnik cząstkowy dla obszaru oceny przyszłości ekonomicznej kraju.
Wskaźnik KERNA wrócił zatem do poziomu, jaki notowano na początku bieżącego roku. Wskazuje, że w obszarze nastrojów zatoczyliśmy koło. Trzeci kwartał upłynie najwyraźniej w atmosferze zmagań o utrzymanie na rynku i strachu przed utratą finansowej stabilizacji.
INDEX ZAIR OBNIŻYŁ SIĘ DO MINUS 70,7 pkt.
Index ZAIR informujący o skali zakupów (inwestycje w MŚP) oparty jest na informacjach o tym czy zdecydowano o wydatkach na inwestycje czy nie. W tej edycji badania Index ZAIR wyniósł minus 70,7 pkt., co daje niewielki spadek o 1,9 pkt. kw/kw. i należy odczytywać, że inwestycje będą realizowane na poziomie zbliżonym, to tych sprzed trzech miesięcy. Nie będą to jednak duże zakupy ze strony small biznesu, ponieważ wyraźne jest zachowawcze podejście do wydatków. Mimo to, inwestować chce ogółem 51 proc. badanych. Firmy MŚP będą wydatkować na marketing i reklamę 25,5 proc. (w poprzednim kw. 21,5 proc.). Przedsiębiorcy w sezonie wakacyjnym zaplanowali również remonty hal, lokali, pomieszczeń – 18,5 proc. (poprzednio 17,2 proc.), będą też kupować maszyny i technologie – 17,5 proc.( poprzednio 17,8 proc.). Natomiast oszczędności small biznes będzie szukał głównie w obszarze zatrudnienia. Aktualnie tylko 10,3 proc. badanych firm chce rekrutować kolejnych pracowników. Kwartał wcześniej o zatrudnianiu informowało 16 proc.
Źródło: KerallaResearch