Podatkiem rolnym objęte są grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza. Wskazanie podmiotu opodatkowania nie stanowi trudności, problemem może być natomiast ustalenie, kiedy płacić podatek rolny, a kiedy dochodowy.
Zgodnie z art. 3. ust. 1 ustawy o podatku rolnym, podatnikami podatku rolnego są osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne, w tym spółki, nieposiadające osobowości prawnej będące:
- właścicielami gruntów;
- użytkownikami wieczystymi gruntów;
- posiadaczami samoistnymi gruntów;
- posiadaczami gruntów stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego.
Odrębne zasady ustalania podmiotu opodatkowania zostały przewidziane dla dzierżawy gruntów, wnoszenia ich jako wkład do spółdzielni rolnej oraz współwłasności.
Dzierżawa
Jeżeli grunty gospodarstwa rolnego zostały w całości lub w części wydzierżawione na podstawie umowy zawartej stosownie do przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników lub przepisów dotyczących uzyskiwania rent strukturalnych, podatnikiem podatku rolnego jest dzierżawca. Fakt ten zwalania właściciela nieruchomości od obowiązku podatkowego oraz ewentualnej odpowiedzialności w przypadku, gdy dzierżawca nie wywiąże się z obowiązku zapłaty podatku.
Spółdzielnia
Niekiedy podmioty zrzeszają się w spółdzielnie produkcyjne (obecnie funkcjonuje w Polsce 139 takich spółdzielni) by efektywniej wykorzystać posiadany areał. Wnoszą oni wtedy grunty gospodarstwa rolnego do spółdzielni produkcyjnej jako wkład gruntowy. W takim przypadku nie płacą oni podatku rolnego od omawianego gruntu, gdyż do jego zapłaty zobowiązana jest spółdzielnia produkcyjna.
Współwłasność
Jeżeli grunty podlegający opodatkowaniu podatkiem rolnym stanowią współwłasność lub współposiadanie dwóch lub więcej podmiotów, to stanowią odrębny przedmiot opodatkowania. Oznacza to, że jeżeli poszczególni współwłaściciele mają własne gospodarstwa rolne, ich udziału we wspólnym gruncie nie dolicza się do areału ich gospodarstwa, lecz opodatkowuje odrębnie. Ponadto obowiązek podatkowy w odniesieniu do gruntu wspólnego ciąży solidarnie na wszystkich współwłaścicielach. Inaczej przedstawia się to gdy omawiany grunty stanowi odrębne gospodarstwo rolne. Wtedy obowiązek podatkowy ciąży na współwłaścicielu (współposiadaczu), który te gospodarstwo prowadzi w całości.
Podatek rolny a podatek dochodowy
Zgodnie z ustawą o PIT, jej przepisów nie stosuje się do przychodów z działalności rolniczej. Jest to uzasadnione faktem, iż działalność rolnicza opodatkowana jest podatkiem rolnym. Nie ma to jednak zastosowania w przypadku działów specjalnych produkcji rolnej. Tak więc przedsiębiorca posiadający grunty rolne, który prowadzi na nich uprawy zaliczane do działów specjalnych produkcji rolnej, będzie płacił zarówno podatek rolny od posiadanego gruntu jak i dochodowy z tytułu prowadzenia działów specjalnych produkcji rolnej. W odniesieniu do podatku dochodowego podstawą opodatkowania może być:
- dochód rzeczywisty – ustalany na podstawie prowadzonych ksiąg podatkowych;
- dochód szacunkowy – ustalany przy zastosowaniu norm szacunkowych dochodu z określonej powierzchni upraw lub jednostki produkcji zwierzęcej, gdy dany podmiot nie prowadzi ksiąg.
Działy specjalne produkcji rolnej zostały wymienione w ustawie o PIT art. 2 ust. 3 i należą do nich: uprawy w szklarniach i ogrzewanych tunelach foliowych, uprawy grzybów i ich grzybni, uprawy roślin „in vitro”, fermowa hodowla i chów drobiu rzeźnego i nieśnego, wylęgarnie drobiu, hodowla i chów zwierząt futerkowych i laboratoryjnych, hodowla dżdżownic, hodowla entomofagów, hodowla jedwabników, prowadzenie pasiek oraz hodowla i chów innych zwierząt poza gospodarstwem rolnym.
Źródło: Tax Care