Popularność płatności elektronicznych w naszym kraju rośnie. Polacy nie tylko przekonują się do korzystania z karty podczas codziennych sprawunków, ale też zwracają większą uwagę na bezpieczeństwo tej formy płatności. Dotyczy to zarówno konsumentów, jak i sprzedawców, którzy w razie fałszywej transakcji kartowej ponoszą jej koszty z własnej kieszeni.
Verifone, lider bezpiecznych rozwiązań płatniczych, przedstawia kilka prostych zasad, zwiększających bezpieczeństwo wykonywania i akceptowania transakcji kartami płatniczymi.
Karty płatnicze szybko zadomowiły się w portfelach Polaków. I choć w wielu obszarach rodzimy rynek płatności elektronicznych wciąż ma duży potencjał rozwoju, np. w zakresie dostępności do terminali płatniczych, to właśnie w Polsce niezwykle dynamicznie rozwijają się płatności zbliżeniowe i ma miejsce wiele projektów związanych z płatnościami mobilnymi. Systematycznie rośnie liczba kart będących w obiegu oraz wartość wykonywanych nimi transakcji.Tylko w I kwartale 2016 roku liczba kart płatniczych w Polsce wyniosła 35,3 mln sztuk i wykonano nimi 709,1 mln transakcji bezgotówkowych o łącznej wartości 48 mld zł1. Polacy żyją coraz szybciej i bardziej nowocześnie, dlatego poszukują nowości technologicznych ułatwiających im codzienne sprawunki, w tym także w zakresie płatności.
Czy wraz ze wzrostem popularności płatności elektronicznych, może wzrosnąć liczba przestępstw z wykorzystaniem kart? Eksperci rynku płatności elektronicznych podkreślają, że Polska może się poszczycić jednym z najbardziej nowoczesnych systemów bankowych, co ma bezpośrednie przełożenie na bezpieczeństwo transakcji. Dzięki obowiązującemu w kraju standardowi kart EMV ryzyko kradzieży środków z karty zostało znacznie ograniczone. Zaufanie do bezpieczeństwa kart płatniczych potwierdzają także sami konsumenci: aż 83,1% ankietowanych, biorących udział w badaniu omnibusowym firmy Verifone wskazało, że forma regulowania należności za pomocą karty daje ich zdaniem gwarancję bezpieczeństwa. Nie oznacza to oczywiście, że przestępstwa zostały całkowicie wyeliminowane, ale zgodnie z danymi NBP, w 2014 roku liczba oszukańczych transakcji kartami w Polsce była jedną z najniższych w UE (po Węgrach i Litwie) i wyniosła tylko 0,002%. Oznacza to, że przy zachowaniu odpowiednich środków ostrożności i szybkiej reakcji w przypadku stwierdzenia utraty karty, można znacznie zmniejszyć ryzyko oszustw kartowych.
Na co powinni zwracać uwagę konsumenci
Karta jest narzędziem umożliwiającym korzystanie ze środków zgromadzonych w banku lub na koncie kredytowym. Jest kluczem do pieniędzy i powinna być strzeżona tak samo, jak gotówka. Dokonując płatności elektronicznych należy więc przestrzegać podstawowych zasad bezpieczeństwa.
Zachowanie poufności danych karty
- Zaraz po otrzymaniu karty z banku, właściciel powinien ją podpisać.
- Numer PIN najlepiej jest zapamiętać. Nigdy nie powinien być zapisany na karcie ani przechowywany razem z kartami w jednym portfelu lub etui.
- Dane karty są poufne i nie należy ich udostępniać osobom trzecim.
- Nie należy udostępniać nikomu numeru karty – ani przez telefon (banki nie mają w zwyczaju autoryzacji danych klienta przez podawanie numeru karty drogą telefoniczną lub mailową), e-mailem czy smsem, ani poprzez strony internetowe czy media społecznościowe (szczególną uwagę należy przykładać do prób ataków „phishingowych” – są to wiadomości zapraszające do odwiedzenia strony banku poprzez kliknięcie w link w treści maila, rzekomo w celu weryfikacji danych).
- Przy logowaniu na stronę banku zawsze należy sprawdzić, czy strona jest szyfrowana (oznaczenie kłódką, adres rozpoczynający się od https://).
- Korespondencja z bankiem zawierająca dane o kartach, zestawienia transakcji, czy wnioski o wydanie kart przed wyrzuceniem powinna zostać zniszczona, aby uniemożliwić osobom niepowołanym odczytanie informacji.
Bezpieczne przechowywanie kart płatniczych
- Nigdy nie należy udostępniać swojej karty osobom trzecim.
- Przy przeprowadzce należy jak najszybciej poinformować bank o zmianie miejsca zamieszkania – dzięki temu korespondencja z banku nie zostanie przejęta przez obcą osobę.
- Dobrym pomysłem jest noszenie kart poza portfelem, w oddzielnym etui – złodzieje będą mieli do nich trudniejszy dostęp, a w przypadku kradzieży, razem z kartą nie zostaną zabrane także dokumenty.
Na co zwrócić uwagę dokonując transakcji kartą
- Podczas płacenia kartą nie należy tracić jej z pola widzenia i odebrać od sprzedawcy od razu
po zakończeniu transakcji. - Podczas wpisywania numeru PIN na terminalu w sklepie lub w bankomacie, powinno się zasłonić klawiaturę.
- Płacąc kartą, także zbliżeniową, należy zwrócić uwagę, czy kwota transakcji wyświetlona na ekranie terminala jest taka sama jak koszt zakupów. W ten sposób unikniemy omyłkowego zapłacenia zbyt wysokiego rachunku.
- Pokwitowania z terminala płatniczego lub bankomatu zawierają dane karty – nie należy ich zostawiać bez nadzoru, a przed wyrzuceniem powinny zostać zniszczone. Pokwitowania transakcji, które nie doszły do skutku, należy zachować na wypadek konieczności zgłoszenia reklamacji.
- Transakcje kartowe należy traktować z taką samą rozwagą, jak wszystkie operacje na rachunku bankowym i sprawdzać wykonane operacje po otrzymaniu wyciągu. Zachowanie pokwitowań dokonanych transakcji pozwala na ich szybką weryfikację.
- W przypadku jakichkolwiek rozbieżności na wydruku z terminala lub bankomatu, należy jak najszybciej złożyć pisemną reklamację w banku, który wydał kartę.
WAŻNE
Każda osoba posługująca się kartą płatniczą powinna pamiętać o zapisaniu numeru Systemu Zastrzegania Kart – 828 828 828, uruchomionego w 2014 roku przez Związek Banków Polskich i Narodowy Bank Polski. Dzwoniąc pod ten numer można przez całą dobę zastrzec kartę w przypadku jej utraty. Szczegółowe informacje dostępne są na stronie www.zastrzegam.pl.
Zgodnie z Ustawą o usługach płatniczych, z chwilą zgłoszenia utraty karty odpowiedzialność za przeprowadzone transakcje ponosi jej wydawca. Maksymalna odpowiedzialność właściciela karty za transakcje przeprowadzone przed zgłoszeniem jej utraty wynosi równowartość 150€, zaś w przypadku transakcji zbliżeniowych 50€. Warunkiem jest jednak przestrzeganie umowy o wydaniu karty oraz regulaminu karty, który stanowi część umowy.
Na co powinni zwracać uwagę przedsiębiorcy
Odpowiedzialność za bezpieczeństwo transakcji spoczywa zarówno na użytkowniku karty, jak i na punkcie handlowym lub usługowym, który przyjmuje płatność. Niestety, o ile klienci przy dopełnieniu formalności otrzymają od banku zwrot utraconych środków, o tyle przedsiębiorcy za brak rozwagi płacą z własnej kieszeni. Dlatego udostępniając płatności elektroniczne warto mieć na uwadze kilka prostych zasad, które pozwolą ograniczyć do minimum ryzyko fałszerstwa. Taka podstawowa wiedza chroni zarówno merchanta, jak i jego klientów.
Podstawowe zasady bezpieczeństwa przy przyjmowaniu transakcji elektronicznych:
- Przyjmując kartę od klienta sprzedawca powinien sprawdzić, czy jest podpisana. Jeśli na karcie brakuje podpisu, merchant powinien poprosić posiadacza karty o złożenie podpisu oraz okazanie dokumentu tożsamości ze zdjęciem.
- Jeśli podpis na karcie jest niewyraźny lub złożony drukowanymi literami, merchant ma prawo poprosić
o dokument tożsamości ze zdjęciem i porównać go z danymi na karcie. - W przypadku kart, na których nazwisko posiadacza nie jest wydrukowane (np. kart upominkowych), sprzedawca powinien sprawdzić, czy karta jest podpisana.
- Jeśli podpis na karcie jest niewyraźny lub pasek do złożenia podpisu nosi ślady ingerencji –
np. odklejania, sprzedawca może odmówić przyjęcia karty. - Przed realizacją transakcji sprzedawca ma także prawo obejrzeć kartę, szukając ewentualnych uszkodzeń. Wiele śladów świadczących o możliwości podrobienia karty widocznych jest gołym okiem.
- Podczas realizacji transakcji sprzedawca powinien dwukrotnie sprawdzić zgodność danych na karcie
z danymi wyświetlających się na terminalu: przy wprowadzaniu karty do terminala lub jej zbliżaniu
do czytnika oraz w momencie odbioru potwierdzenia transakcji z terminala. Warto także pamiętać,
że polskie przepisy regulujące płatności elektroniczne nakładają na sprzedawców obowiązek wydawania pokwitowań z terminali płatniczych, jako potwierdzenia zrealizowanej transakcji. - Do praw klientów i jednocześnie obowiązków punktu handlowego lub usługowego należy także zapewnienie takich warunków płatności, aby dane kart były chronione – wygospodarowanie przestrzeni na ladzie na wygodną obsługę terminala i wprowadzenie kodu PIN oraz zachowanie poufności transakcji poprzez przekazywanie potwierdzenia płatności i samej karty tylko jej właścicielowi.
Verifone