Jak się bronić, gdy pracodawca przestaje wypłacać pensje

Wniosek do pracodawcy

Przede wszystkim powinien podjąć próbę wyjaśnienia sprawy z pracodawcą. Być może wynagrodzenie nie zostało wypłacone w terminie lub w należnej wysokości przez pomyłkę. Ze względów dowodowych najlepiej zwrócić się do pracodawcy na piśmie z prośbą o zapłatę zaległego wynagrodzenia. Warto pamiętać, że pracownik może żądać od pracodawcy odsetek za opóźnienie w wypłacie bez względu na przyczynę opóźnienia wypłaty wynagrodzenia (tj. nawet gdy opóźnienie jest niezawinione przez pracodawcę) czy też faktu, że pracownik nie poniósł szkody (wystarczy sam fakt opóźnienia). Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego pracodawca ma obowiązek naliczyć odsetki od zaległego wynagrodzenia brutto, a nie netto (uchwała Sądu Najwyższego z 19 września 2002 r., III PZP 18/02).

Państwowa Inspekcja Pracy

Pracownik może zwrócić się do Państwowej Inspekcji Pracy o pomoc. Warto rozważyć tę opcję, w szczególności gdy pracodawca nie odniósł się do prośby o wypłatę zgodnie z powyższym lub też odmawia wypłaty wynagrodzenia należnego.

Inspektorzy pracy są uprawnieni do przeprowadzania kontroli przestrzegania przepisów prawa pracy w zakładzie pracy, w tym wypłaty i terminowości wypłaty wynagrodzenia. Inspektor pracy jest upoważniony do nakazania wypłaty należnego wynagrodzenia za pracę, a nakaz w tej sprawie podlega natychmiastowemu wykonaniu. Niewykonanie nakazu inspektora pracy skutkuje

wszczęciem wobec pracodawcy postępowania egzekucyjnego, którego celem jest przymuszenie go do wykonania tego nakazu. Oczywiście, pracodawcy przysługują środki odwoławcze i samo przeprowadzenie kontroli, a nawet wydanie nakazu nie zawsze skutkuje definitywnym uzyskaniem wynagrodzenia.

Czy nie wypłacenie całości wynagrodzenia w ustalonym terminie stanowi przyczynę uzasadniającą rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracownika ? Co może zrobić pracownik, gdy wniosek o wypłatę zaległego wynagrodzenia nie przyniesie skutków i inne próby uzyskania należnego wynagrodzenia nie przyniosą efektów ? Co grozi pracodawcy za nie wypłacenie w ustalonym terminie wynagrodzenia za pracę, bezpodstawne obniżenie jego wysokości lub dokonanie bezpodstawnych potrąceń ?

Sławomir Paruch, wspólnik w kancelarii Sołtysiński, Kawecki & Szlęzak, kierujący Departamentem Prawa Pracy

Więcej: Gazeta Prawna 22.12.2008 (249) – forsal.pl – str. A5