Kiedy Europa stanie się bezstykowym El Dorado?

Według raportu „Rynek bezstykowych kart płatniczych w Polsce i na świecie” stworzonego przez Polasik Research – docelowo w Europie w obiegu może znaleźć się nawet 6 milionów kart do płatności bezstykowych. Raport potwierdza także, że organizacja MasterCard jest światowym liderem płatności zbliżeniowych i w znaczącym stopniu przyczynia się do popularyzowania alternatywnych i innowacyjnych rozwiązań płatniczych w Polsce i w Europie. 

Perspektywy dla Europy i Polski

Raport potwierdza, że rynek transakcji zbliżeniowych może być szansą na szerszą popularyzację elektronicznych instrumentów płatniczych. Poważną rolę w upowszechnianiu bezstykowych form płatności odgrywają banki i organizacje płatnicze. Organizacja MasterCard, dzięki wdrożeniu bezstykowej technologii MasterCard®PayPass™, jest światowym liderem pod względem wydawnictwa kart wyposażonych w technologię bezstykową. 

Według danych Raportu najwięcej kart zbliżeniowych wydała organizacja MasterCard – 28 mln kart, Visa ma ich 8,5 mln, a American Express 2 mln. Według danych na czwarty kwartał 2008 roku na świecie było ponad 50 milionów kart i urządzeń w technologii MasterCard PayPass akceptowanych w ponad 141 tysiącach terminali.

Autorzy raportu oceniają, że uczestnicy rynku na całym świecie bardzo dynamicznie rozwijają nowe technologie, które mają zastąpić tradycyjnego dominanta płatności, czyli gotówkę. Ich zdaniem dotychczasowe sukcesy związane z wdrożeniami kart bezstykowych  w Stanach Zjednoczonych i Azji pokazują, że jest to najbardziej perspektywiczny kierunek rozwoju płatności kartowych także w Europie. Cytowany w „Raporcie” dr Christoph Siegelin, dyrektor marketingu firmy Gemalto, lidera w ochronie cyfrowych danych, szacuje,  że wydawcy kart jako cel rynkowy dla Europy zakładają docelowo 6 milionów kart wyposażonych w technologię zbliżeniową. Te same założenia dla USA są określane na poziomie 55 milionów, a dla regionu Azji i Pacyfiku – na poziomie 12 milionów kart. 

„Wyścig o palmę pierwszeństwa ciągle trwa, choć Kanada i USA są prawdopodobnie najbliżej osiągnięcia masy krytycznej. Zwycięzcą zostanie ten kraj, który inwestuje  w najbardziej efektywny sposób poprzez wspólne wysiłki wszystkich stron zaangażowanych we wdrożenie oraz posiada najbardziej otwartych na bezstykowe płatności konsumentów. Polska mogłaby być jednym z pierwszych zwycięzców. Płatności bezstykowe będą jak wielki przemysł innowacji. W niedalekiej przyszłości staną się częścią życia codziennego. 

To konsumenci ostatecznie zdecydują, które urządzenia – karty, zegarki, breloczki, czy telefony komórkowe będą dominować. Celem MasterCard jest wspieranie globalnej interoperacyjności dla wszystkich urządzeń, które będą pożądane przez konsumentów.”  – uzupełnia Catherine Murchie, odpowiedzialna w strukturze MasterCard Europe za produkt PayPass.

Bariery i warunki rozwoju

Jak wynika z Raportu podstawową barierą dla popularyzacji płatności zbliżeniowych w Europie jest obawa wydawców przed ponoszeniem dodatkowych kosztów dotyczących technologii (m.in. zgodność ze standardem EMV) i nadmiernym zaangażowaniem organizacyjnym. Warto jednak pamiętać, że zgodnie z wymogami SEPA wszystkie europejskie banki zobowiązane są do wdrożenia standardu EMV do 2010 roku, a karty zbliżeniowe w Europie działają właśnie w oparciu o infrastrukturę EMV. 

W związku z tym wiele instytucji finansowych w Europie decyduje się na wdrożenie tej technologii przy okazji migrowania swoich systemów do standardu EMV. Takie połączone wdrożenia standardu EMV i kart bezstykowych EPP wydaje się być szczególnie zasadne w przypadku krajów takich jak Polska, gdzie większość kart nie podległa jeszcze migracji. Potwierdza to Catherine Murchie z MasterCard Europe – „Migracja do standardu EMV w Europie jest bliska zakończenia dla większości dużych instytucji. Prace techniczne związane z technologią PayPass nie są skomplikowane, a wiele instytucji połączyło nawet swoje migracje do EMV z wdrożeniem PayPass”.

Powołując się na wyniki przeprowadzonych przez siebie w Polsce badań, autorzy raportu wskazują, że inną przeszkodą dla rozwoju rynku płatności zbliżeniowych jest opór ze strony handlowców, którzy obawiają się ponoszenia kosztów związanych z akceptowaniem płatności bezstykowych. Właściciele punktów handlowo-usługowych stale zakładają, że gotówka jest najtańszą metoda płatności, nie szacując takich realnych kosztów jak jej liczenie, transport, czy ochrona. Dlatego, zdaniem badaczy, przy wdrażaniu takich projektów jak płatności zbliżeniowe bardzo ważne jest właściwe podejście biznesowe zarówno organizacji płatniczych jak i instytucji finansowych, które w dużej mierze może przyczynić się  do poszerzenia sieci akceptacji.

Płatności bezstykowe a płatności mobilne

W raporcie znalazły się także informacje dotyczące płatności mobilnych. Autorzy podkreślają, że rozwój nowoczesnych technologii związanych z dokonywaniem transakcji powinien być dwuetapowy. W pierwszej kolejności powinno mieć miejsce wdrożenie płatności zbliżeniowych (opartych na protokole RFID), a dopiero jakiś czas po tym jak użytkownicy kart bezstykowych przyzwyczają się do takiej formy płatności, powinno następować upowszechnianie płatności mobilnych (bazujących na NFC). Argumentami za takim stopniowym przyzwyczajaniem konsumentów do nowej technologii są: efektywność kosztowa, istotna z punktu widzenia wydawców oraz inercja przyzwyczajeń klientów. 

Słuszność metody wprowadzania na rynek nowych technologii w sposób dwufazowy potwierdza także opisane w Raporcie badanie Narodowego Banku Polskiego ”Materiały  i Studia”. Wynika z niego, że podobieństwo nowej metody płatności do innej, dostępnej na rynku od pewnego czasu, w istotny sposób wpływa na jej ocenę. Przykładem może być karta zbliżeniowa, która była znacznie lepiej postrzegana przez badanych niż płatności mobilne.

Dlaczego warto postawić na płatności zbliżeniowe

Migracja do EMV i wdrażanie technologii płatności w technologii takiej jak MasterCard PayPass sprawią, że te banki, które jako pierwsze zakończą migrację i wdrożenia, w szybki sposób zdobędą dużą przewagę konkurencyjną.

Technologia bezstykowa może również w dużym stopniu przynieść wymierne korzyści instytucjom publicznym, a zwłaszcza zakładom transportu miejskiego.

Płatności zbliżeniowe to, z punktu widzenia instytucji wydających karty, przede wszystkim poszerzenie oferty dla obecnych klientów i możliwość pozyskania tych konsumentów, którzy wcześniej nie byli zainteresowani taką formą płatności. Łatwość korzystania, szybkość  i bezpieczeństwo transakcji oraz atrakcyjny wygląd karty wyposażonej w technologię zbliżeniową mogą być wykorzystane przez wydawców do stymulowania wzrostu zainteresowania usługami bankowymi wśród osób, które wcześniej z takich usług nie korzystały.

Dla handlowców technologia bezstykowa to możliwość zaoferowania klientom lepszej i sprawniejszej obsługi, czy efektywniejsza praca kasjerów.

Z punktu widzenia użytkownika karty zbliżeniowe PayPass zapewniają szybką i wygodną alternatywę dla płatności gotówkowych za codzienne zakupy takie jak m.in. bilety  komunikacji miejskiej, jedzenie w barach fast food, czy benzyna.

Historia MasterCard PayPass w Polsce

Historię MasterCard PayPass w Polsce rozpoczęły już w 2006 roku rozmowy dotyczące rozwiązań przyspieszających obsługę klienta w restauracjach McDonalds. W ich wyniku, w grudniu 2007 roku, Bank Zachodni WBK i  eService, przeprowadziły i sfinalizowały wdrażanie projektów certyfikacyjnych MasterCard PayPass. Oznaczało to zainstalowanie czytników i wydanie pierwszych kart  zbliżeniowych. W 2008 roku, do projektu od strony akceptacji dołączyły Coffee Heaven, EuroApteka, RUCH, EMPIK i sieć Żabka.

W lipcu 2008 roku karty PayPass były obecne na Heineken Opener Festiwal w Gdyni,  a w sierpniu na odbywającym się w Krakowie Festiwalu Coke Live Music. Wszyscy partnerzy handlowi zainstalowali czytniki PayPass w swoich lokalizacjach i punktach sprzedaży. Rozmowy z kolejnymi partnerami trwają, co pozwala wierzyć w dalszy intensywny rozwój technologii płatności zbliżeniowych w Polsce.
Źródło: MasterCard