Dłuższy termin na odstąpienie od umowy oraz zwiększenie kwoty udzielanego kredytu – to niektóre z założeń do ustawy o kredycie konsumenckim, które przyjęła Rada Ministrów
Jak wynika z raportu UOKiK, w latach 2007-2008 średnia wysokość kredytu konsumenckiego zaciąganego przez Polaków wyniosła ok. 5 tys. zł. W roku 2008 instytucje finansowe udzieliły kredytów w łącznej wysokości ponad 76 mld zł (15 proc. więcej niż rok wcześniej).
Szczegółowo tematykę kredytów do kwoty 80 tys. złotych lub jej równowartości w walucie obcej regulują przepisy ustawy o kredycie konsumenckim z 2001 roku. Ale jeszcze tylko przez kilka miesięcy. Tyle bowiem ma Polska na wdrożenie nowej dyrektywy unijnej. Przepisy, które zaczną obowiązywać już w czerwcu, ułatwią zaciąganie kredytów konsumenckich w innych krajach Unii Europejskiej oraz ujednolicą ochronę konsumentów. Nowe regulacje obejmą kredyty o wartości do 75 000 euro (lub 255 550 zł). Przepisy będą musiały stosować wszystkie instytucje finansowe, w tym m.in. SKOK-i, parabanki oraz osoby fizyczne , które w ramach swojej działalności udzielają pożyczki.
Zgodnie z obecnymi przepisami konsument może odstąpić od umowy w ciągu 10 dni od jej podpisania bez podawania przyczyny. Nowe przepisy wydłużą termin na odstąpienie od umowy do 14 dni od momentu jej zawarcia. Istotną zmianą jest także wprowadzenie Europejskiego Ujednoliconego Formularza Kredytowego, który ma zawierać wszystkie podstawowe informacje o kredycie, takie jak koszty pożyczki, całkowita kwota do spłaty, wysokość oprocentowania, wymagane zabezpieczenia, obowiązkowe ubezpieczenia itp. Na ich podstawie konsumenci będą mogli podjąć świadomą decyzję odnośnie zaciąganego kredytu, a także z łatwością porównywać oferty różnych przedsiębiorców, ponieważ standardowy formularz zostanie wprowadzony we wszystkich państwach członkowskich.
Duży nacisk położony został na sposób komunikacji z potencjalnym klientem w reklamach. Nowe unijne prawo wymaga, aby oprócz rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania konsument otrzymywał cały pakiet szczegółowych informacji zawsze wtedy, gdy kredytodawca podaje koszt uzyskania pożyczki.
Wraz z wejściem w życie nowych przepisów instytucje udzielające kredytów będą mogły pobierać rekompensatę w przypadku, gdy konsument wcześniej spłaci zaciągniętą pożyczkę. Zgodnie z obowiązującą ustawą o kredycie konsumenckim wcześniejsza spłata nie pociąga za sobą żadnych opłat. Wprowadzana zmiana nie będzie jednak dotyczyła wszystkich kredytów, a jedynie pożyczek o stałej stopie oprocentowania. Dodatkowo rekompensata będzie przysługiwać kredytodawcy tylko w sytuacji, gdy spłacona przed terminem kwota przekracza w ciągu 12 miesięcy określoną wartość (w Polsce – trzykrotność przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej wg danych Głównego Urzędu Statystycznego).
Nowe przepisy likwidują maksymalny próg 5 proc. łącznej kwoty wszystkich opłat, prowizji oraz innych kosztów związanych z zawarciem umowy o kredyt konsumencki. Dotychczasowy dostęp do informacji o wszelkich kosztach zapewni obowiązkowy Formularz. Pozwoli to uzyskać dostęp do pełnej informacji o wszelkich kosztach ponoszonych w przypadku zawarcia umowy. Posłuży nie tylko porównaniu różnych ofert, ale również uniknięciu ryzyka ponoszenia nadmiernie wygórowanych opłat czy prowizji. Zgodnie z obecnie obowiązującym prawem opłata przygotowawcza nie podlega zwrotowi. Zmieni się to po wdrożeniu nowej regulacji.
Dyrektywa wprowadza także obowiązek badania zdolności kredytowej przed udzieleniem kredytu przez wszystkie instytucje udzielające pożyczek. Obecnie obowiązek taki spoczywa jedynie na bankach.
Nowe przepisy obejmą również, w zakresie informacji udzielanych konsumentowi, kredyty hipoteczne bez względu na wysokość zobowiązania. Na etapie przed zawarciem kontraktu będzie to m.in. całkowita kwota kredytu, wymagany wkład własny, zasady i termin spłaty kredytu, całkowita kwota do spłaty, koszty kredytu. W przypadku informacji umieszczanych w umowie konsument powinien znaleźć dane dotyczące: wysokości oprocentowania kredytu i warunków jego zmiany, wysokości prowizji, kosztów związanych z udzieleniem kredytu, w tym opłaty za rozpatrzenie wniosku kredytowego, informacji o całkowitym koszcie kredytu, sposobu zabezpieczenia spłaty kredytu, informacji o uprawnieniach i skutkach przedterminowej spłaty kredytu. W umowach o kredyt walutowy podawane będą dodatkowo m.in. informacje o sposobie i terminach ustalania kursu wymiany walut, na podstawie którego, w szczególności, wyliczana jest kwota uruchamianego kredytu oraz zasady przeliczania na walutę wypłaty i spłaty kredytu.
Po przyjęciu założeń do ustawy kolejnym krokiem będzie opracowanie projektu ustawy.
Źródło: UOKiK