Działalność otwartych funduszy emerytalnych wymaga dalszych modyfikacji w celu dostosowania przepisów prawa do nowych warunków społeczno-gospodarczych. Zmiany powinny zapewnić przede wszystkim najwyższą efektywność pomnażania składek gromadzonych w kapitałowej części systemu emerytalnego, w czym kluczowe znaczenie ma zwiększenie stóp zwrotu osiąganych przez poszczególne OFE – uważa PKPP Lewiatan.
Przygotowany przez ekspertów zespołu ministra Michała Boniego projekt zmian w funkcjonowaniu otwartych funduszy emerytalnych przewiduje obniżkę opłat i prowizji od składek oraz nowe typy funduszy. Ma być też wprowadzony zakaz przejmowania klientów od konkurencji przez akwizytorów, a od 2014 roku akwizycja w ogóle będzie zabroniona. ”Zmiany idą w dobrym kierunku, ale niektóre zapisy dotyczące zakazu akwizycji, czy losowania osób do OFE muszą zostać poprawione” – mówi Małgorzata Rusewicz, dyrektorka Departamentu Dialogu Społecznego i Stosunków Pracy PKPP Lewiatan.
W projekcje pojawiają się propozycje, które budzą sprzeciw i wymagają dalszych prac. Powinny one brać pod uwagę nie tylko oczekiwania klientów, ale też gwarantować stabilność funkcjonowania firm zarządzających OFE.
Zastrzeżenia PKPP Lewiatan budzą następujące propozycje:
1. Sposób przenoszenia aktywów z subfunduszu B do A
Projekt zakłada, że dla osób z dwóch pierwszych grup wiekowych: do 40 lat i od 40 do 55 lat przenoszenie środków z subfunduszu B do A rozłożone będzie na 20 lat (40 transz). Takie rozwiązanie dla wielu osób może oznaczać, iż w momencie osiągnięcia wieku 55 lat znaczna część pieniędzy pozostawać będzie nadal w subfunduszu B. Korzystniejsze z punktu widzenia klienta będzie przyjęcie rozwiązania, zgodnie z którym przenoszenie środków z subfunduszu B do A rozłożone zostanie na 15, a nie 20 lat (czyli na 30 transz).
2. Metody obliczania i konstrukcja benchmarku
Projekt przewiduje dla części akcyjnej dochodowy indeks akcji prowadzony na zasadach zbieżnych z indeksem WIG Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie.
PKPP Lewiatan uważa, że indeksy powinny skupiać ograniczoną liczbę spółek. Benchmarki muszą uwzględniać fakt, że małe spółki nie są tak płynne. Dlatego do indeksu krajowego powinno wchodzić ok. 150 spółek, co stanowi ok. 97 proc. kapitalizacji indeksu WIG (przy zaangażowaniu na poziomie 60 proc. w akcje krajowe).
Projekt zakłada, że indeks akcji zagranicznych będzie się składał z indeksów giełd zagranicznych. Z każdego kraju wchodziłby do niego jeden indeks akcyjny uznany dla danego rynku. Lewiatan proponuje, aby dla indeksu zagranicznego liczba spółek została określona w przedziale między 50 a 100 spółek krajów rozwiniętych. Wtedy będzie on w większym stopniu spełniał założenia projektu tj. dywersyfikacji w celu minimalizowania powstania bąbla spekulacyjnego na rynku rodzimym.
3. Limit dotyczący lokowania w papiery jednego emitenta
Zgodnie z projektem łączna wartość aktywów OFE inwestowana w papiery jednego emitenta nie może przekroczyć 7 proc., jak również podniesienie limitu dla spółek, których udział przekracza 10 proc. jednorodnej emisji z 5 do 7 proc. dla subfunduszu A. Lewiatan proponuje podniesienie progu maksymalnego udziału aktywów lokowanych w papiery jednego emitenta do 8 proc. Zaproponowane rozwiązanie na poziomie 7 proc. nie poprawi możliwości replikowania benchmarku (maksymalny udział pojedynczej spółki jest ustalony w WIG na 10 proc.). Dlatego limit 8 proc. jest bardziej uzasadniony, gdyż pozwalałby na przewagę spółek o największym udziale w indeksie..
4. Poszerzenie przedziału odchylenia DSZ od RSZ
Naśladownictwo w stopach zwrotu było jedną z wymienianych wad obecnego systemu, dlatego też chcąc podnieść konkurencyjność funduszy rozumianą jako większe zróżnicowanie w stopach zwrotu, niezbędne jest poszerzenie odchylenia Dostatecznej Stopy Zwrotu (DSZ) od Referencyjnej Stopy Zwrotu (RSZ). To pozwoli na wyższe ryzyko inwestycyjne i zróżnicuje wyniki. W związku z tym Lewiatan proponuje zmienić formuły na DSZ w następujący sposób:
Fundusz A : DSZ = 88%*RSZ – 12% gdy RSZ >= 0 i DSZ = RSZ – 12% gdy RSZ
Fundusz B : DSZ = 94%*RSZ – 6% gdy RSZ >= 0 i DSZ = RSZ – 6% gdy RSZ
Fundusz C : DSZ = 98,5%*RSZ – 1,5% gdy RSZ >= 0 i DSZ = RSZ – 1,5% gdy RSZ
5. Zasady losowania
PKPP Lewiatan jest przeciwna pozostawieniu w projekcie rozwiązania, zgodnie z którym z losowania wyłączone są OFE, których aktywa przekraczają 10 proc. udziału w rynku. W interesie ubezpieczonych leży, aby trafiali do OFE, które wypracowują najwyższe zyski. Dla ubezpieczonego znaczenie ma zysk, a nie wielkość funduszu.
Wykluczenie części funduszy z losowania spowoduje, że podmioty o najniższym stosunku kosztów do zarządzanych aktywów staną się niedostępne dla klientów, kiedy jednym z celów ustawy jest obniżenie kosztów dla ubezpieczonych.
Najbardziej opłacalne dla ubezpieczonych będzie rozwiązanie, aby w losowaniu wzięło udział minimum pięć OFE, które osiągnęły najlepsze wyniki inwestycyjne, przy założeniu, że w losowaniu biorą udział wszystkie. Pierwszeństwo powinny mieć te fundusze, które w ostatnim 3-letnim okresie oceny uzyskały wyniki inwestycyjne subfunduszu wzrostowego powyżej stopy zwrotu zanotowanej przez benchmark. W przypadku, gdy żadne z OFE nie pobije benchmarku wówczas w losowaniu powinno wziąć udział pięć OFE z najlepszymi wynikami. Rozwiązanie to mogłoby funkcjonować począwszy od 1 stycznia 2013 r.
6. Zakaz akwizycji na rynku pierwotnym
Zdaniem Lewiatana propozycja wprowadzenia z dniem 1 stycznia 2014 roku zakazu akwizycji na rynku pierwotnym jest przedwczesna i zarazem niezrozumiała. Słuszny jest natomiast zakaz akwizycji na rynku wtórnym, bo pozwoli zarówno na ograniczenie kosztów, jak i występujących patologii. Rynek pierwotny nie ma tych cech negatywnych, które legły u podstaw rozważania likwidacji akwizycji na rynku wtórnym.
7. Reklama
Lewiatan nie popiera ograniczenia działalności reklamowej OFE. O ile zrozumiałe jest wprowadzenie uregulowań przeciwdziałających obchodzeniu zakazu akwizycji, o tyle proponowane zmiany w obszarze marketingu i reklamy wydają się niezrozumiałe. Brakuje uzasadnienia dlaczego wprowadzany ma być zakaz reklamy wspólnej OFE wraz z innymi podmiotami, np. kampanii wizerunkowych.
Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych Lewiatan
Źródło: Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych Lewiatan