W latach 2002–2010 w UE 85 proc. nowych miejsc pracy netto powstało w małych i średnich przedsiębiorstwach (MŚP). Liczba ta jest znacznie wyższa niż udział MŚP w całkowitym zatrudnieniu, który wynosi 67 proc. W okresie tym zatrudnienie netto w gospodarce przedsiębiorstw w UE znacznie wzrastało, o średnio 1,1 mln nowych miejsc pracy każdego roku. Są to główne wyniki badania na temat ważnego wkładu MŚP w tworzenie miejsc pracy, przedstawionego dzisiaj przez Komisję Europejską.
Wzrost zatrudnienia w MŚP wynoszący 1 proc. rocznie był wyższy niż w przypadku dużych przedsiębiorstw, które odnotowały wzrost w wysokości 0,5 proc. Wyjątkiem jest sektor handlowy, w którym zatrudnienie w MŚP wzrastało o 0,7 proc. rocznie w porównaniu z 2,2 proc. w dużych przedsiębiorstwach. Wynika to z silnego wzrostu dużych przedsiębiorstw handlowych, w szczególności zajmujących się sprzedażą, obsługą i naprawą pojazdów silnikowych.
Spośród klas wielkości MŚP mikroprzedsiębiorstwa (zatrudniające mniej niż 10 pracowników) odpowiadają za największą część całkowitego wzrostu liczby miejsc pracy netto w gospodarce przedsiębiorstw, stanowiącą 58 proc.
Ponadto dzięki nowym firmom (działającym mniej niż 5 lat) powstaje zdecydowana większość nowych miejsc pracy. Nowe przedsiębiorstwa działające w sektorze usług biznesowych tworzą ponad jedną czwartą (27 proc.) nowych miejsc pracy, podczas gdy udział nowo powstałych przedsiębiorstw z sektora transportu i komunikacji jest najmniejszy (6 proc.).
Wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej odpowiedzialny przemysł i przedsiębiorczość, Antonio Tajani, powiedział: „W tym krytycznym dla gospodarki europejskiej okresie widzimy, jak małe przedsiębiorstwa dostarczają nowych miejsc pracy i potwierdzają tym samym swoją rolę jako głównego źródła nowych możliwości zatrudnienia. Ich udział w tworzeniu miejsc pracy podkreśla większe niż kiedykolwiek gospodarcze znaczenie MŚP i potrzebę wspierania ich na wszystkich szczeblach. Małe i nowe przedsiębiorstwa wyraźnie mają kluczowe znaczenie dla przywrócenia wzrostu gospodarczego”.
Więcej informacji można znaleźć na stronach internetowych dotyczących przeglądu wyników MŚP: http://ec.europa.eu/enterprise/policies/sme/facts-figures-analysis/performance-review/index_en.htm
Główne skutki kryzysu: mniejsze przedsiębiorstwa częściej zgłaszają występowanie negatywnych skutków
Zgodnie z wynikami badania kryzys gospodarczy pozostawił swoje ślady w przedsiębiorstwach ze wszystkich klas wielkości, przy czym mikroprzedsiębiorstwa były szczególnie narażone. W wyniku kryzysu gospodarczego z 2009 i 2010 r. liczba miejsc pracy w sektorze MŚP spadała średnio o 2,4 proc. rocznie, zaś w sektorze dużych przedsiębiorstw spadek ten wynosił rocznie 0,95 proc. W 2010 r. rozwój zatrudnienia był nadal ujemny, ale w czasie przeprowadzania badania oczekiwania na 2011 r. uległy poprawie. Udział firm, które planowały zwolnienia pracowników w 2011 r., był mniejszy niż udział firm, które faktycznie zwolniły pracowników w 2010 r.
Oprócz wpływu na zatrudnienie zdecydowanie najważniejszym negatywnym skutkiem kryzysu dla przedsiębiorstw jest ogólny spadek popytu na ich produkty i usługi (zgłoszony przez 62 proc. przedsiębiorstw), a także wydłużenie terminu płatności przez klientów (wymieniony przez 48 proc. firm), czy wreszcie brak kapitału obrotowego, który dotknął 31 proc. przedsiębiorstw.
Innowacyjność jako broń przed kryzysem
Wydaje się, że innowacje mają pozytywny wpływ: innowacyjne przedsiębiorstwa, jak również firmy z bardziej innowacyjnych państw częściej zgłaszają wzrost zatrudnienia i osiągają wyższe stopy wzrostu zatrudnienia.
Badanie podkreśla, że innowacyjne MŚP lub przedsiębiorstwa działające w bardziej innowacyjnych gospodarkach mniej ucierpiały w wyniku kryzysu gospodarczego. Na przykład spadek całkowitego popytu wymieniany jest przez 70 proc. przedsiębiorstw w krajach, które uważane są za innowatorów o skromnych wynikach, podczas gdy w krajach, które są liderami innowacji, odsetek ten wyniósł 45 proc.
Jakość miejsc pracy w MŚP
Badanie wyróżnia dwa szerokie wymiary jakości miejsc pracy: jakość zatrudnienia i jakość pracy. Ogólnie prawdą jest, że pracownicy w małych przedsiębiorstwach są mniej produktywni, gorzej wynagradzani i rzadziej zrzeszają się w związkach zawodowych, niż ma to miejsce w dużych przedsiębiorstwach. Jednak mikroprzedsiębiorstwa donoszą, że posiadają przewagę konkurencyjną w stosunku do swoich konkurentów w odniesieniu do „miękkich ” aspektów w zakresie zasobów ludzkich w przedsiębiorstwie, takich jak: klimat pracy, równowaga między życiem zawodowym a prywatnym czy też rozwiązania w zakresie czasu pracy.
Kontekst
Badanie stanowi część projektu dotyczącego przeglądu wyników MŚP. Jest ono oparte na ankiecie przeprowadzonej wśród przedsiębiorstw pod koniec 2010 r. i obejmującej 27 państw członkowskich UE oraz 10 innych krajów uczestniczących w programie na rzecz przedsiębiorczości i innowacji, a mianowicie: Albanię, Chorwację, byłą jugosłowiańską Republikę Macedonii, Islandię, Izrael, Liechtenstein, Czarnogórę, Norwegię, Serbię i Turcję.
Źródło: Komisja Europejska