Program „Mieszkanie dla młodych” cieszy się coraz większą popularnością, jednak ciągle nie wszyscy zdają sobie sprawę, że kupno mieszkania z dotacją państwa wiąże się z wieloma obostrzeniami, które znacznie ograniczają możliwość dysponowania nieruchomością. Jeśli się do nich nie zastosujemy będziemy musieli zwrócić pieniądze. Nowelizacja ustawy o MDM rozszerza listę wymogów, których nieprzestrzeganie poskutkuje zwrotem dotacji.
Sprawa dotyczy przede wszystkim osób, które myślą o inwestycyjnym wykorzystaniu mieszkania. Takie rozwiązanie nie wchodzi w grę w okresie 5 lat od zakupu. Jeśli skorzystaliśmy z programu MDM, przez ten okres nie możemy ani mieszkania sprzedać, ani wynająć. Nowelizacja ustawy z dnia 25 czerwca 2015 o pomocy państwa w nabyciu pierwszego mieszkania przez młodych ludzi precyzuje, że nie można wynająć ani całego mieszkania, ani jego części, np. jednego pokoju.Należy tutaj koniecznie zaznaczyć, że pięcioletni okres „nalicza się” dopiero od następnego roku kalendarzowego po tym, w którym kupiło się mieszkanie. Tak więc, w praktyce, jeśli np. dokonaliśmy zakupu w styczniu, pozostaje nam czekać 6 lat.
Co również ważne – nie wchodzi w grę np. prowadzenie działalności gospodarczej. Jeśli zmienimy przeznaczenie nieruchomości na inne niż mieszkaniowe, również będziemy musieli zwrócić pieniądze. Nie oznacza to, że właściciel mieszkania nie będzie mógł prowadzić w nim jednoosobowej działalności gospodarczej. Taka możliwość istnieje, natomiast nie może być sytuacji, w której nowa funkcja lokalu, wyeliminuje tę zasadniczą, czyli funkcję mieszkaniową. Krótko mówiąc – nie można np. mieszkania przerobić na gabinet dentystyczny czy biuro projektowe. Jak wyjaśnia Bank Gospodarstwa Krajowego, chodzi o sytuację, w której beneficjent „dokonał zmiany sposobu użytkowania tego mieszkania w sposób uniemożliwiający zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych”.
Kolejna „pułapka”, która może czyhać na osoby nie znające dobrze zasad programu, to konieczność zwrotu dotacji w sytuacji, gdy – po kupnie mieszkania w ramach MDM – beneficjent uzyskał prawo własności lub współwłasności innego mieszkanialub budynku mieszkalnego. Dotyczy to także spółdzielczego prawa do lokalu w całości lub części. Tak więc odpada również możliwość kupna kolejnej nieruchomości lub innej formy uzyskania prawa własności. Z tego obostrzenia wyłączona jest jedynie sytuacja, w której beneficjent dostaje nieruchomość na drodze spadku.
Nowością w zakresie wymogów, których musi przestrzegać uczestnik MDM, jest również pięcioletni zakaz wcześniejszej spłaty kredytu lub jego części. Nowelizacja ustawy z dnia 25.06.2015 r. mówi wyraźnie, że pieniądze w całości lub części, będzie musiał zwrócić także ten beneficjent, który „dokonał wcześniejszej spłaty całości kredytu, o którym mowa w art. 3, lub jego części przekraczającej wysokość udzielonego dofinansowania wkładu własnego”. Dotację trzeba będzie oddać także wtedy, gdy uczestnik MDM jeszcze przed dniem nabycia mieszkania spłaci całość kredytu lub więcej niż 50 proc. ceny zakupu mieszkania.
Wg ustawodawcy takie uregulowania mają na celu walkę z nadużyciami, jakie występowały w ramach MDM. Chodzi przede wszystkim o to, by pieniądze trafiały do osób, które naprawdę ich potrzebują.
Ile trzeba zwrócić?
Jeśli złamaliśmy którąś z powyższych zasad, będziemy musieli liczyć się ze zwrotem pieniędzy. O jaką konkretnie kwotę chodzi? Najczęściej nie jest to cała uzyskana dotacja, tylko jej część. Wysokość zwrotu oblicza się biorąc pod uwagę pełne miesiące, które zostały nam do końca owego pięcioletniego okresu. Na każdy miesiąc przypada 1/60 dofinansowania. Np. jeśli wynosiło ono 20 tys. zł, to każdemu miesiącowi w ciągu 5 lat od zakupu „odpowiada” około 330 zł. Zakładając, że np. złamaliśmy zasady w 35 miesiącu pięcioletniego okresu, pozostanie nam zapłacić za „brakujące” 25 miesięcy, a więc będziemy musieli zwrócić nieco ponad 8250 zł.
Warto pamiętać, że jeśli przydarzy nam się taka niemiła okoliczność, musimy zachować odpowiednie procedury w kontaktach z bankiem. Mamy 30 dni na poinformowanie go o utracie prawa do dofinansowania (np. od momentu sprzedaży mieszkania). Kolejne 30 dni pozostaje nam na zwrot części dotacji. Jeśli tego nie zrobimy, bank naliczy odsetki.
Jak więc widzimy, ustawodawca postawił przed beneficjentami Mieszkania dla Młodych, szereg przeszkód, które przez dosyć długi okres uniemożliwią im swobodne dysponowanie nieruchomością. Należy przede wszystkim uważnie się z nimi zapoznać oraz przeanalizować, czy aktualna sytuacja życiowa, plany dotyczące życia zawodowego, rodzinnego itp. nie stoją z nimi w sprzeczności. W takiej sytuacji, by uniknąć problemów związanych z koniecznością zwrotu pieniędzy, lepszym wyjściem może być kupno mieszkania bez korzystania z programu Mieszkanie dla Młodych.
Marcin Moneta – TargiMieszkaniowe.net