Kolekcjonerzy na jej widok wstrzymują oddech, historycy nazywają ją legendą amerykańskiej waluty, a rząd Stanów Zjednoczonych uznał ją za skarb narodowy. Double Eagle, złota dwudziestodolarówka z 1933 roku, już niedługo wyruszy w swoje pierwsze tournée po Europie. 16-17 marca, złoty krążek wart blisko 8 mln dolarów będzie można podziwiać w oddziale Muzeum Narodowego, w warszawskiej Królikarni.
Warszawska wystawa to część tournée po Europie, które rozpocznie się 3 marca 2012 r. w Wielkiej Brytanii. Podczas podróży, trwającej prawie miesiąc, Double Eagle będzie gościć na wystawach w siedmiu europejskich stolicach. Tournée Double Eagle organizowane jest przez Samlerhuset Group BV – częścią tej międzynarodowej grupy jest Skarbnica Narodowa – we współpracy z Smithsonian’s National Museum of American History (Narodowe Muzeum Historii Amerykańskiej). Po raz pierwszy w historii, Instytut Smithsonian umożliwia zorganizowanie w Europie wystawy tej cennej monety.
W 1933 r. wybito prawie pół miliona monet Double Eagle. Do czasu współczesnych zachowało się tylko 13 sztuk. Cała reszta została przetopiona jeszcze przed wprowadzeniem do obiegu. W formie złotych sztabek umieszczono je w skarbcu Fort Knox – wszystko po to aby Stany Zjednoczony mogły podźwignąć się z Wielkiego Kryzysu. Obecnie tylko jeden Double Eagle jest w posiadaniu prywatnego właściciela, reszta znanych egzemplarzy należy do rządu USA. Agenci Secret Service śledzą wszelkie doniesienia o ewentualnym pojawieniu się kolejnych egzemplarzy Double Eagle i gotowi są ścigać każdy znaleziony egzemplarz.
Moneta, którą będzie można zobaczyć podczas wystawy, to jeden z dwóch egzemplarzy, przekazanych w 1933 r. w ręce Smithsonian Institution jako historyczne dziedzictwo USA.
„To pierwsza oficjalna wystawa Double Eagle w Europie. Ta moneta, to jeden z najbardziej fascynujących elementów w historii amerykańskiej numizmatyki. Dlatego jest nam niezmiernie miło gościć ją w Warszawie. Dzięki prezentowanej kolekcji zwiedzający będą mieli unikalną okazję zapoznać się z bogatą historią amerykańskiej waluty i na własne oczy zobaczyć ten piękny i drogocenny okaz” – mówi Adam Zieliński, dyrektor zarządzający Skarbnicy Narodowej, organizatora wystawy.
Marc Patcher, dyrektor Narodowego Muzeum Historii Amerykańskiej dodaje: „Double Eagle z 1933r. to również symbol wspólnych zmagań z globalną ekonomią – zarówno tych z początku XX wieku, jak i obecnych. W wielką przyjemnością udostępniamy na czas bezprecedensowego tournée jeden z najcenniejszych skarbów Smithsonian dla zwiedzających w Europie”.
„Najdroższa złota moneta świata – legendarny Double Eagle i jego historia”, Muzeum Rzeźby im. Xawerego Dunikowskiego w Królikarni – oddział Muzeum Narodowego w Warszawie, ul. Puławska 113a. Wystawa czynna dla zwiedzających: 16 III w godz. 14:00-18:00, 17 III w godz. 10:00-18:00; Więcej informacji na www.double-eagle.pl
Historia jak z filmu
Po raz pierwszy moneta dwudziestodolarowa została wybita przez Mennicę Stanów Zjednoczonych w 1850 r. Nazwano ją Double Eagle – Liberty Head, gdyż awers monety zdobił profil kobiety podpisany „Liberty”. Uważana za dziecko kalifornijskiej gorączki złota, moneta Liberty Head przez ponad 80 lat była filarem amerykańskiej ekonomii.
Wybijanie monet Double Eagle, z nowym motywem, rozpoczęło się w 1907 roku. Inicjatorem przedsięwzięcia był Theodore Roosevelt, dwudziesty szósty prezydent Stanów Zjednoczonych, który zapragnął stworzyć monetę godną amerykańskiej potęgi, nawiązującą do największych cywilizacji starożytnego świata. Autorem projektu jest jeden z najsławniejszych rzeźbiarzy USA – Augustus Saint-Gaudens – „Na awersie monety umieszczono personifikację rzymskiej bogini wolności Libertas. Przedstawiono ją jako kobietę trzymającą w lewej ręce gałązkę oliwną, symbolizującą zwycięstwo, a w prawej pochodnię. Rewers monety zdobił orzeł w locie, na tle wschodzącego słońca. Monety miały nominał 20 dolarów, stąd nazwa double – podwójny, bowiem tradycyjne 10-dolarówki nazywano orłem – eagle” – mówi Adam Zieliński ze Skarbnicy Narodowej.
Sytuacja złotych monet w USA skomplikowała się w dobie Wielkiego Kryzysu. Prezydent Franklin Roosevelt, daleki kuzyn Theodore’a, musiał ratować państwo przed groźbą niewypłacalności. W 1933 r. wydał dekret zabraniający obywatelom gromadzenia złota i nakazujący wymianę go na walutę papierową. Całe zarekwirowane złoto, warte przeszło 50 mln dolarów, miało zostać przetopione na sztabki i wypełnić skarbiec Fort Knox. Ten sam los miał spotkać również serię monet Double Eagle z 1933 roku, których nie wprowadzono nawet do obiegu. – „Jednak niektóre egzemplarze, wymknęły się w niejasnych okolicznościach z mennicy. Przez 70 lat Tajne Służby Stanów Zjednoczonych poszukiwały zaginionych monet. Jedna z nich była wyjątkowo nieuchwytna. Ścigano ją po trzech kontynentach. Przechodziła przez ręce największych kolekcjonerów świata, m.in. wzbogaciła kolekcję monet króla Egiptu Farouka. Jej legendarna podróż sprawiła, że stała się ona najdroższą i najbardziej pożądaną złotą monetą w historii świata” – opowiada Adam Zieliński ze Skarbnicy Narodowej. Finalnie w 1996 roku została skonfiskowana przez rząd USA.
30 lipca 2002 roku na aukcji w Sotheby’s w Nowym Jorku doszło do licytacji tego rzadkiego egzemplarza. Cena wywoławcza wyniosła 2,5 mln dolarów. Po zaledwie sześciu minutach młotek uderzył po raz ostatni. Double Eagle został sprzedany za 7,6 mln dolarów, anonimowemu nabywcy. Tym samym Double Eagle 1933 stał się najdroższą złotą monetą kiedykolwiek sprzedaną na aukcji. Tę monetę po dziś dzień można zobaczyć w holu Banku Rezerwy Federalnej w Nowym Jorku na dolnym Manhattanie, za pancernym szkłem. Kolejne dwa egzemplarze znajdują się w kolekcji w Narodowym Muzeum Historii Amerykańskiej. I właśnie jeden z nich będzie można zobaczyć na wystawie w Warszawie.
Źródło: Skarbnica Narodowa