W 15-letniej historii polskiego rynku funduszy większe odpływy miały miejsce jedynie raz – w styczniu 2001 roku. Wtedy przewaga umorzeń nad wpłatami przekroczyła wg naszych szacunków -1,8 mld PLN. Trzeba jednak wziąć pod uwagę fakt, iż wartość wycofanych środków w listopadzie to zaledwie 1% zarządzanych aktywów, podczas gdy rekordowy odpływ ze stycznia 2001 roku stanowił ponad 25% majątku zgromadzonego w funduszach. Dodatkowo oba zdarzenia mają zupełnie inne tło – rok 2001 to wycofanie środków przez inwestorów instytucjonalnych z dywidendowych i terminowych funduszy pieniężnych, dających wówczas możliwość arbitrażu podatkowego. Z kolei listopad tego roku, to reakcja inwestorów indywidualnych na wydarzenia mające miejsce na rynkach kapitałowych. Chociaż listopadowe saldo wpłat i umorzeń było ujemne, to wydaje się że rynek spodziewał się większego odpływu. Nawet gdyby w grudniu utrzymał się niekorzystny trend, to wygląda na to, że rocznemu rekordowi nic nie zagraża. Od początku roku do końca listopada Polacy ulokowali netto w funduszach inwestycyjnych ponad +31 mld PLN, czyli wciąż o ponad 5 mld PLN więcej niż w dotychczas rekordowym 2006 roku.
W obliczu dużych spadków na światowych giełdach w listopadzie, część inwestorów nie wytrzymała napięcia i umarzała jednostki. Klienci wypłacali środki przede wszystkim z funduszy, które większość swoich aktywów inwestują na rodzimym rynku akcji. Produkty akcji polskich straciły netto, według naszych szacunków, aż -2 mld PLN (w tym prawie 1 mld PLN z samych funduszy małych i średnich spółek), mieszane (zrównoważone i aktywnej alokacji) ok. -0,7 mld PLN, zaś stabilnego wzrostu ok. -0,2 mld PLN. Na 9 funduszy, w których saldo wpłat i umorzeń spadło poniżej -100 mln PLN, aż 6 należało do grupy AKP. Najgorzej ta relacja wyglądała w przypadku funduszu Legg Mason Akcji FIO, który stracił netto ok. -250 mln PLN.
Mniejszą popularnością niż w ostatnich miesiącach cieszyły się również produkty lokujące aktywa w akcje zagraniczne. Jednak w ich przypadku, wpłaty przeważały nad umorzeniami. Produkty, które w tej sytuacji najwięcej zyskały to fundusze gotówkowe i rynku pieniężnego. Na 6 funduszy, których sprzedaż netto przekroczyła w listopadzie 100 mln PLN, 3 należą do grupy RPP: Arka BZ WBK Ochrony Kapitału FIO (blisko +200 mln PLN), Pioneer Pieniężny FIO oraz ING Parasol SFIO subfundusz Gotówkowy Plus (oba po ok. +150 mln PLN). Szacujemy, iż łączny napływ nowych środków do produktów RPP wyniósł w minionym miesiącu ok. +950 mln PLN. W grupie funduszy, które cieszyły się największą popularnością znalazły się również 2 produkty funduszu parasolowego PKO/Credit Suisse Parasolowy SFIO: Stabilnego Wzrostu Plus oraz Zrównoważony Plus. Oba subfundusze od początku działalności (maj 2007) osiągają jedne z najlepszych wyników w swoich grupach.
Niekwestionowanym liderem sprzedaży w listopadzie był jednak fundusz inwestujący na rynkach rozwijających się – Pioneer FG SFIO subfundusz Akcji Rynków Wschodzących, który według naszych szacunków pozyskał ponad +300 mln PLN. W sumie saldo wpłat i umorzeń do produktów akcji zagranicznych wyniosło w listopadzie ok. +320 mln PLN. Choć w porównaniu do pozostałych grup, była to świetna sprzedaż, to na grupę AKZ był to najsłabszy miesiąc w tym roku. Łącznie w ciągu ostatnich 11 miesięcy produkty te pozyskały ok. +7,3 mld PLN. Podobnie jak w poprzednich miesiącach, największym powodzeniem cieszyły się fundusze inwestujące na Emerging Markets, dzięki wspomnianemu funduszowi Pioneera oraz fundusze inwestujące w Nowej Europie. Fundusz Arka BZ WBK Akcji Środkowej i Wschodniej Europy FIO, który w październiku pozyskał ponad +200 mln PLN, w listopadzie odnotował przewagę umorzeń nad wpłatami. Za to klienci tego TFI przerzucili się na najnowszy produkt utworzony pod koniec października – Arka BZ WBK Rozwoju Nowej Europy FIO. Według naszych szacunków sprzedaż netto jego jednostek wyniosła ok. +80 mln PLN. Wśród funduszy AKZ, klienci najwięcej środków netto wypłacili z produktów inwestujących w akcje amerykańskie i europejskie. Przewaga umorzeń nad wpłatami dotknęła również w znacznej mierze funduszy inwestujących w akcje małych i średnich spółek zagranicznych.
Dodatnie saldo wpłat i umorzeń w listopadzie odnotowały również fundusze inwestujące w polskie papiery dłużne, które pozyskały netto ok. +150 mln PLN oraz fundusze z ochroną kapitału. Choć w przypadku wielu produktów z grup OKP czy OKZ, przeważały umorzenia nad wpłatami, to dodatni bilans był zasługą zakończonej w listopadzie subskrypcji nowego funduszu z grupy KBC – KBC Kapitał Plus 50 FIZ, do którego klienci wpłacili blisko 33 mln PLN, a także funduszu SKARBIEC FIO Subfundusz SKARBIEC-OCHRONY KAPITAŁU (ok. +40 mln PLN).
Listopad to już czwarty miesiąc z rzędu, a szósty w tym roku, kiedy największe napływy netto notuje PKO TFI. W minionym miesiącu saldo wpłat i umorzeń do produktów tego towarzystwa wyniosło +250 mln zł. Największym zainteresowaniem klientów, podobnie jak w październiku, cieszył się fundusz PKO/CS Parasolowy – zwłaszcza wspomniane wcześniej subfundusze Stabilnego Wzrostu Plus i Zrównoważony Plus. Od początku roku towarzystwo to pozyskało już blisko +6,8 mld PLN nowych środków, najwięcej ze wszystkich towarzystw. Dzięki temu udział tego TFI wzrósł w rynku, z 8,5% w grudniu 2006 roku do 11,6% na koniec listopada.
W minionym miesiącu jeszcze tylko w przypadku 4 towarzystw saldo wpłat i umorzeń było dodatnie. Ok. +80 mln PLN pozyskało KBC TFI (dzięki wspomnianemu KBC Kapitał Plus 50 FIZ oraz funduszowi rynku pieniężnego KBC Gamma SFIO). Połowę mniej pozyskało Noble TFI, którego sprzedaż netto wciąż utrzymuje się na bardzo dobrym poziomie. Według naszych szacunków po kilka mln PLN pozyskały również Skarbiec TFI oraz TFI SKOK.
W przypadku 16 towarzystw w listopadzie wystąpił odpływ środków. Czwarty miesiąc z rzędu największa przewaga umorzeń nad wpłatami miała miejsce w ING TFI (ok. -0,5 mld PLN). Najwięcej środków netto klienci wypłacali w przypadku: ING Parasol SFIO subfundusz Selektywny Plus oraz ING FIO Średnich i Małych Spółek