Brak obowiązku
Europejskie przepisy nałożyły na instytucje finansowe obowiązek udzielenia wyjaśnienia oceny zdolności kredytowej przedsiębiorcy. Banki muszą to zrobić, jeżeli wniosek złoży ubiegający się o kredyt.
– Ani prawo bankowe, ani ustawa o kredycie konsumenckim nie przewiduje obowiązku uzasadniania decyzji odmownej banku wobec konsumentów – mówi Beata Kaftańska, radca prawny w Kancelarii Wierciński, Kwieciński, Baehr.
Eksperci uważają, że jest to luka w prawie. Ich zdaniem, przepisy nie powinny różnicować klientów banków na przedsiębiorców i konsumentów. Każdy z tych podmiotów powinien mieć możliwość poznania przyczyn, które spowodowały odmowną decyzję banku.
– Ustawodawca powinien rozciągnąć ten obowiązek również na konsumentów – mówi Gerard Woźniak, radca prawny z Kancelarii Gardocki i Partnerzy, Adwokaci i Radcowie Prawni.
Ustalenia poczynione przez bank w zakresie posiadania lub nieposiadania zdolności kredytowej przez konsumenta nie muszą odpowiadać stanowi faktycznemu.
– Wówczas odmowa udzielenia kredytu danemu podmiotowi, mimo posiadania przez niego zdolności kredytowej, mogłaby zostać zakwalifikowana jako wina w kontraktowaniu – uważa Beata Kaftańska.
Z taką opinią nie zgadza się Jerzy Bańka, radca prawny Związku Banków Polskich. Jego zdaniem, taki zarzut mógłby być postawiony tylko wówczas, gdyby bank skierował ofertę udzielenia kredytu, klient złożył aplikację, a następnie bank w oparciu o fałszywe informacje podjął inną decyzję.
Co myślą banki
– Wprowadzenie obowiązku podawania uzasadnienia nie jest konieczne ani potrzebne, gdyż najważniejsza jest wola banku do rozwiązania problemu podyktowana troską o klienta – uważa Magdalena Załuska-Król, zastępca rzecznika prasowego ds. produktowych z Banku Pekao.
Bankowcy przypominają, że polskie prawo nie przewiduje obowiązku udzielania przez banki kredytów.
– W Polsce, inaczej niż na przykład w Stanach Zjednoczonych, nie ma przepisów, które by dawały tzw. prawo do kredytu. Bank nie ma więc obowiązku udzielenia kredytu. Jest to więc jego swobodna decyzja jako przedsiębiorcy – tłumaczy Jerzy Bańka.
Co jest najlepszym mechanizmem chroniącym konsumentów przed krzywdzącymi ich decyzjami odmawiającymi udzielenia kredytu – wg bankowców? Dlaczego nie wszystkie informacje są udzielane konsumentom ? Na jakiej podstawie jest wyliczany Score ? Czy są banki, które w ogóle nie uzasadniają swoich odmownych decyzji?
Więcej: Gazeta Prawna 19.05.2008 (97) – str.19