Oszczędzanie na emeryturę a podatek

Aktualne prognozy wskazują, że obowiązkowa emerytura może nie zapewnić dostatniego utrzymania po zakończeniu pracy. Żeby temu zapobiec warto zacząć oszczędzać z myślą o przyszłości już dziś. Produkty oszczędnościowe są opodatkowane w różny sposób, niektóre pozwalają na uniknięcie ponoszenia dodatkowych opłat podatkowych, a pewne rozwiązania wręcz pozwalają na odpisanie oszczędzanych pieniędzy od podatku dochodowego. Przeanalizujemy, jak mogą być opodatkowane nasze oszczędności.

Lokaty bankowe

Odkładanie oszczędności na lokatach bankowych wiąże się z osiągnieciem określonego zysku w dłuższej perspektywie czasu. Jest to stabilne, mało ryzykowne rozwiązanie, które wiąże się jednak z podatkowym obciążeniem zysków, bez żadnych przywilejów pod kątem możliwości oszczędzania z myślą o emeryturze. Wypracowane na lokacie zyski podlegają podatkowi od zysków kapitałowych, który wynosi 19%. Biorąc pod uwagę wymienione czynniki jeżeli myślimy o realizacji planów oszczędnościowych lepszym rozwiązaniem mogą być produkty dobrowolne wchodzące w skład III filara emerytalnego. Ponadto kwestia wpłat i wypłat gromadzonych na lokatach środków powoduje, że jest to dobry produkt oszczędnościowy na „tę chwilę”. Natomiast w kontekście dużo dłuższej perspektywy emerytalnej brak odpowiedniego wymogu regularności wpłacania środków i korzyści w momencie wypłaty po osiągnięciu uprawnień emerytalnych powoduje, że warto przyjrzeć się dedykowanym rozwiązaniom emerytalnym.

IKE

Indywidualne Konto Emerytalne (IKE) to element III filara emerytalnego, dzięki któremu można za pomocą regularnych wpłat gromadzić środki z myślą o emeryturze. Niekwestionowaną zaletą takiego rozwiązania jest korzyść podatkowa w postaci uniknięcia konieczności płacenia tzw. podatku Belki. Dzięki temu cały przychód uzyskany z inwestycji zgromadzonych w IKE trafia na konto klienta. Taka możliwość jest jednak obwarowana pewnymi warunkami. Wypłata zgromadzonych środków może nastąpić dopiero po uzyskaniu uprawnień emerytalnych, a wpłaty musiały być realizowane przynajmniej w 5 kolejnych latach. Innym wymogiem odnośnie wpłat środków na IKE jest określenie maksymalnej kwoty rocznie wpłacanych aktywów, które będą inwestowane w ramach tego uprzywilejowanego produktu. Limit ten ustanowiony został na poziomie 300 proc. średniego wynagrodzenia ustalonego dla danego roku i w 2012 roku wynosi 10 578 zł. Na koniec warto podkreślić elastyczne możliwości dokonywania – wpłat jednorazowo w ciągu roku, lub cyklicznie zgodnie z ustalonymi wcześniej warunkami, np. korzystając z Nordea IKE można dokonywać wpłat miesięcznie, kwartalnie, półrocznie i rocznie.

IKZE

Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE) to produkt stosunkowo nowy na rynku, powołany do życia w wyniku nowelizacji ustawy o IKE, która weszła w życie w styczniu br.  Największe różnice między IKE i IKZE dotyczą kwestii limitów wpłat środków oraz właśnie kwestii podatkowych. Wpłaty dokonywane w ramach prowadzenia konta IKZE w danym roku kalendarzowym można odliczyć od podstawy opodatkowania przy okazji rozliczenia. Oznacza to, że posiadacz IKZE już od 2013 r. może płacić niższy podatek. Jednak w momencie wypłaty zgromadzonych środków zarówno w postaci jednorazowej, jak i ratalnej będzie pobierany podatek PIT od wypłacanej kwoty. W kwestii wpłat oszczędzający może zdecydować się na odpowiedni dla niego zakres pozwalający w zależności od oferenta oszczędzać w ramach planu emerytalnego IKZE wpłacając jedynie 150 zł miesięcznie (maksymalnie 4 proc. dochodu – podstawy naliczenia ubezpieczenia emerytalnego, nie więcej niż 4 proc. trzydziestokrotności średniego wynagrodzenia). Przykładowo IKZE w Nordea PTE to elastyczna inwestycja w fundusz zrównoważony, dla którego benchmark składa się w 50 proc. z obligacji, w 40 proc. z akcji, a w 10 proc. z depozytów i bankowych papierów wartościowych. Za politykę inwestycyjną i zarzadzanie środkami wpłaconymi na IKZE w Nordea odpowiada zespół, który w ostatnich dwóch latach odnotował bardzo dobre wyniki inwestycyjne w Nordea OFE. 

Unit-linked

Polisy unit-linked są ciekawym produktem oszczędnościowym. Spełniają one dwie funkcje równocześnie, z jednej strony ochronną w postaci ubezpieczenia na życie, z drugiej inwestycyjną pozwalającą na długoterminowe inwestowanie mające na celu, jak najwyższą efektywność. Zgromadzone w ramach polisy unit-linked środki mogą być wykorzystane jako zabezpieczenie przyszłości emerytalnej. W kwestii opodatkowania produkt ten charakteryzuje się odroczeniem podatku od zysku kapitałowego do momentu wypłaty środków. Jeżeli zaś chodzi o perspektywy emerytalne oszczędzania na polisach unit-linked bardzo dobrze sprawdza się założenie odpowiedniej perspektywy czasu podczas zawierania umowy. W takim w przypadku wcześniejsza wypłata zgromadzonych środków jest obwarowana odpowiednią opłatą, która zniechęca do przerwania oszczędzania zaplanowanego w dłuższej perspektywie czasu z myślą o emeryturze.

Dziedziczenie środków

W przypadku każdej z opisanych form oszczędzania kwestie podatkowe pojawiają się również w kwestii dziedziczenia środków. W sytuacji dziedziczenia środków zgromadzonych na IKE, jak i na polisie unit-linked są one pozbawione dodatkowego obciążenia podatkowego z tytułu spadku. Jeśli zaś chodzi o środki zgromadzone na lokacie bankowej lub na koncie IKZE spadkobiercy będą zobowiązani do zapłacenia podatku dochodowego. Jednak IKZE daje w tej kwestii możliwość odroczenia momentu opodatkowania w sytuacji kiedy odziedziczone środki zostaną transferowane na konto IKZE spadkobiercy, w takim wypadku podatek zostanie naliczony dopiero w momencie wypłaty środków.

Źródło: