Fundusze inwestycyjne zostały stworzone z myślą o tych, którzy chcieliby wykorzystać duży potencjał zysków na rynku finansowym, ale nie chcą lub też nie potrafią samodzielnie podejmować decyzji inwestycyjnych. Dzięki zinstytucjonalizowanej formie wspólnego inwestowania, zapewniają efektywny zysk, stanowiąc jednocześnie alternatywę wobec tradycyjnych lokat długoterminowych w bankach.
Niezależnie od tego jak bardzo rozwinięty jest rynek, na którym działa dany fundusz, część czynności związanych z jego funkcjonowaniem delegowana jest do wyspecjalizowanych podmiotów, do których zalicza się: m.in. agenta transferowego i prowadzących dystrybucję. Nad prawidłowością inwestycji i bezpieczeństwem naszych oszczędności czuwa natomiast bank depozytariusz.
Na straży naszych oszczędności.
O rolę depozytariusza może się starać bank posiadający siedzibę w Polsce i dysponujący funduszami własnymi co najmniej w wysokości 100 000 000 złotych lub Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych. Tak restrykcyjna regulacja z góry pozwala wyeliminować podmioty, których płynność finansowa nie pozwalałaby na sprostanie wymaganiom stawianym przy pełnieniu tej funkcji. Odpowiedni poziom kapitałów własnych jest gwarancją m.in. w przypadku gdyby zaszła potrzeba wypłacenia odszkodowania. Głównym zadaniem depozytariusza jest przechowywanie powierzonych mu przez fundusz środków. Aby depozytariusz mógł prawidłowo wywiązywać się ze zobowiązań, funkcjonuje zupełnie niezależnie od Towarzystwa Inwestycyjnego. Pozwala to zapobiec sytuacji, w której zobowiązania Towarzystwa pokrywane byłyby z pieniędzy poszczególnych funduszy. Towarzystwo dokonuje wyboru depozytariusza osobno dla każdego funduszu, jednakże w większości fundusze danego towarzystwa obsługuje jeden Bank.
Do podstawowych obowiązków depozytariusza należy:
1. Prowadzenie rejestru aktywów funduszy inwestycyjnych, zapewnienie, aby odkupywanie jednostek uczestnictwa lub wykupywanie certyfikatów inwestycyjnych odbywało się zgodnie z przepisami prawa i statutem funduszu inwestycyjnego
2. Zapewnienie, aby rozliczanie umów dotyczących aktywów funduszu inwestycyjnego następowało bez nieuzasadnionego opóźnienia, oraz kontrolowanie terminowości rozliczania umów z uczestnikami funduszu.
3. Zapewnienie, aby wartość netto aktywów funduszu inwestycyjnego i wartość jednostki uczestnictwa była obliczana zgodnie z przepisami prawa i statutem funduszu inwestycyjnego.
4. Zapewnienie, aby dochody funduszu inwestycyjnego były wykorzystywane w sposób zgodny z przepisami prawa i ze statutem funduszu.
5. Wykonywanie poleceń funduszu inwestycyjnego, chyba że są sprzeczne z prawem lub statutem funduszu inwestycyjnego.
Również depozytariusz może podlegać odpowiedzialności cywilnej w przypadku niewłaściwego realizowania swoich obowiązków. Aby zapobiec takiej sytuacji należy wybrać partnerów, którym bezpiecznie będziemy mogli powierzyć swoje oszczędności. Jedną z największych instytucji w polskim sektorze bankowym, pełniącą rolę Depozytariusza jest Bank Polska Kasa Opieki S.A, który został powołany do życia w 1929 r. Dysponuje kapitałami własnymi w wysokości 7,15 miliardów złotych oraz aktywami o wartości ponad 63 miliardów złotych. Stabilność finansowa banku została doceniona przez międzynarodowe instytucje ratingowe, które przyznały bankowi oceny na poziomie inwestycyjnym równe tym przyznawanym państwu polskiemu.
TOWARZYSTWO FUNDUSZY INWESTYCYJNYCH – podmiot odpowiedzialny za utworzenie funduszu, zarządzanie nim oraz reprezentowanie go wobec osób trzecich. Do jego utworzenia wymagane jest zezwolenie Komisji Papierów Wartościowych i Giełd. Towarzystwo musi być zorganizowane w formie spółki akcyjnej oraz spełnić wymogi szczegółowo przewidziane
w ustawie o funduszach inwestycyjnych. Obecnie w Polsce funkcjonuje wiele towarzystw. Najstarszym, posiadającym największe tradycje, jest Pioneer Pekao TFI S.A., który
w swojej ofercie ma 21 rodzajów funduszy inwestycyjnych, dostosowanych do wymogów praktycznie każdego klienta.
KDPW (Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych) – jego zadania uregulowane zostały w ustawie Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi. Podmiot ten działa w formie spółki akcyjnej. Jego akcjonariuszem mogą być tylko spółki prowadzące giełdę, domy maklerskie, spółki prowadzące rynek pozagiełdowy, Skarb Państwa, Narodowy Bank Polski oraz banki.
Agent transferowy – do głównych obowiązków agenta należy prowadzenie rejestrów uczestników funduszu i rejestrowanie zmian posiadania na tych rejestrach. Jego działalność nie jest uregulowana żadną ustawą i wynika z bezpośrednio z zapotrzebowania jakie zgłasza rynek