W skali całego globu tylko nieliczne indeksy zdołały zyskać na wartości – zwyżkowały giełdy w Jordanie, Nigerii i Maroko. Wśród zyskownych inwestycji możemy również znaleźć złoto. Ogromna nerwowość, obawy o stan światowej gospodarki oraz kolejne negatywne informacje płynące z sektora bankowego dopełniły czarę goryczy i niemal przez cały styczeń mieliśmy do czynienia ze spadkami, które na pojedynczych rynkach wschodzących przekroczyły -20%. Dla indeksów w ujęciu globalnym, tak złego początku roku nie było od 25 lat. Najwięcej traciły te rynki, które do połowy 2007 roku najdynamiczniej wzrosły, a takim jest niewątpliwie giełda w Warszawie. To już trzeci miesiąc z rzędu, kiedy warszawskie indeksy zakończyły miesiąc na minusie. W styczniu spadek WIG wyniósł -14,2%. W efekcie od końca października 2007 Warszawski Indeks Giełdowy stracił już niemal -25%. Pogorszone nastroje negatywnie oddziaływały na waluty rynków wschodzących, co w połączeniu z wyprzedażą akcji spowodowało, że po raz pierwszy od korekty z sierpnia 2007 obserwowaliśmy osłabienie złotego. Tym razem zarówno dolar +0,4% jak i euro +1,2% zdołały zyskać wobec polskiej waluty. W grupie warszawskich indeksów sektorowych, głównie spadały te, które miały wysoki wynik w 2007 roku, czyli WIG-media, który spadł o -14,3% oraz WIG-paliwa, który stracił -19,6%. Dzięki wzrostowi ceny akcji Telekomunikacji Polskiej, indeks WIG-telekomunikacja wzrósł o +1,4% w styczniu. Jest to jak na razie najbardziej odporny sektor, który w ciągu ostatnich 3 miesięcy stracił jedynie -2,9%. Do ogólnie złego obrazu należy jeszcze dodać indeksy spółek o mniejszej kapitalizacji, czyli indeksy mWIG40 i sWIG80, które traciły odpowiednio o -16,3% i -10,8%. Indeks największych spółek WIG20 zmalał o -14,6%.
Tylko 112 funduszy, na 416 sklasyfikowanych, osiągnęło w styczniu dodatnią stopę zwrotu. W przypadku 33 produktów wycena jednostki lub certyfikatu nie uległa zmianie, natomiast reszta funduszy skończyła miesiąc na minusie. Dodatnie stopy zwrotu były w styczniu domeną funduszy obligacji oraz funduszy rynku pieniężnego. Tylko nieliczne fundusze o podwyższonym profilu ryzyka zdołały wypracować dodatnie stopy zwrotu, były to głównie fundusze hedgingowe lub te o charakterze alternatywnym. Po raz kolejny na uwagę zasłużyły fundusze powiązane z rynkiem złota – najlepszy z nich Inwestor Gold FIZ wypracował w styczniu stopę zwrotu wynoszącą +10,1%. Wszystkie benchmarki, które zawierały nawet niewielki udział akcji skończyły miesiąc na minusie. Najmocniej spadł SAFU-AKZ_NE będący średnią dla funduszy Nowej Europy -15,1%. Drugim najgorszym segmentem rynku okazały się fundusze akcji polskich uniwersalnych, gdyż spadek średniej SAFU_AKP_UN wyniósł w styczniu -13,7%.
Światowe giełdy podążały za negatywnymi komunikatami płynącymi z gospodarki amerykańskiej. Chociaż w styczniu FED dwukrotnie obniżał stopę procentową, najpierw na niezapowiedzianym posiedzeniu o -75 pkt bazowych, a następnie na planowym spotkaniu o kolejne -50 pkt bazowych, nie wywołało to odwrócenia spadków, a jedynie je wyhamowało. Indeks S&P500 stracił w pierwszym miesiącu roku -6,1%. Negatywne nastroje z Ameryki przelały się na kontynent europejski i dlatego indeks blue-chipów DJEuro Stoxx 50 spadł o -13,8%, a niemiecki DAX zmalał o -15,1%. Na rynkach wschodzących, według głównych indeksów, najsilniej traciły giełdy w Turcji – 23,12%, Hong Kongu -15,7%, Czechach -15,6%, Chinach -13,4%, Indiach -13,0%. Skala spadków odnotowana na parkietach gospodarek rozwijających się pozostawała na porównywalnym poziomie, w stosunku do parkietów europejskich.
Badający koniunkturę w segmencie papierów dłużnych IROS wzrósł o +1,65%, zatem w porównaniu do grudnia, kiedy obserwowaliśmy symboliczny wzrost tego wskaźnika, styczniowy wzrost jest bardzo znaczący. Ostatnim razem tak silna zmiana wskaźnika IROS miała miejsce przed 15 miesiącami. Decyzja RPP z końca miesiąca, o podniesieniu stopy procentowej w Polsce o +25 pkt bazowych de facto nie miała negatywnego przełożenia na ceny polskich obligacji gdyż rynek przewidział taki scenariusz już wcześniej. Popyt na krajowe papiery wartościowe utrzymuje się na wysokim poziomie, co jest szczególnie istotne w kontekście wzrostu podaży na rynku akcji oraz negatywnego sentymentu wobec aktywów o podwyższonym profilu ryzyka. Na podwyższeniu głównej stopy procentowej skorzystał indeks rynku pieniężnego IRP, który w styczniu wzrósł o +0,48% tj. najwięcej w ciągu ostatnich 36 miesięcy. W związku z dobrą koniunkturą, średnia liczona dla 31 funduszy i subfunduszy obligacji złotowych uniwersalne tj. SAFU _PDP_UN wyniosła +1,33% ale mimo to, po raz koleiny była mniejsza od benchmarku IRFU_PDP_UN (w którego skład wchodzi indeks IROS), który wyniósł +1,77%. Najwyższy wynik osiągnął fundusz PKO/Credit Suisse Obligacji Długoterminowych – FIO, który wykorzystał wzrost wartości subindeksu obligacji dziesięcioletnich. Subindeks ten wzrósł o +2,22%, a sam fundusz o +3,31%. Tylko jeden fundusz w grupie PDP_UN czyli polskich papierów dłużnych uniwersalne, wypracował ujemną stopę zwrotu. Był to fundusz SEB FIO Subfundusz SEB 2 Obligacji i Bonów Skarbowych, którego stopa zwrotu pomimo doskonałej koniunktury wyniosła -0,25%. W grupie funduszy pieniężnych i gotówkowych z najlepszym wynikiem ostatni miesiąc zakończył fundusz PKO Credit Suisse Skarbowy SFIO, którego jednostka wzrosła w styczniu +0,63%. Najsłabszy wynik w tej grupie wyniósł +0,32% i przypadł Lukas FIO subfundusz Lukas Lokacyjny.
W grupie funduszy akcyjnych rynku polskiego nie było funduszy, który zakończyłby miesiąc na plusie. W tym niezwykle trudnym okresie najlepiej poradził sobie fundusz Allianz FIO Subfundusz Allianz Akcji Małych i Średnich Spółek, którego wycena jednostki zmalała o -6,1%. Najgorszym funduszem był w styczniu także fundusz inwestujący w małe i średnie spółki, czyli BPH FIO Akcji Dynamicznych Spółek, który uzyskał stopę zwrotu wynoszącą -16,9%. Najlepszym funduszem w grupie AKP_UN był fundusz Allianz FIO Subfundusz Allianz Akcji Plus, który zakończył miesiąc ze spadkiem wynoszącym -7,2%.
Także w grupie funduszy hybrydowych nie było funduszu, który wypracowałby dodatnią stopę zwrotu. Średnia dla tego segmentu SAFU_MIP_UN wyniosła -8,0%. Najlepszy fundusz w tej grupie PZU FIO Optymalnej Alokacji stracił -2,9%, a najgorszy ING Parasol SFIO subfundusz Selektywny Plus, aż -13,8%. W grupie krajowych funduszy stabilnego wzrostu, podobnie jak we wcześniej opisanych grupach ciężko było zakończyć miesiąc na plusie. Jak pokazują wyniki, nie było to jednak niemożliwe. Średni poziom spadku mierzony przez SAFU-SWP_UN wyniósł w tej grupie funduszy -4,0%. Najgorszym funduszem w grupie SWP okazał się fundusz AIG SFIO Parasol Podatkowy AIG Subfundusz Stabilnego Wzrostu, który wykazał spadek wyceny jednostki o -6,8%. Z bardzo dobrym rezultatem, już po raz kolejny zakończył miesiąc fundusz dedykowany dla firm – Fundusz Własności Pracowniczej PKP SFIO, który z wynikiem +1,7% może pochwalić się najlepszym wynikiem w grupie SWP. Drugim i ostatnim w tej grupie funduszem, który zdołał zyskać, a nie stracić, był w styczniu fundusz BPH FIZ Pro Lokata – wycena jego jednostki wzrosła o +0,8%
W gronie inwestorów lokujących aktywa poza granicami kraju zadowoleni mogą być wyłącznie ci inwestujący w zagraniczne papiery dłużne. Jedynie 5 na 43 funduszy sklasyfikowanych w grupie zagranicznych funduszy dłużnych wykazało ujemną stopę zwrotu w styczniu. Tego samego nie można oczywiście powiedzieć o inwestorach inwestujących w fundusze akcji zagranicznych. Obok tracących najwięcej funduszy Nowej Europy słabo prezentowały się również fundusze z pozostałych grup. To dość znamienne, że w sytuacjach, gdy wyprzedaż ma charakter globalny, dywersyfikacja geograficzna raczej nie uchroni nas przed stratami. Wśród funduszy akcji zagranicznych w styczniu najgorzej wypadł fundusz Arka BZ WBK Akcji Środkowej i Wschodniej Europy FIO, którego jednostka w euro straciła -21,3%, a w złotych -20,8%. Na przeciwległym biegunie znajdziemy niedawno utworzony Noble Funds FIO Subfundusz Noble Fund Luxury, który w styczniu wypracował stopę zwrotu na poziomie +3,2%.