Każdy z nas jest lub kiedyś będzie seniorem i każdemu z nas nie powinno być obojętne w jakich warunkach spędzi swój srebrny wiek. Szacuje się, że co trzecie dziecko dziś urodzone w Europie dożyje 100 lat. Nasz okres senioralny wydłuży się więc do kilkudziesięciu lat. Już dziś mamy wpływ na to, jak będzie wyglądała jesień naszego życia. O ile kwestie naszego zdrowia mogą być dla nas zaskoczeniem, o tyle na stan naszego portfela w okresie srebrnego wieku mamy wpływ już dziś.
Jak zbudować portfel seniora zastanawiali się uczestnicy III Kongresu Gospodarki Senioralnej w Warszawie? Z czego żyć na emeryturze, by jakość naszego życia nie spadła?
Obecnie w Polsce emerytury plasują się na dużo niższym poziomie niż w Europie. Według danych GUS przeciętna kwota emerytury to 2043 zł, z czego ponad milion osób otrzymuje emerytury powyżej 2600 zł miesięcznie. Natomiast emerytów dysponuje kwotami poniżej średniej. Przeciętny miesięczny dochód do dyspozycji na jedną osobę w gospodarstwie domowym wynosi 1386 zł, natomiast w gospodarstwie domowym emeryta 1510 zł. Według badań GUS 30% tej kwoty seniorzy wydają na leki. Duży wzrost liczby osób pobierających emeryturę oraz niska dzietność, dodatkowo wpłynie na obniżenie emerytur w przyszłości.
Na seniorów czyhają też inne zagrożenia. Eksperci twierdzą, że pokolenie obecnych ludzi w srebrnym wieku w Polsce zostało wychowane w innych realiach. Pokolenie uczone wzajemnego zaufania, współpracy i wiary, że to co mówią instytucje jest prawdą.
Zdaniem Krystyny Lewkowicz, prezes Fundacji Ogólnopolskie Porozumienie Uniwersytetów Trzeciego Wieku, osoby starsze są najłatwiejszym łupem w różnych segmentach gospodarki. Są one ze swojej istoty bardziej otwarte i ufne. Bardzo często nie mają też szans na dochodzenie swoich roszczeń, ze względu na to, że w wielu przypadkach nie mają już czasu.
Seniorzy są też narażeni na kontakt z produktami niskiej jakości. Wielu z nich jest pozostawionych sam sobie. Z ograniczoną znajomością technologii nie mają możliwości weryfikacji, czy dana oferta jest rzeczywiście atrakcyjna na rynku. W efekcie wydają więcej niż powinni. Wiele firm, wchodząc na srebrny rynek, upatruje szybkiego wzbogacenia się na osobach starszych, dostarczając im produkty, czy usługi słabej jakości. Efekt ten pogłębia również brak konkurencji w obszarze srebrnej gospodarki.
Jest ogromna potrzeba standaryzacji usług dla seniorów. Z myślą o bezpieczeństwie i komforcie osób starszych stworzono kryteria oceny jakości produktów i usług OK SENIOR. Audyty i certyfikację prowadzimy w kilku obszarach. W przypadku domów seniora badamy między innymi infrastrukturę, poszanowanie praw osób starszych, kompetencje personelu, wyżywienie, sposób komunikacji z osobą starszą. Natomiast wszędzie tam, gdzie senior może być klientem dóbr i usług (np. usługi telekomunikacyjne, bankowe, ubezpieczeniowe, turystyczne) wprowadziliśmy cztery fundamentalne kryteria certyfikatu OK SENIOR – bezpieczny, potrzebny, przystępny, zrozumiały. Nie wystarczy zatem, aby dany produkt lub usługabyły wysokiej jakości. Musza również gwarantować spełnienie najwyższych standardów bezpieczeństwa dla osób starszych. Musza być łatwe w odbiorze dla osób z ograniczonym funkcjonowaniem zmysłów (wzroku, słuchu) oraz przyjazne w użytkowaniu. Poza tym oferta musi odpowiadać na rzeczywiste potrzeby osób starszych i chronić przed nadużyciami, a także być łatwo dostępna- uważa Robert Murzynowski, prezes Healthy Ageing, Program Certyfikacji OK SENIOR.
Wszystkie te zagrożenia są realne z perspektywy budżetu seniora i jego właściwego wydatkowania. Podczas III Kongresu Gospodarki Senioralnej zaproponowano rozwiązania jak sprawnie je zniwelować, by stworzyć portfel seniora i jak sprawić by ten portfel był bardziej zasobny.
Po pierwsze już teraz każdy przyszły senior powinien zadbać o przygotowanie wygodnej przestrzeni do życia w przyszłości.
Inteligentny dom, czy inteligentne mieszkanie, to rozwiązania stosowane na rynku, które pozwalają technologii nauczyć się zachowań seniora, przyzwyczaić się do nich, tak, by wychwycić anomalne zachowania, jak na przykład upadek. Technologia pozwala na reagowanie wcześniej, zanim wystąpi realne zagrożenie życia. Innowacyjne podejście do przestrzeni powinno być budowane na mądrej technologii. Nie jest ważne, gdzie te urządzenia się znajdują. Zawsze na koniec dnia te sygnały powinny trafić do drugiego człowieka, którym jest lekarz, opiekun, czy osoba z centrum medycznego. Samo zautomatyzowanie danych nie poprawi jakości życia osób starszych- wyjaśnia prof. Dariusz Dudek, przewodniczący rady Instytutu Kardiologii CM UJ, koordynator kampanii Stawka to Życie. Zastawka to Życie”.
Zdaniem Bolesława Melucha, doradcy zarządu Związku Banków Polskich, dostosowanie do potrzeb (funkcjonalnych, wielkości gospodarstwa oraz potencjału finansowego) mieszkania, ma również znaczenie. Zbyt duże powierzchnie mieszkań są trudne do utrzymania przez seniorów, a koszty ich ogrzania mogą okazać się zbyt wysokie dla dysponowanego przez senioralne gospodarstwo mieszkaniowe.
Znaczenie ma również odpowiednie oświetlenie, które powinno zmieniać się wraz z wiekiem, co może wpływać na samopoczucie i potrzebę aktywności seniorów. Chłodne barwy światła naturalnie pobudzają do działania i pracy, barwy ciepłe relaksują i sprzyjają odpoczynkowi. Oko człowieka po 65 roku życia potrzebuje dużo większej dawki światła niż we wcześniejszych latach. Zarówno barwa i ilość światła, a szczególnie jego jakość ma bardzo duże znaczenie i światło powinno być dobierane w zależności do aktywności, jak także wieku użytkownika. Jeśli miejsce, w którym przebywa senior jest dobrze oświetlone zgodnie z najwyższymi standardami, wówczas senior będzie czuł się lepiej, co pozytywnie wpłynie na jakiego samopoczucie i funkcjonowanie. Powinniśmy o tym pamiętać zarówno w domu jak i pracy – tłumaczy dr Paweł Morawski, ekspert Philips Lighting Poland.
Jak wskazuje Marzena Rudnicka, prezes Krajowego Instytutu Gospodarki Senioralnej, starzenie się społeczeństwa może doprowadzić do niedoboru osób w wieku produkcyjnym, a tym samym wzrostu płac, powodując inflację płacową. Może rozwiązaniem będzie wprowadzenie elastycznych metod pracy? Robert Gwiazdowski, przewodniczący rady KIGS, poddał pod dyskusję rozwiązanie nowego podziału czasu pracy. Osoby zatrudnione miałyby pracować 4 razy w tygodniu, 10 miesięcy w roku do 80 lat. Rozwiązanie to spotkało się z owacyjnym przyjęciem na sali.
Innym rozwiązaniem jest też dodatkowa aktywizacja na emeryturze, po to by seniorzy mogli zakładać własną działalność na zasadach preferencyjnych z korzyścią dla swojego portfela i budżetu Państwa.
Kolejną z form wsparcia dla budżetu seniora są również konta oszczędnościowe i programy ubezpieczeniowe. Często ze względu na emigrację nie mogą liczyć na własne rodziny. Opiekę w specjalnych ośrodkach dla osób niesamodzielnych należy jednak opłacić.
Zdaniem ekspertów na rynku brakuje ofert ubezpieczeniowych na wypadek niesamodzielności. Oferty długoterminowe, to oferty które zakładają, że jeśli senior w wypadku niesamodzielności zdecyduje się na pobyt w domu opieki będzie go na to stać.
Coraz częściej przekonujemy się, że o tym jak będzie wyglądał nasz portfel na emeryturze musimy decydować sami. Im więcej skutecznych rozwiązań z każdej dziedziny życia pojawi się na rynku, tym więcej możliwości będzie na pogrubienie naszego portfela. Warto jest wprowadzać je w życie już teraz.
Źródło: ELEVEN ZETT Productions