Zmiana rekomendacji S II Komisji Nadzoru Finansowego dotyczącej ekspozycji zabezpieczonych hipotecznie, ma na celu mi.in ograniczenie udzielania walutowych kredytów hipotecznych (poziom kredytów walutowych w portfelu max 50%), przy badaniu zdolności kredytowej uwzględnianie maksymalnego. 25 okresu kredytowania (również w złotych).
7 października Związek Banków Polskich przekazał do KNF swoje uwagi do projektowanej zmiany rekomendacji S II. Poniżej prezentujemy wybrane, najistotniejsze uwagi:
- Wprowadzenie okresu przejściowego – aby data wejście w życie rekomendacji wprowadzających maksymalny udział kredytów walutowych w portfelu banków została ustalona na minimum 18 miesięcy od daty ogłoszenia przyjętej wersji Rekomendacji. Umożliwi to bankom zbudowanie nowych strategii biznesowych i powolne wygaszenie kredytów walutowych. wszelkie plany budżetowe na 2011 rok zostały już poczynione i wprowadzanie tak drastycznych zmian bez odpowiedniego wyprzedzenia uderzy w stronę przychodową banków.
- Przyjęcie 30-letniego okresu kredytowania (zamiast proponowanego przez UKNF 25 letniego) jako podstawę do określania zdolności kredytowej w przypadku kredytów z dłuższym okresem amortyzacji. Jest to okres kredytowania najczęściej wybierany przez kredytobiorców. Jest to również standardowo przyjmowany okres do określania zdolności kredytowej także na rozwiniętych rynkach, na których rynek kredytów hipotecznych ma znacznie dłuższą niż w Polsce historię. Jednocześnie w naszej ocenie wydłużenie proponowanego przez UKNF okresu o 5 lat pozostanie w zgodzie z zamysłem UKNF jaki został zaprezentowany w uzasadnieniu 25-letniego okresu.
- Zwrócono uwagę, iż proponowane w projekcie zmiany rekomendacji S II ograniczenia akcji kredytowania budownictwa mieszkaniowego zbiegają się w czasie z wejściem w życie w 2011 r. ograniczeń zawartych w rekomendacji T (limit zadłużenia, testy warunków skrajnych przy badaniu zdolności kredytowej na zmienną stopę procentową i kurs walutowy), podwyższeniem VAT na usługi budowlane, zapowiedzią wygaszania „Programu Rodzina na Swoim” co negatywnie wpłynie na rynek nieruchomości w Polsce i cały przemysł budowlano – mieszkaniowy. Wydaje, iż celem nadzoru bankowego powinna być dbałość o bezpieczne funkcjonowanie sektora bankowego, a nie wywieranie wpływu na politykę gospodarczą kraju.
- Nadzór powinien dokonać szczegółowej analizy wpływu proponowanych zmian na akcję kredytową banków.
- Limit dla kredytów walutowych – limit dotyczący kredytów walutowych zawarty w rekomendacji 2.3.7 (w projekcie 50%) nie powinien dotyczyć istniejącego portfela. Ustalenie jakiejkolwiek proporcji kredytów walutowych/indeksowanych w odniesieniu do istniejącego portfela będzie usankcjonowaniem prawa działającego wstecz oraz stworzy warunki nierównej konkurencji. Udział kredytów walutowych w portfelu nowoudzielanych kredytów mógłby zostać ograniczony do poziomu 30% wartości portfela Rozwiązanie takie wpłynie zarówno na ograniczenie bieżącej produkcji walutowej (z pełną gwarancją ograniczenia), jak i płynnie spowoduje stopniowe zmniejszanie się udziałów kredytów walutowych w portfelach poszczególnych banków do oczekiwanego przez nadzór poziomu. Ponadto nie spowoduje ono konieczności drastycznych, nagłych zmian w przyjętych przez banki strategiach.
- Wiek emerytalny – ponownie proponujemy usunięcie zapisów dotyczących uwzględniania w ocenie zdolności kredytowej prawdopodobnego obniżenia dochodów z uwagi na wkroczenie w wiek emerytalny klienta w okresie spłaty ekspozycji (Rek. 3.1.4) ponieważ: osiągnięcie przez klienta wieku emerytalnego nie jest równoznaczne z automatycznym przejściem na emeryturę oraz zmniejszeniem poziomu uzyskiwanych dochodów (zwłaszcza z takich źródeł dochodów jak własna działalność gospodarcza), w odniesieniu do zmian w zakresie sytemu emerytalnego (I i II filar) nie ma możliwości jednoznacznego oszacowania, o ile po przejściu na emeryturę dochody klienta spadną – będzie to uzależnione od wielu czynników, dodatkowo aktualnie istnieje duża niepewność w zakresie kształtu przyszłych rozwiązań dot. systemu emerytalnego, będą występować trudności w interpretacji wieku emerytalnego w kontekście grup uprzywilejowanych do wcześniejszych emerytur (np. służby mundurowe – żołnierze, policja), w przypadku których przejście na emeryturę nie jest równoznaczne z osiągnięciem np. 65 roku życia, banki wskazują na lepszą jakość portfela spłacanego przez emerytów, inne parametry wprowadzone rekomendacjami S i T w wystarczającym stopniu ograniczają maksymalne kwoty kredytów, oraz dodatkowo ryzyko transakcji w momencie przejścia wnioskodawcy na emeryturę będzie znacząco niższe (np. w ciągu 20 lat nastąpi wzrost nominalnej kwoty wynagrodzenia – co najmniej o 60%, klient spłaci większą część ekspozycji co spowoduje spadek DTI – np. z 50% do 20%, zaś LTV spadnie z 80% do 40%), z propozycji zmian regulacyjnych Unii Europejskiej oraz zapowiedzi rządu wynika, iż wiek emerytalny w Polsce zostanie znacznie podwyższony,
Źródło: Związek Banków Polskich