Obecnie w każdym sektorze gospodarki trwa wyścig. Tendencję do silnej rywalizacji na polu oferowania nowoczesnych rozwiązań w zakresie obsługi klientów można dostrzec między innymi w bankowości. Bankierzy prześcigają się we wprowadzaniu rozwiązań innowacyjnych i praktycznych, a zarazem takich, które cechują się wysokim poziomem bezpieczeństwa.
Dzisiaj praktycznie nikogo nie dziwi już powszechny dostęp do bankowości internetowej. We współczesnym świecie, w którym to ludzie w szczególności cenią wygodę, możliwość wykonania wielu operacji finansowych za pomocą telefonu czy laptopa, bez potrzeby czekania w kolejce do okienka w banku, jest bardzo interesującym rozwiązaniem.
Instytucje, które chcą przetrwać na rynku, muszą nieustannie dostosowywać ofertę do oczekiwań osób, które już korzystają z ich usług, oraz tych, których do korzystania z usług oferowanych na przykład przez bank trzeba jeszcze przekonać, czyli potencjalnych klientów. Teraz, kiedy korzystanie z banku za pośrednictwem Internetu jest już codziennością, podmioty tworzące system bankowy muszą starać się wykraczać poza obowiązujące standardy, szukać nowocześniejszych rozwiązań, a najlepiej być o krok przed konkurencją.
Wirtualne oddziały bankowe czy też roboty odpowiadające za obsługę klienta – to pomysły, które obecnie mogą wydać się rodem z filmów science fiction, jednak niewykluczone, że tak właśnie bankowość będzie wyglądać za kilkadziesiąt lat.
Pewne jak w banku
Bardzo często, gdy chcemy podkreślić, że coś jest zagwarantowane w 100 procentach, mówimy, że jest to pewne jak w banku. To właśnie banki, jako jedne z nielicznych instytucji, na przestrzeni lat zdołały wypracować dobrą opinię. Ludzie ufają bankom, a za tym stwierdzeniem może przemawiać fakt, że osoby w różnym wieku niejednokrotnie powierzają bankom bardzo duże pieniądze.
Jak widać, banki mają na sobie ogromną odpowiedzialność. Bardzo ważne jest to, aby nie stracić wypracowanej już pozycji. Aby utrzymać się na szczycie, banki, czyli instytucje zaufania publicznego, coraz pewniej prześcigają się w zapewnieniu klientom maksimum bezpieczeństwa w zakresie obsługi, między innymi chcą zagwarantować, że pieniądze danej osoby (klienta banku) nie dostaną się w niepowołane ręce.
Ponadto niezwykle ważne jest też, aby klient, który korzysta z usług danego banku, przez wymagane procedury mógł przejść z największą łatwością. Praktyka rynkowa pokazuje, że zainteresowanie nowymi metodami zabezpieczeń ciągle wzrasta, a jednym z narzędzi, które mają zagwarantować klientom banku obsługę na najwyższym poziomie, są rozwiązania oferowane przez biometrię.
Biometria jest coraz popularniejsza
Jak już wspomniałem, sektor bankowy to sektor, który w gospodarce odgrywa niezwykle ważną i odpowiedzialną rolę. Chociaż jeszcze kilka lat temu niektórzy z bankierów uważali, że biometria to tylko coś w rodzaju technologicznej nowinki, to już od dobrych paru lat można zaobserwować, że stosowanie w bankach działających w Polsce tego typu techniki uwierzytelniania stało się faktem.
Teraz, aby zalogować się na przykład do internetowego konta bankowego, musimy podać login i hasło. W przypadku, gdy w grę wchodzi technologia biometryczna, do tego, aby skorzystać z usług bankowych, nie potrzebujemy już telefonu czy laptopa – do konta możemy dostać się poprzez przyłożenie palca do specjalnego czytnika albo poddanie się skanowaniu tęczówki.
Można powiedzieć, że biometria jest znana od zawsze, ponieważ już kiedyś artyści, aby „podpisać” wykonane przez siebie dzieło, zostawiali na ścianie jaskini odcisk dłoni. Silny rozwój biometrii, jeśli chodzi o bankowość, rozpoczął się jednak dopiero w XX wieku i wiązał się z szybkim rozwojem systemów informatycznych. Prekursorem w zastosowaniu biometrii w bankowości był Bancafe Bank, który wdrożył bankomaty umożliwiające biometryczną weryfikację klientów.
W celu weryfikacji osoby, która chce dostać się do konta, korzystając ze specjalnego czytnika biometrycznego wbudowanego w bankomat, wykorzystuje się niepowtarzalny wzór naczyń krwionośnych znajdujących się wewnątrz ludzkiego palca
Pomimo tego, że to Bancafe Bank w Kolumbii jako pierwszy rozpoczął wdrażanie uwierzytelniania klientów za pomocą biometrii, to jednak nie Kolumbia, ale Japonia stała się liderem, jeśli chodzi o udostępnianie bankomatów wyposażonych w narzędzia do biometrii naczyń krwionośnych.
Kolejnym krokiem w rozwoju biometrii w bankowości było wprowadzenie możliwości uwierzytelniania klientów za pomocą skanowania tęczówki, a rozwiązanie to jako pierwszy zastosował Cairo Amman Bank.
Odcisk palca zamiast PIN-u
Biometria skuteczna jest przede wszystkim z tego względu, że pozwala potwierdzić tożsamość danej osoby dzięki wykorzystaniu niepowtarzalnych cech, które ma każdy z nas. Weryfikacja może odbywać się na przykład na podstawie interakcji człowieka z różnymi urządzeniami, takimi jak klawiatura czy mysz komputerowa.
Właśnie na tej podstawie tworzone są modele matematyczne, za pomocą których można przeprowadzić weryfikację użytkownika i dowiedzieć się, czy z danego konta korzysta osoba, do której to konto przypisano.
Za tym, jaki potencjał dostrzeżono w zastosowaniu biometrii w sektorze bankowym, może przemawiać fakt, że już wiele lat temu w Polsce powstała specjalna grupa zajmująca się promowaniem wykorzystania biometrii w bankowości i administracji publicznej. W Polsce w korzyści płynące z zastosowania biometrii w bankowości najwcześniej uwierzyły osoby zarządzające Bankiem Polskiej Spółdzielczości i Podkarpackim Bankiem Spółdzielczym. Obecnie z szeroko rozumianej biometrii korzystają między innymi Alior Bank i Crédit Agricole.
Biometria behawioralna oferuje gamę narzędzi, za pomocą których można ułatwić życie wszystkim osobom korzystającym nie tylko z usług bankowych, ale także innych, w których niezwykle ważny element stanowi weryfikacja użytkownika. Oprócz biometrii polegającej na przykładaniu palca do specjalnego czytnika czy skanowaniu tęczówki coraz więcej mówi się też o biometrii kształtu ucha, układu żył czy chodu.
Mój głos jest moim hasłem
Chociaż cały czas najpopularniejszymi metodami uwierzytelniania biometrycznego są te z wykorzystaniem odcisków palców, a także skanów, na przykład twarzy albo tęczówki, prawdziwą rewolucją w myśleniu o współczesnej bankowości jest jednak nie biometria behawioralna, ale biometria głosowa, która polega na analizie niepowtarzalnych cech głosu człowieka.
W czym w takim razie nad biometrią behawioralną ma przewagę biometria głosowa? Przede wszystkim uwierzytelnianie za pomocą głosu nie wymaga od klienta banku, który ma poddać się tego typu weryfikacji, wizyty w oddziale, lecz może odbywać się za pośrednictwem kanałów zdalnych, na przykład przystosowanej specjalnie do tego celu aplikacji.
Biometria głosowa jest niezwykle skutecznym narzędziem w walce z oszustami. Osoba, która złoży próbkę głosu (na próbkę głosu składają się zarówno cechy fizyczne, jak i behawioralne), składa coś w rodzaju pieczęci praktycznie niemożliwej do podrobienia. System bowiem potrafi zweryfikować, czy dany głos to głos naturalny, czy też głos odtworzony z taśmy.
Specjalne algorytmy wykorzystywane w systemach biometrii głosowej są w stanie wykryć zmiany w głosie, na przykład te spowodowane chrypką lub kaszlem. Tego typu system potrafi też wykryć, czy dana próbka głosu nie była użyta już wcześniej w celu weryfikacji tożsamości danej osoby.
Do rozwoju biometrii przyczynia się też wprowadzenie tak zwanego silnego uwierzytelniania użytkownika (SCA), które wdrożono, aby zapewnić ludziom korzystającym z usług płatniczych zwiększone bezpieczeństwo w zakresie płatności przeprowadzanych drogą elektroniczną.
Weryfikacja może odbywać się poprzez podanie przez osobę czegoś, co użytkownik zna (hasła, loginu), czegoś, co posiada (może być to na przykład karta płatnicza), albo czegoś, co jest cechą charakterystyczną danej osoby (tu właśnie otwiera się pole dla biometrii).
Obecnie dostawca usług płatniczych jest zobowiązany do zweryfikowania tożsamości klienta poprzez użycie elementów należących do przynajmniej 2 z 3 opisanych powyżej kategorii.
SCA dotyczy wszystkich klientów posiadających karty płatnicze wydane na rynku europejskim i ma zastosowanie wyłącznie do transakcji przeprowadzanych w Europejskim Obszarze Gospodarczym (gdy bank płatnika i odbiorcy znajdują się w UE).
Trzeba jednak pamiętać, że nie każda transakcja wymaga zastosowania silnego uwierzytelnienia klienta. Zwolnienie z obowiązku silnego uwierzytelniania użytkownika dotyczy między innymi: transakcji dokonywanych w terminalach samoobsługowych (terminalach, które służą do regulowania opłaty za transport), transakcji na bramkach autostradowych czy w parkometrach, transakcji o obniżonym ryzyku, niektórych płatności zbliżeniowych, transakcji niskokwotowych i transakcji cyklicznych. To wszystko jest jednak dużym uproszczeniem. Aby dowiedzieć się więcej, należy zajrzeć do źródeł , w których temat SCA został dokładnie opisany.
Podpis biometryczny
Jedną z najpopularniejszych rodzajów biometrii, stosowanych obecnie w bankowości, jest ta dotycząca weryfikacji użytkownika za pomocą składanego przez niego podpisu. Podpis biometryczny jest technologią, która popularność zapewnia sobie między innymi łatwym dostępem i dość niskimi kosztami związanymi z udostępnieniem jej klientom.
Charakter pisma jest czymś, za pomocą czego jesteśmy w stanie bardzo dokładnie stwierdzić, czy osoba, za którą ktoś się podaje, jest nią rzeczywiście. Każdy z nas ma bowiem inny charakter pisma – jeden pisze szybciej, drugi wolniej. Ponadto każdy człowiek z inną siłą naciska narzędziem na podłoże, na którym zostawia ślad.
Podpis biometryczny składa się za pomocą tak zwanego długopisu biometrycznego, na przykład na tablecie, a platforma do tego przeznaczona jest chroniona technologią zabezpieczającą przed kopiowaniem.
Czy Polacy lubią biometrię?
Polacy, według różnych badań, to naród, który w dużym stopniu jest otwarty na technologiczne nowinki (także w obszarze bankowości). Korzystanie z bankowości elektronicznej do załatwiania różnego rodzaju spraw bankowych cenione jest zwłaszcza przez ludzi młodych. Prawdą jest też to, że wiele osób przyzwyczaiło się już do tradycyjnych metod uwierzytelniania, na przykład tych polegających na wpisywaniu hasła i loginu.
Chociaż to właśnie uwierzytelnianie z wykorzystaniem hasła i loginu cały czas jest na topie, nie można jednak nie zauważyć, że metoda uwierzytelniania biometrycznego zyskuje coraz większą popularność, choć z pewnością potrzeba jeszcze czasu, aby osiągnęła taki sukces, jaki osiągnęła bankowość elektroniczna. Za tym faktem mogą przemawiać, jak to zwykle bywa, czynniki finansowe. Zakup bankomatu wyposażonego w czytnik umożliwiający biometryczną weryfikację klienta wiąże się z wydatkiem większym niż zakup bankomatu, który działa w sposób tradycyjny.
Koszty poniesione na wprowadzenie do banku uwierzytelniania za pomocą biometrii mogą się jednak szybko zwrócić, a to chociażby za sprawą efektu marketingowego. Bank posiadający w ofercie biometryczne uwierzytelnianie klienta będzie mógł reklamować się jako instytucja, w której powierzone pieniądze są zabezpieczone lepiej niż w bankach, które nie posiadają w ofercie uwierzytelniania z zastosowaniem biometrii, a ponadto będzie mógł zwrócić uwagę na to, że u niego wypłacanie pieniędzy z konta jest o wiele prostsze i szybsze.
Autor: Miłosz Magrzyk