Wyniki finansowe Banku Millennium obniżone przez znaczne rezerwy na kredyty walutowe

Grupa Kapitałowa Banku Millennium S.A. zanotowała skonsolidowaną stratę netto w wysokości 311 mln zł w 1kw21. Głównym obciążeniem wyników były znaczne rezerwy na ryzyko prawne związane z portfelem walutowych kredytów hipotecznych w wysokości 533 mln zł (portfel kredytów udzielonych przez Bank: 512 mln zł, portfel kredytów d. Euro Banku: 21 mln zł).

fot. Shutterstock

Bardziej konserwatywne dane wejściowe do modelu ryzyka odzwierciedlały, między innymi, trudniejsze otoczenie – wyższy napływ spraw sądowych i niższy odsetek spraw wygranych przez banki. Na koniec marca 2021 r. saldo rezerw na portfel kredytów udzielonych przez Bank wyniosło 1.432 mln zł, co odpowiadało 10,8% ekspozycji. Gdyby nie rezerwy walutowe, Grupa zanotowałaby zysk netto w wysokości 182 mln zł (wzrost o 24% w stosunku do skorygowanego zysku netto za 1kw20). Co więcej, raportowany zysk operacyjny wyniósł 444 mln zł, nieco poniżej poziomu w 4kw19, natomiast zysk operacyjny przed rezerwami walutowymi wyniósłby 363 mln zł, jedynie 7% poniżej poziomu w 4kw19, co wskazuje, że Grupa w znacznym stopniu zwalczyła bezpośrednie i pośrednie skutki pandemii.

– Na wyniki finansowe w 1 kwartale 2021 r. wpłynęły znaczne rezerwy na ryzyko prawne, związane z portfelem walutowych kredytów hipotecznych i Grupa odnotowała stratę w wysokości 311 mln zł. Z drugiej strony zysk operacyjny wyniósł 444 mln zł, a wyniki biznesowe były bardzo pozytywne, bliskie poziomom sprzed Covid. Dowodzi to siły modelu biznesowego Grupy, konsekwencji w realizacji strategii przejściowej oraz zwracania uwagi na wysoką jakość doświadczenia klienta. 1 kwartał 2021 r. był bardzo mocny w zakresie kredytów detalicznych: Bank ogłosił nowy rekord w wypłatach kredytów hipotecznych w wysokości 2,2 mld zł (wzrost o 64% r/r) oraz w wartości udzielonych pożyczek gotówkowych na poziomie 1,3 mld zł. Miało to przełożenie na udział w rynku na poziomie odpowiednio 14% i 10,5%, znacznie powyżej naturalnego udziału Banku w rynku.

Zaobserwowaliśmy dalszy wzrost zainteresowania naszych klientów bankowością elektroniczną, która zawsze stanowiła przewagę konkurencyjną Banku Millennium. Liczba klientów cyfrowych, już zresztą wysoka, wzrosła o dalsze 10% r/r, osiągając poziom 2,1 mln klientów, a liczba aktywnych klientów mobilnych przekroczyła 1,7 mln, wzrastając o 16% r/r.

W bankowości przedsiębiorstw było mniej spektakularnie, jednak aktywność klientów istotnie się ożywiła. Dość wspomnieć, tytułem kilku przykładów, faktoring, leasing czy bankowość transakcyjną, podczas gdy koszt ryzyka utrzymywał się na zdrowym poziomie, a korekty ze względu na pandemię nie są przewidywane.

W wyniku rozwiązań wdrożonych w 2020 r. Bank osiągnął wysokie wzrosty sprawności działania, a współczynniki kapitałowe pozostały na solidnym poziomie. Ponieważ trwał kolejny kwartał pandemii, Bank w dalszym ciągu zapewniał ochronę zdrowia klientów i pracowników w oddziałach i biurach oraz nadal wspierał klientów w powrocie do normalnej działalności gospodarczej, prowadząc dynamiczną akcję kredytową wobec klientów indywidualnych, przedsiębiorców i firm – powiedział Joao Bras Jorge, Prezes Zarządu Banku Millennium podsumowując wyniki.

Pozytywne fakty:

Istotne nadzwyczajne pozycje RZiS

Poza wyżej wymienionymi rezerwami walutowymi oraz roczną składką na fundusz przymusowej restrukturyzacji banków (BFG) (w 1kw21 zaksięgowano PLN36 mln z rocznej opłaty za rok 2021 w wysokości PLN49 mln) był to stosunkowo „czysty” kwartał bez większych pozycji nadzwyczajnych zarówno po stronie dochodów, jak i kosztów. Chociaż raportowane ROE było ujemne, to ROE bez pozycji nadzwyczajnych wyniosło 9,3%.

Wyniki za 1kw21 – najważniejsze kwestie

Chociaż trzecia fala pandemii Covid-19 przyniosła wyższą niż oczekiwana liczbę nowych przypadków zachorowań i zgonów, gospodarka okazała się dużo bardziej odporna niż w trakcie fali wiosennej i jesiennej. To pomogło częściowo zrekompensować negatywny skutek zeszłorocznych stóp procentowych, niższej liczby otwartych oddziałów czy wyższej liczby pracowników objętych kwarantanną.

Najważniejsze kwestie dotyczące wyników były następujące:

stabilizacja wyniku z tytułu odsetek (brak zmiany kw/kw po 2% spadku w 4kw20) przy marży odsetkowej netto i wyniku na działalności podstawowej w trendzie wzrostowym; dochód odsetkowy z obligacji zmniejszył się kw/kw, rekompensował go jednak dalszy spadek kosztu depozytów;

-dalsza stopniowa poprawa marży odsetkowej netto (NIM) i pomimo dużo wyższego mianownika (wzrost aktywów odsetkowych o +6% kw/kw) powiększyła się ona o 3 p.b. do 2,56%; marginalnie wyższa marża kredytowa i niższy koszt depozytów (0,08% w porównaniu z 0,11% w 4kw20) rekompensowały z nawiązką niższą marżę na obligacjach;

-wynik z prowizji i opłat wzrósł o 5% i o 6% r/r, przy czym wzrost determinowały rachunki/depozyty, jak również biznes kartowy; te pierwsze zyskały na rocznej opłacie od depozytów, natomiast prowizje z kart skorzystały na rocznych rozliczeniach z organizacjami płatniczymi (niższy koszt opłat za karty);

-wkład pozostałych przychodów był tym razem bardzo niski przy solidnej poprawie wyniku z wymiany kw/kw, jednak bez jakiegokolwiek istotnych zysków z przeszacowań/zysków kapitałowych; nie było też żadnych rezerw na „małe TSUE”;

-luka operacyjna, tzw. operating jaws, była pozytywna, jako że miał miejsce 4% spadek przychodów ogółem r/r w porównaniu z 17% spadkiem kosztów operacyjnych (14% bez opłat na BFG) przy raportowanym wskaźniku K/D 49,3% (skorygowany 46,2% w por. z 45,7% w 4kw20 i 48,2% w 1kw20); zarówno osobowych (spadek o 16% r/r w wyniku niższej o 14% liczby etatów), jak i nieosobowych kosztów operacyjnych (niższych o 19% r/r w wyniku mniejszej o 15% liczby oddziałów i innych efektywności kosztowych);

-koszt ryzyka był stosunkowo niski: 76 mln zł lub 39 p.b. w wyniku stabilnej jakości portfela kredytowego, braku rezerw na Covid-19 jako takich i wkładu ze sprzedaży kredytów niepracujących (13 mln zł); podział między segmenty detaliczny i korporacyjny rozłożył się tym razem prawie równo; jakość portfela kredytowego marginalnie się poprawiła przy udziale kredytów Koszyka 3: 4,85% w por. z 5,0% na koniec roku 2020 (głównym determinantem był sektor korporacyjny), a także spadku udziału DPD90+ oraz udziału kredytów Koszyka 2 (odpowiednio 2,61% z 2,7% oraz 5,42% z 5,6%); jakość kredytów „wychodzących” z moratoriów kredytowych pozostała dobra z zaległościami w spłacie takich kredytów na poziomie jedynie 2,8%;

-budowanie rezerw na ryzyka prawne związane z walutowymi kredytami hipotecznymi kontynuowano w 1kw21 z rezerwą w wysokości 512 mln zł (tylko portfel kredytów udzielonych przez Bank), co zwiększyło ten bufor do 1.432 mln zł czyli 10,8% portfela walutowych kredytów hipotecznych brutto, z wyłączeniem kredytów udzielonych przez Euro Bank (podlegającym klauzulom ubezpieczenia i gwarancji wydanym przez Societe Generale); liczba indywidualnych pozwów wytoczonych przeciwko Bankowi w związku z klauzulami indeksacyjnymi osiągnęła 6,816 na koniec marca (co obejmuje 558 spraw odnoszących się do kredytów udzielonych przez d. Euro Bank);

-wzrost kredytów r/r był w dalszym ciągu wyższy niż rynkowy (+5% netto), przy czym główny czynnik wzrostu, kredyty hipoteczne w PLN (wzrost o 9%), zyskiwał dzięki wysokiej sprzedaży (szczegóły poniżej); pożyczki gotówkowe wzrosły o 2% dzięki poprawie ich sprzedaży, natomiast kredyty dla przedsiębiorstw spadły o 3% z powodu niskiego popytu na finansowanie; dynamika kw/kw była solidna (+2% kw/kw lub +3% bez walutowych kredytów hipotecznych) przy wzroście kredytów hipotecznych w PLN o 6%, pożyczek gotówkowych o 1% i przy portfelu kredytów dla przedsiębiorstw prawie bez zmian; portfel walutowych kredytów hipotecznych w dalszym ciągu się zmniejszał (12% r/r) a jego udział w kredytach ogółem zmniejszył się do 17,8% (16,6% bez portfela Euro Banku);

-wzrost depozytów znacznie przyspieszył (+8% kw/kw) po ich spadku w 4kw20, przy za zmienność odpowiadały w większości depozyty korporacyjne (+22% kw/kw), natomiast depozyty detaliczne wzrosły bardziej umiarkowanie (+4%); wskaźnik K/D znowu się obniżył (85% z 91% na koniec roku 2020), natomiast struktura depozytów była stabilna z udziałem rachunków bieżących i depozytów oszczędnościowych w wysokości 81%;

-współczynniki kapitałowe pozostawały mocne – skonsolidowane współczynniki TCR/T1 wynosiły odpowiednio 19,4%/16,3%; nadwyżka ponad regulacyjne współczynniki minimalne pozostała znacząca (5,3p.p./5,1p.p); skonsolidowany bufor walutowy Filara 2 w wysokości 3,4% pokrywający ryzyko związane z walutowymi kredytami hipotecznymi (w tym między innymi ryzyko prawne) był równoważny potencjałowi absorpcji 1,6 mld zł.

Trendy biznesowe i główne wydarzenia

Aktywność ekonomiczna pozostała w 1kw21 bardzo silna mimo groźniejszej niż oczekiwano trzeciej fali epidemii. Kwartał ten cechowały, z jednej strony, stosunkowo słabe wyniki segmentu przedsiębiorstw a z drugiej strony wysoka aktywność klientów detalicznych.

Co do szczegółów trendów biznesowych, 1kw21 przyniósł kontynuację silnej produkcji kredytów hipotecznych z wypłatami po raz pierwszy przekraczającymi próg 2,2 mld zł (wzrost o 5% kw/kw i wzrost o 64% r/r) oraz udział rynkowy w produkcji wynoszący 14.6% w por. z 10% w 1kw20. W wyniku tego, portfel kredytów hipotecznych w PLN na koniec marca wzrósł o 6% kw/kw i 25% r/r.

Produkcja pożyczek gotówkowych była mniej liniowa, jednakże kwartał przyniósł ogółem solidną sprzedaż w wysokości prawie 1,3 mld zł, zdecydowanie powyżej 1,0 mld zł w 4kw20 i jedynie nieco poniżej rekordowego 1kw20. W wyniku tego, niehipoteczny portfel kredytów detalicznych wzrósł o 1% kw/kw, natomiast marża na portfelu w dalszym ciągu stopniowo się poprawiała. Akwizycja klientów trwała nadal, chociaż może była wolniejsza niż przed wybuchem pandemii. Wszystkie kluczowe mierniki – liczba aktywnych klientów detalicznych (2.611 tys., wzrost LFL (like-for-like) o 23 tys.r/r), rachunków bieżących Konto 360 (1.728 tys., wzrost o 7%), aktywnych klientów mikrobiznesowych (106 tys., wzrost o 10%), jak również kart (karty debetowe: 2.991 tys., wzrost o 3%, karty kredytowe: 479 tys., wzrost o 3%) w dalszym ciągu charakteryzowały się zdrowym wzrostem r/r.

Do funduszy inwestycyjnych zarządzanych przez Millennium TFI, jak również funduszy podmiotów zewnętrznych, napływały w dalszym ciągu środki (częściowo w wyniku konwersji depozytów w Banku) przekładając sie na 6% wzrostu kw/kw zarządzanych aktywów w obu kategoriach łącznie. Osiągając prawie 9,0 mld zł na koniec marca aktywa zarządzane ogółem zdecydowanie przekroczyły poziom „przedkowidowy” w wysokości 8,2 mld zł (koniec roku 2019).

Trend wzrostowy w udziale sprzedaży cyfrowej był kontynuowany a bankowość cyfrowa w dalszym ciągu osiągała nowe istotne kamienie milowe: liczba aktywnych klientów cyfrowych przekroczyła 2,1 mln (wzrost o 10% r/r), liczba aktywnych klientów mobilnych przekroczyła 1,7 mln (wzrost o 16%) a pobrano ponad 2,3 mln aplikacji goodie.

Osiągnięcia w bankowości przedsiębiorstw były mniej spektakularne, jednak aktywność klientów istotnie wzrosła. Dość wspomnieć, tytułem kilku przykładów, faktoring, leasing czy bankowość transakcyjną. Kredyty dla przedsiębiorstw obniżyły się o 2% kw/kw oraz o 3% r/r, za co odpowiedzialne były głównie spłaty i niskie wykorzystanie kredytów w rachunku bieżącym. Jednakże marże były stabilne. Obroty w faktoringu były solidne (wzrost o 25% r/r), chociaż nie przekroczyły rekordowego poziomu 7 mld zł w 4kw20, natomiast portfel wzrósł o 8% r/r. Nowe wolumeny w leasingu silnie wzrosły r/r (+23%), szczególnie te w marcu, jednakże portfel ogółem był nadal niższy r/r (-5%). W bankowości transakcyjnej nastąpił ponowny wzrost biznesu, wraz z liczbą gwarancji i akredytyw rosnących o 6% r/r, natomiast wzrost r/r liczby transakcji osiągnął solidne 7%.

Źródło: Bank Millennium