Obowiązkiem pracodawcy jest bowiem realizacja zasady przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy. Nie wynika z niej co prawda, że w każdym zakładzie pracy oprócz niedzieli wolna od pracy powinna być jeszcze sobota (może być to każdy inny dzień tygodnia), ale w praktyce większość pracodawców ustala, że właśnie ten dzień jest wolny od pracy. Ułatwia to realizację prawa pracowników do nieprzerwanego 35-godzinnego odpoczynku tygodniowego. Wątpliwości, dotyczące udzielania wolnego od pracy, pojawiają się jednak w przypadku osób zatrudnionych w niepełnym wymiarze.
– W przypadku osób zatrudnionych na część etatu każde święto przypadające w innym dniu niż niedziela obniża wymiar jego czasu pracy proporcjonalnie do części etatu – mówi prof. Jerzy Wratny z Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Jeśli więc dana osoba jest zatrudniona np. na 3/4 etatu, jej wymiar czasu pracy w okresie rozliczeniowym należy obniżyć o sześć, a nie osiem godzin.
Przyjęcie zasady, że święto przypadające w innym dniu niż niedziela obniża wymiar czasu pracy wszystkich pracowników o osiem godzin, powodowałoby bowiem, że np. osoba zatrudniona na 1/5 etatu otrzymałaby z tego tytułu kilka dni wolnych od pracy, a pracujący na pełen etat – tylko jeden.
– W praktyce pracodawcy mogą mieć problemy z wyliczeniem należnego wolnego, zwłaszcza jeśli ktoś jest zatrudniony np. na 1/10 etatu – mówi Krzysztof Walczak z firmy konsultingowej Orłowski-Patulski-Walczak.
Jego zdaniem w takiej sytuacji firmy powinny zaokrąglać ułamki godzin do góry (czyli w praktyce na korzyść pracowników).
Dzień wolny za 1 listopada będzie przysługiwał tylko pracownikom, a nie na przykład osobom zatrudnionym na podstawie umowy cywilnoprawnej lub prowadzącym działalność gospodarczą (tzw. samozatrudnionym). W firmach, w których obowiązuje miesięczny okres rozliczeniowy czasu pracy, innego dnia wolnego trzeba udzielić do końca listopada. Natomiast pracownikom, których obowiązują dłuższe, na przykład trzymiesięczne okresy rozliczeniowe, dzień wolny należy się do końca tego okresu. Termin wykorzystania wolnego nie musi być taki sam dla wszystkich pracowników. Pracodawca może zdecydować, że poszczególne działy lub pracownicy będą wykorzystywać przysługujący im dzień wolny w różnych terminach.
Łukasz Guza
Gazeta Prawna 28.10.2008 (211) – str.9