Wziąwszy pod uwagę, że przeciętna wartość udzielonego kredytu jest wyższa o 9 proc. niż przed rokiem, można powiedzieć, że bankom niemal udało się powtórzyć rekordowe wyniki sprzedaży pod względem wartości udzielonych kredytów, mimo mniejszej liczby klientów niż w II kwartale 2007.
Warto w tym momencie dodać, że II kwartał przerwał trwającą przez dziewięć miesięcy złą passę banków, które sprzedawały coraz mniej kredytów z kwartału na kwartał. W I kwartale mieliśmy ewidentny dołek rynkowy, kiedy sprzedaż była niższa nawet o 30 proc. niż w rekordowym II kwartale ub.r. Natomiast porównując te dane w ujęciu rok do roku, mamy do czynienia z sytuacją, w której kwartalna sprzedaż liczby kredytów nadal jest mniejsza i to po raz trzeci z rzędu.
Zmiana liczby udzielonych kredytów
Wyliczenia na podstawie danych nadesłanych przez: BGŻ, BZ WBK, Dom Bank, ING BSK, Kredyt Bank, mBank, Metrobank, Bank Millennium, MultiBank, PKO BP, Santander Consumenr Bank. Ankietowane banki reprezentują – według naszych szacunków – 70-80 proc. rynku kredytów hipotecznych Polsce
WARTOŚĆ KREDYTÓW W MIEJSCU
Między I i II kwartałem nie ma wyraźnych różnic co do wysokości przeciętnych zaciąganych kredytów hipotecznych, natomiast w porównaniu do stanu sprzed roku, przeciętny kredyt opiewa na sumę o 9 proc. wyższą. Statystyki potwierdzają obraz rynku mieszkaniowego, który obserwujemy monitorując dane dotyczące cen transakcyjnych – między I i II kwartałem tego roku mieszkania czy inne nieruchomości nie zmieniły wyraźnie rynkowej wartości, natomiast ceny są wyższe od cen sprzed 12 miesięcy, choć dynamika wzrostu we wszystkich miastach, które monitorujemy spadła grubo poniżej dwucyfrowych wartości.
Wysokość przeciętnego kredytu hipotecznego
Wyliczenia (średnia ważona) na podstawie danych nadesłanych przez: BGŻ, BZ WBK, Dom Bank, ING BSK, Kredyt Bank, mBank, Metrobank, Bank Millennium, MultiBank, PKO BP, Santander Consumenr Bank. Ankietowane banki reprezentują – według naszych szacunków – 70-80 proc. rynku kredytów hipotecznych Polsce
Zestawienie cen transakcyjnych nieruchomości
Źródło: Open Finance na podstawie transakcji dokonywanych przez klientów firmy.
FRANKI WYGRAŁY
Zdecydowaną różnicą jakościową, jeśli chodzi o strukturę zaciąganych kredytów hipotecznych, jest przewaga kredytów walutowych nad złotowymi. O ile przed rokiem (według nadesłanych ankiet) co trzeci kredyt zaciągany był w walutach obcych, to w II kwartale 2008 r. proporcje te uległy całkowitemu odwróceniu – tylko co czwarty kredyt zaciągany jest w złotówkach, a w niektórych bankach udział kredytów walutowych w udzielonych kredytach hipotecznych przekracza nawet 90 proc.
Ten zwrot rynkowy stosunkowo łatwo wytłumaczyć. Skoro raty kredytów złotowych są o ok. 40 proc. wyższe niż we frankach za sprawą ostatnich podwyżek stóp procentowych w Polsce (łącznie o 2 pkt proc.) kredytobiorcy zdecydowanie chętniej sięgają po kredyty we frankach – dotyczy to zarówno kredytów mieszkaniowych jak i refinansowych. Przed rokiem różnica w ratach wynosiła ok. 17 proc., co nie dla wszystkich było wystarczającą zachętą. Ponadto część banków, która do tej pory opierała się przed wprowadzeniem kredytów w szwajcarskiej walucie do swojej standardowej oferty właśnie w II kwartale zdecydowała się na taki krok, co odbiło się w liczbie sprzedawanych przez nie kredytów (lecz kosztem innych banków, a nie rozwoju rynku).
Do tego jeszcze umacniający się złoty sprawia, że wielu kredytobiorców zdaje się liczyć nie tylko na oszczędności na miesięcznej racie, ale też na korzyści płynące z osłabienia franka, a więc na zmniejszenie stanu zadłużenia (w przeliczeniu na złote).
Udział kredytów walutowych w udzielonych ogółem
Wyliczenia (średnia ważona) na podstawie danych nadesłanych przez: BGŻ, BZ WBK, Kredyt Bank, mBank, Metrobank, Bank Millennium, MultiBank, PKO BP, Santander Consumenr Bank
(bez udziału ING BSK, Dom Bank)
INFORMACJE DODATKOWE I KOMENTARZ
Ponownie poprosiliśmy banki także o dane dotyczące udzielanych kredytów refinansowych hipotecznych (zaciąganych na spłatę innych zobowiązań hipotecznych). Liczba otrzymanych odpowiedzi jest zbyt niska, by zdobyć się na ich podstawie na coś więcej niż oględny szacunek. Sądzimy (na podstawie nadesłanych ankiet), że udział kredytów refinansowych mógł wynieść w II kwartale 10-15 proc. Takie założenie tłumaczy także fenomen rynkowy polegający na wyraźnie zwiększonej (wobec II kwartału) liczbie udzielonych kredytów hipotecznych i obserwowanym zastoju na rynku mieszkaniowym, o którym informują firmy deweloperskie notowane na GPW w raportach finansowych za II kwartał oraz biura pośrednictwa nieruchomości w mediach. Co siódmy z zaciąganych kredytów mógł wcale nie trafić na rynek nieruchomości, lecz posłużył zamianie kredytów złotowych na walutowy, dzięki czemu kredytobiorcy uzyskują niższe miesięczne raty kredytów, lecz nie finansują zakupu kolejnych nieruchomości.
Znacznie więcej kredytów jest też zaciąganych na zakup działek i budowę domów jednorodzinnych (o czym poinformujemy niebawem w oddzielnym raporcie), na czym także tracą i deweloperzy i firmy pośredniczące w transakcjach na rynku mieszkaniowym.
Podtrzymujemy naszą prognozę z początku roku i poprzedniego opracowania, wedle której liczba udzielonych kredytów hipotecznych w 2008 roku będzie o 10-15 proc. niższa od liczby udzielonych kredytów hipotecznych w roku 2007. Sądzimy, że konsekwencją tego stanu rzeczy będzie dalsza stabilizacja cen na rynku nieruchomości mieszkaniowych, a siły popytu i możliwości podaży będą wzajemnie się równoważyły, zwłaszcza wobec sygnałów o odłożeniu w czasie niektórych z projektów deweloperskich.