Polska nadal jest liderem wśród państw Europy Środkowej pod względem poziomu optymizmu. 91% kadry kierowniczej w naszym kraju pozytywnie ocenia perspektywy finansowe dla swojej firmy w ciągu najbliższych 12 miesięcy. Przedsiębiorstwa nie planują natomiast znacznego zwiększania poziomu zatrudnienia.
Kluczowe w budowaniu konkurencyjności polskiej gospodarki, inwestycje w Badania i Rozwój, ujęte zostały w planach bardzo nielicznej grupy dużych polskich firm – wynika z najnowszej V edycji cyklicznego badania Business Sentiment Index prowadzonego przez firmę doradczą Deloitte.
Obecna sytuacja dużych firm jasno pokazuje, że Europa Środkowa wychodzi z kryzysu. Wyniki przeprowadzonej ankiety wskazują, że ogólne nastroje we wszystkich sześciu badanych krajach są pozytywne, o czym świadczy m.in. wzrost Głównego Indeksu Optymizmu o 5 punktów do 119 punktów, z poziomu 114 punktów zanotowanego w ostatniej ankiecie przeprowadzonej w październiku 2010 roku. Oznacza to wyraźną przewagę nastrojów optymistycznych w zarządach największych firm Europy Środkowej w kluczowych obszarach ich działalności. Istnieją jednak duże różnice na poziomie krajowym odnośnie apetytu na inwestycje. Bardziej pozytywne nastawienie zaobserwowano w Czechach, na Słowacji i w Polsce niż w Chorwacji, na Węgrzech, czy w Rumunii.
Z ankiety przeprowadzonej przez Deloitte wynika, że zarządy największych przedsiębiorstw w regionie ostrożnie podchodzą do fuzji i przejęć. Większość kadry kierowniczej (62%) uważa za mało prawdopodobne, aby w ciągu najbliższych 12 miesięcy zdecydowała się na zakup innej spółki. W tej kwestii, na tle regionu wyróżnia się Polska (36%), w której odsetek dużych firm planujących przejęcia bądź fuzje jest najwyższy w regionie (średnio 17%). Duże firmy z regionu spodziewają się wzrostu przychodów – deklaruje tak 63% badanej kadry kierowniczej. Jednocześnie przedsiębiorcy nie planują znaczącego wzrostu nakładów inwestycyjnych czy zdecydowanego zwiększenia poziomu zatrudnienia. Wyjątkiem jest tylko Słowacja, gdzie 45% respondentów uważa, że poziom zatrudnienia wzrośnie, w porównaniu do 32% takich odpowiedzi rok temu. W badanych krajach wzrósł natomiast optymizm związany z prognozami dotyczącymi wprowadzenia na rynek nowych produktów czy usług.
Na szczególną uwagę zasługuje Chorwacja, która przygotowując swoją akcesję do Unii Europejskiej deklaruje największy wzrost pozytywnych nastrojów w porównaniu z ostatnią ankietą. Główny Indeks Optymizmu wzrósł w tym kraju o 13 punktów. Mimo zauważalnej poprawy nastrojów w ciągu ostatniego półrocza, Chorwacja pozostaje jednak najbardziej negatywnie nastawionym krajem regionu jeśli chodzi o terminy płatności, przy czym 53% ankietowanych deklaruje, że są one zbyt długie. Natomiast najbardziej pesymistycznym krajem, wśród wszystkich poddanych badaniu w V edycji Deloitte Business Sentiment Index, okazały się Węgry. Główną barierą rozwoju przedsiębiorcy upatrują tam w dostępności kredytów – uważa tak 33% badanych. Dodatkowo, 30% prezesów spodziewa się redukcji zatrudnienia w swoich firmach.
– Polska znacznie wyprzedza pozostałe badane państwa regionu pod względem poziomu optymizmu kadry kierowniczej największych przedsiębiorstw. Spadła natomiast liczba pozytywnych opinii, dotyczących perspektyw gospodarczych kraju – do 55% w porównaniu do 63% w III Q 2010 r. oraz 74% w I Q 2010 r. Jest to weryfikacja oczekiwań polskich przedsiębiorców oraz reakcja między innymi na ostatnią debatę, dotyczącą stanu finansów publicznych – podkreśla Rafał Antczak, wiceprezes Deloitte Business Consulting. – Pozytywnie została oceniona dostępność kredytów. W Polsce poziom optymizmu z tym związany wzrósł do 85%. Większość kadry kierowniczej oczekuje także zwiększenia sprzedaży oraz nakładów na inwestycje w ciągu najbliższych 12 miesięcy – dodaje.
W Polsce, która jest największym rynkiem wśród badanych gospodarek, tylko 3% dużych przedsiębiorstw wydało 3% i więcej swojego obrotu na badania i rozwój (B+R) w 2010 roku. – Nie jest to zbyt zachęcający wynik z perspektywy szans na szybkie podnoszenie pozycji konkurencyjnej zarówno polskich przedsiębiorstw jak i całej gospodarki.. Tak niskie zainteresowanie inwestycjami w B + R nie pomaga w przyciąganiu zagranicznych inwestycji. Czechy i Chorwacja są przykładem krajów, które wprowadziły szereg instrumentów (m.in. podatkowych) wspierających prowadzenie takiej działalności – mówi Magdalena Burnat-Mikosz, Partner Deloitte, Lider R&D and Government Incentives w Europie Środkowej. Choć badana kadra kierownicza ma świadomość wagi B+R w budowaniu przewagi na rynku, nie deklaruje wzrostu nakładów na nie w perspektywie najbliższych 5 lat.
– Badania i Rozwój są kluczowym elementem w budowaniu konkurencyjności polskiej gospodarki w regionie. Ogromne znaczenie będzie mieć tu długofalowa strategia państwa zmierzająca do konsekwentnego wspierania tego typu działalności w przedsiębiorstwach. Odwrócenie proporcji w nakładach na B+R po stronie sektora publicznego i prywatnego będzie miało wpływ na uwolnienie potencjału innowacyjnego. Konieczne jest także stworzenie strategii wspierania innowacyjności „skrojonej na miarę” poszczególnych firm, między innymi w zależności od sektora, w którym funkcjonują – podkreśla Magdalena Burnat-Mikosz z Deloitte.
Informacje o badaniu:
• Indeks Deloitte jest oparty na badaniu opinii i oczekiwań prezesów największych firm w regionie Europy Środkowej. Ma on na celu umożliwienie sondażu nastrojów panujących wśród biznesmenów w regionie i pozyskanie opinii osób kształtujących nie tylko wyniki finansowe firm, ale również oblicza lokalnych gospodarek.
• Wielkość próby: respondentami byli prezesi 183 największych firm działających w krajach objętych badaniem.
• Kraje objęte badaniem: Polska, Czechy, Chorwacja, Węgry, Rumunia, Słowacja.
• Firma Deloitte opublikowała wyniki pierwszego Business Sentiment Index we wrześniu 2009 r.
Źródło: Deloitte