Kredyt hipoteczny stanowi istotną część wydatków w budżecie domowym wielu par. Najtrudniej jest związkom o krótkim stażu, osobom w wieku 18-34 lata i tym, którzy zaciągnęli kredyt w ciągu ostatnich dwóch lat. Dla tych osób spłata kredytu częściej jest większym obciążeniem – wynika z badania: “Jak kredyt hipoteczny wpływa na relacje w związkach?” zrealizowanego na zlecenie ANG Odpowiedzialne Finanse, firmy pośrednictwa finansowo-ubezpieczeniowego.
W 35 proc. przypadków na spłatę kredytu hipotecznego przeznaczane jest między 21 a 30 proc. dochodów gospodarstwa domowego, a mniej niż co trzecia para wydaje na to między 11 a 20 proc. swojego budżetu. Dość szeroką grupę (14 proc.) stanowią również pary przeznaczające na ten cel między 31 a 40 proc. dochodów gospodarstwa domowego. 6 proc. musi się mierzyć ze spłatą wynoszącą ponad 40 proc. dochodu, a co pięćdziesiąta para spłaca raty wynoszące ponad połowę średnich, miesięcznych wpływów.
Spłata kredytu nie lada wyzwaniem
Niemal co piąta osoba deklaruje, że miała problem ze spłatą kredytu na czas. Częściej były to osoby o stażu związku do pięciu lat, badani którzy najgorzej oceniają swoją sytuację materialną, a także osoby o dochodach gospodarstwa domowego w przedziale 5-7 tys. złotych.
– Z jednej strony 18 proc. osób mających problem ze spłatą kredytu na czas to sporo. Z drugiej, aż 82 proc. Polek i Polaków twierdzi, że nie doświadczyła tego problemu. Może to świadczyć o tym, że mamy silne poczucie odpowiedzialności, jeśli chodzi o spłatę długoterminowych zobowiązań i opłacenie raty za mieszkanie często jest pierwszym, kluczowym wydatkiem w budżecie domowym – mówi Tomasz Kowalski, dyrektor zarządzający ANG Odpowiedzialne Finanse.
Problemy ze spłatą na czas, jeśli się pojawiają, w ponad połowie przypadków są efektem braku wystarczających środków w danym momencie. W niemal co trzecim wypadku są skutkiem utraty pracy lub źródła stałych dochodów. W 29 proc. przypadków problemy wynikły ze znacznego wzrostu wysokości rat. Rzadziej było to efektem przeoczenia, zapomnienia o terminie spłaty.
Większość par nie skorzystała z dopłat
82 proc. badanych par nie skorzystała z żadnego programu dopłat do kredytu hipotecznego. Osoby, które otrzymały wsparcie w tej formie, najczęściej wskazywały “Bezpieczny Kredyt 2%”. Więcej niż co piąty korzystał z programu “Mieszkanie dla Młodych”, a 18 proc. z “Rodziny na Swoim”. Co dziesiąta osoba z “Rodzinnego Kredytu Mieszkaniowego”.
– Częściej z programu dopłat skorzystały osoby młodsze, w wieku 18-34 lata i osoby o stażu w związku do 5 lat. Warto zauważyć, że w 23 proc. przypadków decyzja o skorzystaniu z programu dopłat miała wpływ na przyspieszenie decyzji o formalizacji związku, bowiem programy dotychczasowe były tak skonstruowane, że “faworyzowały” formalne związki. Natomiast sama możliwość skorzystania z programów dopłat dla niemal połowy badanych miała raczej duży lub bardzo duży wpływ na decyzję o wzięciu kredytu – mówi Tomasz Kowalski, dyrektor zarządzający ANG Odpowiedzialne Finanse.
Większość par spłaca wspólnie, ale nie zawsze po równo
Niemal trzy na pięć par spłaca kredyt wspólnie (57 proc.). Odsetek samodzielnie spłacających jest istotnie wyższy wśród mężczyzn. Ponadto, kobiety partycypujące w spłacie kredytu hipotecznego częściej przyznają, że osoba będąca z nimi w związku płaci większą kwotę niż one.
Jeśli chodzi o proporcje we wspólnej spłacie, w niemal połowie (49 proc.) przypadków są one mniej więcej równe. Taką odpowiedź częściej wskazują osoby o dużej niezależności finansowej w związku i osoby o stażu w związku do pięciu lat. Co ciekawe, 34 proc. wybrało odpowiedź: spłacamy wspólnie, bez rozstrzygania kto, ile. Tę odpowiedź wybierały częściej osoby w sformalizowanych związkach, będące w związku ponad 10 lat i mające kredyt – również ponad dekadę. W 17 proc. par płacących wspólnie, jedna z osób wnosi większą kwotę.
Badanie Jak kredyt hipoteczny wpływa na relacje w związkach? zostało zrealizowane przez firmę badawczą Maison&Partners metodą CAWI w sierpniu 2024 r. na próbie celowej 325 osób posiadających kredyt hipoteczny oraz będących w związkach (zarówno formalnych, jak i nieformalnych) i mieszkających razem.
Źródło: ANG Odpowiedzialne Finanse