Podjęcie decyzji ułatwi nam poznanie różnic, jakie istnieją pomiędzy nimi, a te wynikają przede wszystkim z ich konstrukcji.
Lokata terminowa jest to tzw. depozyt bankowy deponowany w banku na określony z góry okres czasu. Za złożone środki właściciel na koniec okresu lokaty otrzymuje zapłatę w postaci odsetek. Wysokość odsetek można określić już na samym początku, ponieważ znane jest oprocentowanie lokaty, zależne od długości okresu deponowania. Lokaty oprocentowane są przeważnie 1,5–4,0%, a zakładane są na okres od 2 tygodni do 60 miesięcy. Deponent zobowiązuje się, że nie wypłaci zdeponowanych w banku pieniędzy przed upływem terminu, na jaki lokata została założona. Mamy tu więc do czynienia z zamrożeniem środków na czas trwania inwestycji, a każde wcześniejsze ich wycofanie spowoduje utratę części odsetek.
Fundusz inwestycyjny jest natomiast instytucją zbiorowego inwestowania, której głównym przedmiotem działalności jest lokowanie zebranych od wszystkich uczestników środków pieniężnych – przede wszystkim w różnego rodzaju papiery wartościowe, takie jak np.: bony skarbowe, obligacje, czy akcje. Okres inwestycji może trwać od kilku do kilkunastu miesięcy, a nawet kilkudziesięciu lat – nie musimy go z góry określać. W odróżnieniu od lokat terminowych fundusze inwestycyjne dają możliwość podjęcia zainwestowanych środków podczas trwania inwestycji.
W przypadku funduszy inwestycyjnych nie można z góry określić oprocentowania, ponieważ zależy ono od rodzaju wybranych papierów wartościowych. Zdecydowaną różnicą i plusem jednocześnie jest fakt, że zysk z funduszy inwestycyjnych przy odpowiednim ich doborze będzie zdecydowanie wyższy niż zysk z lokaty terminowej i może wynieść od kilku do kilkunastu, a nawet kilkudziesięciu procent. Te największe wzrosty dotyczą przede wszystkim funduszy akcji i funduszy zrównoważonych głównie w okresach silnych wzrostów na giełdach. Należy jednak pamiętać, że kursy akcji zmieniają się w obydwu kierunkach, zatem podczas gorszej koniunktury stopa zwrotu może być przez pewien czas nawet ujemna.
Dlatego też w odróżnieniu od lokat terminowych typowy fundusz nie może zagwarantować osiągnięcia jakiejkolwiek stopy zwrotu. Może jedynie zadeklarować, że dołoży wszelkich starań, aby jak najlepiej zrealizować cel funduszu.
Najlepszym dowodem na to, że inwestowanie w fundusze cieszy się coraz większym zaufaniem wśród Polaków, jest widoczna poniżej zmiana struktury inwestowanych oszczędności w ciągu ostatnich 3 lat.
Jak widać, udział depozytów bankowych w strukturze naszych oszczędności jest nadal duży, jednak systematycznie spada i tendencja ta będzie utrzymywać się na rzecz funduszy inwestycyjnych, które zaczynają być postrzegane jako bardziej wyrafinowana i elastyczna forma inwestowania. Zgodnie z przewidywaniami w ciągu najbliższych dwóch, trzech lat z lokat bankowych do funduszy przepłynie około 70 mld zł, nie licząc nowych oszczędności. Wpływ na to ma przede wszystkim giełdowa hossa, ale oczekuje się, że ewentualne pogorszenie koniunktury na giełdzie spowoduje jedynie spowolnienie dynamiki inwestowania w fundusze inwestycyjne. Przemawiać za tym będzie także stopniowy spadek oprocentowania lokat bankowych.
Warto przy okazji zwrócić uwagę na reklamowane przez niektóre banki lokaty połączone z funduszami inwestycyjnymi.
W przypadku tego produktu środki wpłacane przez właściciela dzielone są na dwie części. Na ogół części te są równe (procentowo 50/50), ale spotykany jest również podział 40/60, czy 25/75.
Okres trwania lokaty wynosi tu od 3 do 12 miesięcy i najczęściej po tym okresie nie ma możliwości przedłużenia lokaty. Jej oprocentowanie waha się tutaj od ok. 3,6% do nawet 10%, z tym że im wyższe oprocentowanie, tym krótszy okres trwania lokaty bank może zaproponować.
Środki finansowe przeznaczone na część z funduszami inwestycyjnymi często wpłacane są na okres kilkakrotnie dłuższy niż lokata w tym produkcie. Zysk natomiast zależy od samych funduszy. Najczęściej są to fundusze akcyjne i należą do tej samej grupy kapitałowej co bank, dlatego też ich wybór jest niewielki.
Wcześniejsze zerwanie lokaty lub wypłata środków z funduszu często obarczone jest wyższymi opłatami manipulacyjnymi. Dodatkowo, ze względu na specyfikę takiego produktu, bank np. może obniżyć oprocentowanie lokaty w przypadku wcześniejszej wypłaty środków z połączonego z nią funduszu.
Należy pamiętać, że dostęp do zgromadzonego kapitału jest ograniczony. Dotyczy to zwłaszcza części środków w funduszu inwestycyjnym, które często muszą być zamrażane nawet na kilka lat. Zwiększa to ryzyko, że wartość tych środków na koniec okresu inwestycji będzie niższa niż w dniu jej rozpoczęcia, ponieważ nie można ich wypłacić nawet w okresie gorszej koniunktury na giełdzie papierów wartościowych.
Podsumowując, fundusze inwestycyjne są w tej chwili lepszą i bardziej elastyczną formą oszczędzania i pomnażania kapitału niż lokata terminowa, czy produkty będące połączeniem lokaty i funduszu. Niewątpliwie sprzyja temu dobra koniunktura, zwłaszcza na giełdzie papierów wartościowych. Sytuacja taka może potrwać jeszcze kilka lat, do momentu przesycenia rynku funduszy lub pojawienia się nowych i bardziej innowacyjnych sposobów inwestowania oszczędności.