Coraz więcej (22,1%) przedsiębiorców odczuwa poprawę sytuacji finansowej i spodziewa się utrzymania tego trendu (35,2% – najwięcej od początku 2009 r.), gdyż problemy z terminowym otrzymywaniem należności odbierają jako mniej dotkliwe. Nie przekłada się to jednak na mniejszy odsetek przeterminowanych należności w portfelu czy niższe koszty ich obsługi.
Najnowsze wyniki badania „Portfela należności polskich przedsiębiorstw”, realizowanego przez Krajowy Rejestr Długów i Konferencję Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce, pokazują, że polscy przedsiębiorcy jeszcze ostatecznie nie pożegnali widma kryzysu.
„Portfel należności polskich przedsiębiorstw” to największe w Polsce kwartalne badanie kondycji finansowej firm, realizowane cyklicznie od stycznia 2009 r. W najnowszej edycji, zrealizowanej w połowie stycznia 2010 r., wzięło udział 2213 przedsiębiorców.
Tendencje widoczne w odpowiedziach na poszczególne pytania odzwierciedla Indeks Należności Przedsiębiorstw (INP). W porównaniu z poprzednią edycją badania wskaźnik niemal nie uległ zmianie, jednak jego wartość jest znacząco powyżej średniej obserwowanej w pierwszych trzech kwartałach 2009 r., co wskazuje jednoznacznie na poprawę sytuacji w kwestii należności przedsiębiorstw.
Przybywa optymistów
Ponownie zwiększyło się grono przedsiębiorców, którzy deklarują, że w minionym kwartale sytuacja finansowa ich firm poprawiła się (22,1%). Co więcej, aż 1/3 ankietowanych spodziewa się poprawy w I kw. 2010 r., co oznacza najwyższy odsetek pozytywnych odpowiedzi na to pytanie od początku realizacji projektu „Portfel należności polskich przedsiębiorstw”.
Co ciekawe, o ile w pytaniu o bieżącą sytuację finansową poprawę najczęściej deklarowały firmy największe, zatrudniające ponad 249 osób (42,6% wobec 20,9% w przedsiębiorstwach zatrudniających do 49 osób), o tyle pytani o przyszłość najbardziej optymistyczni są przedstawiciele małych firm (36,4% wobec 25,9% w dużych przedsiębiorstwach).
– Duże firmy stosunkowo najmniej odczuły kryzys, ale i najłatwiej było im się z niego wydobyć. Dlatego też większość z nich nie spodziewa się już znaczącej poprawy sytuacji – wyjaśnia Adam Łącki, prezes Zarządu Krajowego Rejestru Długów. – Mniejsi przedsiębiorcy obserwują poprawiające się nastroje swoich większych kontrahentów i sami zaczynają bardziej optymistycznie spoglądać w przyszłość – dodaje Adam Łącki.
Łatwiej dostać na czas pieniądze, ale…
Już 30% przedsiębiorstw deklaruje, że nie ma problemu z otrzymywaniem na czas należności lub problem ten maleje. Przeciwnego zdania jest prawie 24% firm. Również lepiej niż trzy miesiące temu prezentują się prognozy dotyczące występowania takich trudności w kolejnym kwartale. Odpowiedzi na te pytania to dwie z pięciu składowych Indeksu Należności Przedsiębiorstw, które w ciągu ostatnio kwartału uległy poprawie.
Łyżkę dziegciu stanowią dane dotyczące odsetka, jaki w portfelu należności firm stanowią należności przeterminowane (26,3% wobec 26,1% w poprzedniej edycji badania), a także wydłużającego się okresu oczekiwania na pieniądze od klientów lub kontrahentów oraz kosztów obsługi przeterminowanych należności. Te składowe INP pogorszyły się przez ostatnie trzy miesiące.
Średni okres przeterminowania należności wzrósł w stosunku do poprzedniego badania o 6 dni i obecnie wynosi równe 4 miesiące. O ile nie rośnie jeszcze odsetek należności bardzo znacząco przeterminowanych (powyżej 12 miesięcy), to widoczny jest przyrost należności przeterminowanych od 3 do 12 miesięcy – stanowią one prawie 30% w portfelu należności przeterminowanych.
– To dość niepokojące – komentuje Adam Łącki. – Każdy kolejny miesiąc przeterminowania należności oznacza mniejszą szansę na jej odzyskanie, zaś po upływie roku staje się to bardzo trudne.
Spadek kosztów obsługi nieotrzymanych w terminie należności w relacji do ogółu kosztów przedsiębiorstwa, który został zaobserwowany w badaniu przeprowadzonym w październiku 2009 r., nie znalazł potwierdzenia w danych ze stycznia 2010 r. Koszty ponoszone przez firmy z powodu przeterminowanych należności wynoszą obecnie ok. 8,5% ogółu kosztów (wobec 8% w poprzednim kwartale). Wzrost wynika ze zwiększenia się odsetka przedsiębiorstw, które ponoszą koszty na poziomie 10% i więcej.
– Choć nastroje przedsiębiorców systematycznie się poprawiają, nie można jeszcze jednoznacznie stwierdzić, że możemy zapomnieć o kryzysie czy jego skutkach. Wciąż bowiem 1/4 firm uczestniczących w badaniu sygnalizuje, że w minionym kwartale ich sytuacja pogorszyła się, co zdają się potwierdzać odpowiedzi na pytania dotyczące struktury przeterminowanych należności czy generowanych przez nie kosztów. Wydaje się, że pierwszy kwartał 2010 r. powinien przynieść odpowiedź na pytanie, czy możemy spodziewać się trwałej poprawy sytuacji polskich przedsiębiorstw – prognozuje Adam Łącki.
Piątą edycję badania „Portfel należności polskich przedsiębiorstw” przeprowadzono od 13 do 22 stycznia 2010 r. na próbie 2213 firm korzystających z usług Krajowego Rejestru Długów.
Źródło: Krajowy Rejestr Długów