Podsumowanie sytuacji w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej

W połowie listopada w Warszawie odbyła się konferencja zorganizowana przez firmę Mercer pt. „Rynek Pracy. Wynagrodzenia, Świadczenia AD 2010”. Na spotkaniu obecni byli specjaliści działów HR reprezentujący podmioty m.in. z następujących branż: FMCG, High Tech, branża farmaceutyczna czy produkcja.

Przedstawiono wyniki najnowszych badań rynku wynagrodzeń (TRS 2010) oraz doświadczenia z zakresu szeroko rozumianego HR w kontekście dynamicznych zmian zachodzących na polskim rynku pracy. Omówiono również najnowsze tendencje z obszarów zarządzania wynagrodzeniami i świadczeniami. „Spotkanie zostało zorganizowane przez nas już po raz ósmy. Za pierwszym razem przybyło kilkunastu uczestników, w tym roku było to już ponad 120 osób. Obserwujemy stały wzrost zainteresowania tematyką rynku pracy, wynagrodzeń i świadczeń. Jest to dowód na to, że organizacje poszukują różnych źródeł informacji oraz starają się korzystać z doświadczeń innych firm oraz najlepszych praktyk rynkowych” – powiedział Krzysztof Nowak, członek zarządu Mercer Polska. „Szczególnie wiele uwagi podczas tegorocznej konferencji poświęciliśmy najnowszym trendom w obszarze finansowanej przez pracodawców opieki medycznej, planów emerytalnych oraz zmian w otoczeniu rynku, które mają znaczący wpływ na funkcjonowanie przedsiębiorstw, w tym m.in. zmian demograficznych, konkurencyjności” – dodał.

Mówiono także o konieczności umiejętnego zarządzania kosztami zatrudnienia, w perspektywie niekorzystnych zmian demograficznych oraz nieefektywności państwowych systemów socjalnych oraz prawdopodobnego stopniowego „przerzucania” kosztów „publicznej” opieki społecznej na pracodawców oraz pracowników. Mercer przedstawił również bieżącą analizę sytuacji na polskim rynku pracy w zakresie czynników mających główny wpływ na sytuację na tym rynku w długiej perspektywie. Kluczowe wnioski
z tej analizy można streścić w sposób następujący:

• Znaczny odsetek firm sygnalizuje trudności w obsadzeniu stanowisk z powodu
  ograniczonej podaży wykwalifikowanych pracowników, przy jednoczesnym wysokim
  poziomie bezrobocia,

• W Polsce jest bardzo niski współczynnik aktywności zawodowej szczególnie wśród ludzi
  powyżej 50 roku życia i wśród ludzi z podstawowym wykształceniem,

• Prognozy demograficzne wskazują znaczny wzrost proporcji emerytów do pracujących w
  perspektywie 20 lat,

• System edukacji jest niedostosowany do potrzeb rynku pracy, a system pośrednictwa
  pracy jest mało efektywny, przy czym pracownicy są mało mobilni w ramach kraju,

• Skomplikowane procedury biurokratyczne i prawne zmniejszają elastyczność
  zatrudniania i zwalniania pracowników,

• Polska gospodarka jest mało innowacyjna, czyli niewielki jest udział produktów wysokich
  technologii w eksporcie, bardzo niski poziom wydatków na badania i rozwój, a także
  niekorzystna struktura finansowania – większość badań jest finansowanych przez wyższe
  uczelnie i sektor publiczny a mało przez prywatny, niski jest udział zagranicznych źródeł
  finansowania,

• Otwarcie rynku pracy w Niemczech jest postrzegane przez pracodawców jako duże
  zagrożenie

• Firmy zagraniczne postrzegają ryzyko kursowe jako negatywny czynnik wpływający na
  decyzje inwestycyjne

Konsultanci Mercer przedstawili też dane na temat wynagrodzeń w Europie Środkowo-Wschodniej (na bazie tzw. Przeglądu Łącznych Wynagrodzeń 2010). Na podstawie wyników tego badania potwierdzono odblokowywanie zamrożonych w ubiegłych latach budżetów podwyżkowych oraz stopniowy powrót firm do zwiększania zatrudnienia. Od 20% do nawet 50% firm w poszczególnych krajach zamierza przyjąć nowych pracowników. Podwyżki wynagrodzeń na rok 2011 deklarowane przez firmy we wrześniu br. są nieco wyższe od planów przygotowywanyh jeszcze w kwietniu i wskazują na wzrost optymizmu w sektorze firm międzynarodowych. Typowo planowane wzrosty wynagrodzeń powiązane są ściśle z prognozowaną w poszczególnych krajach inflacją a ich wysokość zawiera wskaźnik inflacji oraz dodatkowo około 1 do 3 punktów procentowych. Na prognozy dotyczące sytuacji na rynkach pracy i wynagrodzeń w roku 2011 pozytywnie wpływają poprawiające się w większości krajów otoczenie ekonomiczne (wzrost PKB) oraz ułatwienia podatkowe (np.Węgry – planowane wprowadzenie podatku liniowego). Natomiast potencjalnym zagrożeniem są zmiany systemów ubezpieczeń społecznych w kilku krajach regionu i idący za tym wzrost kosztów zatrudnienia.

Tematykę świadczeń pracowniczych z punktu widzenia pracodawcy zaprezentowało dwóch zaproszonych na konferencję gości. Piotr Cwalina, Dyrektor ds Wynagrodzeń i Systemów Motywacyjnych z Grupy Żywiec SA, przedstawił praktyczne aspekty funkcjonowania pracowniczych planów emerytalnych (PPE), natomiast Przemysław Duchniewicz Health and Wellness Manager w P&O Mars Central Europe omówił funkcjonujący w firmie program „Mars Wellness” i jego znaczenie dla pracowników. 

Źródło: Mercer