Stopa bezrobocia w Polsce spadła w październiku do 8,8%. Nowych miejsc pracy w gospodarce co prawda wciąż przybywa, jednak tempo wzrostu jest wyraźnie mniejsze niż na początku tego roku. W październiku nowych miejsc pracy było o 3,6% więcej niż przed rokiem podczas, gdy w szczytowym momencie, w styczniu tego roku, wzrost wynosił 5,9%. Spowolnienie widać też w obszarze wynagrodzeń, chociaż tu, mimo spadku, tempo wzrostu jest wciąż wysokie. W październiku roczne tempo wzrostu wynagrodzeń spadło poniżej 10%, a w szczytowym momencie, w lutym br., wynosiło 12,8%.
Przewiduje się, że w efekcie spowolnienia gospodarczego na świecie, polska gospodarka zwolni w przyszłym roku, chociaż prognozy są bardzo rozbieżne. Zweryfikowane założenia do budżetu na przyszły rok wskazują na spadek tempa wzrostu PKB do 3,7%. W trzecim kwartale 2008 r. gospodarka rozwijała się w tempie 4,8%. Spowolnienie gospodarcze może przełożyć się na rynek pracy. Dlatego osoby już spłacające kredyty, bądź planujące je zaciągnąć, które mogą znaleźć się w sytuacji zagrożenia utratą pracy, powinny wcześniej pomyśleć o odpowiednim zabezpieczeniu.
Wakacje kredytowe
Jednym ze sposobów na odroczenie spłaty rat kredytu są tzw. wakacje kredytowe. To rozwiązanie sprawdza się w sytuacji problemów finansowych, które mogą trwać maksymalnie kilka miesięcy. Wakacje są dostępne dla kredytobiorców, którzy spłacają zadłużenie hipoteczne. Z tej możliwości nie mogą skorzystać osoby spłacające kredyty gotówkowe. W wypadku tych ostatnich banki nie dają możliwość zawieszenia spłaty. Te kredyty są jednak zaciągane na mniejsze sumy i krótszy okres niż kredyty hipoteczne, dlatego ich spłata dla większości kredytobiorców jest łatwiejsza.
Wakacje kredytowe to nic innego, niż kilka miesięcy wolnego w spłacie. Parametry takich „wakacji” w poszczególnych bankach bardzo się od siebie różnią, każdy kredytobiorca powinien dokładnie zapoznać się z warunkami oferowanymi przez bank, w którym spłaca kredyt.
W wielu bankach wakacje kredytowe to nie jest prawdziwy okres bez rat kredytu. W prawie połowie banków zawieszeniu ulega bowiem tylko cześć kapitałowa raty kredytu, klient musi natomiast spłacać w całości odsetki. Jeśli zatem spłacamy kredyt w ratach równych i wakacje następują w początkowych latach spłaty kredytu, to może się okazać, że rata spadnie tylko nieznacznie.
Mniejsza rata
Na przykład jeśli spłacamy w ratach równych kredyt na kwotę 300 tys. zł zaciągnięty na 30 lat w złotych (oprocentowanie 8,5%), to miesięczna rata wynosi 2306 zł. Z tego po roku część raty przypadająca na spłatę kapitału to 198 zł, po 5 latach to 278 zł, a po 10 latach 424 zł. Zatem tylko o taką kwotę można w ramach wakacji zmniejszyć wysokość raty.
Natomiast, gdy kredyt spłacany jest w ratach malejących, cześć kapitałowa jest stała prze cały okres kredytowania. W przypadku kredytu na 300 tys. na 30 lata, część kapitałowa raty wynosi 833 zł. Po roku rata takiego kredytu wynosi 2888 zł (po odjęciu części kapitałowej zostaje 2055 zł części odsetkowej, którą trzeba spłacić od razu), pod pięciu latach rata wynosi 2604 zł (1771 zł części odsetkowej), a po 10 latach – 2250 zł (1417 zł części odsetkowej).
W większości banków skorzystanie z wakacji kredytowych powoduje wydłużenie okresu spłaty kredytu, o okres zawieszenia rat. Alternatywą jest sytuacja, gdy pozostałe raty ulegają zwiększeniu, natomiast okres kredytowania nie jest wydłużany. Większość banków za skorzystanie z wakacji wymaga zapłaty prowizji. Banki pobierają od klienta opłatę, jak za każdą inną zmianę umowy kredytowej. Najczęściej jest to kwota 150 zł.
Elastyczne rozwiązania
Najdłuższe wakacje spośród 21 banków współpracujących z Expanderem oferuje Bank Zachodni WBK. Bank pozwala na zawieszenie spłaty nawet na sześć miesięcy. Z wakacji można jednak skorzystać tylko raz w czasie spłaty kredytu. Co bardzo istotne, zawieszaniu w BZ WBK ulega tylko cześć kapitałowa raty, odsetki trzeba nadal płacić co miesiąc. Inną opcję oferuje Polbank, w którym raz do roku można zrezygnować z zapłaty jednej miesięcznej raty (zarówno z jej części odsetkowej, jak i kapitałowej). Polbank w przypadku swojego kredytu elastycznego oferuje jeszcze możliwość zmiany wysokości sześciu miesięcznych rat w roku. Mogą być ona dowolnie podnoszone lub obniżane, zależnie od sytuacji finansowej kredytobiorcy.
Ponieważ wakacje kredytowe mogą trwać maksymalnie kilka miesięcy, mogą pomóc osobom, które straciły pracę, jednak nie są zupełnie pozbawione oszczędności i w ciągu kilku miesięcy sa w stanie znaleźć nowe miejsce zatrudnienia.
Oferta wakacji kredytowych (dla kredytów hipotecznych) w bankach współpracujących z Expanderem:
|
Bank |
Na ile miesięcy można zawiesić spłatę kredytu |
Czy zawieszeniu ulega spłata kapitału |
Czy zawieszeniu ulega spłata odsetek |
Uwagi |
|
BZ WBK |
6 |
TAK |
NIE |
Spłatę można zawiesić tylko jeden raz w trakcie okresu kredytowania |
|
DnB NORD |
2 |
TAK |
NIE |
po upływie 12 miesięcy od rozpoczęcia spłaty rat kapitałowych, do zawieszenia raz na 24 miesiące, przy czym nie częściej niż 4 razy w całym okresie obowiązywania Umowy. Bank może nie wyrazić zgody na zawieszenie spłat, między innymi w przypadku, gdy Kredytobiorca / Pożyczkobiorca nie wywiązywał się terminowo ze zobowiązań wobec Banku określonych w Umowie. |
|
Dom Bank |
brak |
– |
– |
– |
|
Fortis |
3 (w roku kalendarzowym) |
TAK |
NIE |
Jeżeli kredyt został zaciągnięty na krótszy niż max. okres kredytowania, wakacje kredytowe powodują wydłużanie okresu kredytowania o liczbę miesięcy wakacji; jeżeli kredyt jest zaciągnięty na max. okres kredytowania, pozostały do spłaty kapitał rozkłada się proporcjonalnie na pozostały do końca okres kredytowania (wtedy w całym okresie kredytowania max. liczba miesięcy ‘wakacyjnych’ może wynosić 15) |
|
GE Money |
1 |
TAK |
TAK |
Klient powinien 14 dni wcześniej złożyć dyspozycje. Bez wnoszenia żadnych dodatkowych opłat, Klient może skorzystać z miesięcznej przerwy w spłacie kredytu raz do roku, pod warunkiem, że upłynęło dwanaście miesięcy od wypłacenia kredytu, a ostatnie sześć rat zostało uiszczone bez opóźnień. Niespłacone odsetki zostaną doliczone do kwoty kredytu (skapitalizowane). Klient jest obowiązany z wyprzedzeniem zawiadomić bank o zamiarze skorzystania z opcji przerwy w spłacaniu kredytu. |
|
Kredyt Bank |
1 (w roku kalendarzowym) |
TAK |
TAK |
W przypadku kredytów dla których okres spłaty kredytu wraz z należnymi odsetkami (rat kapitałowo-odsetkowych) liczony od dnia złożenia wniosku o zawieszenie spłaty nie przekracza 360 miesięcy. Warunkiem zawieszenie spłaty raty kredytu jest spłata wszystkich rat wymagalnych do dnia złożenia wniosku. |
|
Lukas Bank |
1 |
TAK |
NIE |
1 rata rocznie |
|
mBank |
brak |
– |
– |
– |
|
Millennium |
1 (w roku kalendarzowym) |
TAK |
TAK |
Skorzystanie z wakacji kredytowych jest możliwe dopiero po upływie 12 miesięcy trwania umowy kredytu, ale nie wcześniej niż po zakończeniu okresu karencji w spłacie kapitału oraz pod warunkiem terminowej obsługi kredytu. |
|
Multibank |
brak |
– |
– |
– |
|
Nordea |
1 (w roku kalendarzowym) |
TAK |
TAK |
Opuszczenie raty kapitałowo-odsetkowej może nastąpić pod warunkiem, iż dotychczasowa obsługa kredytu przebiega (w ocenia Banku) bez zastrzeżeń. Wniosek może być składany nie częściej niż co 12 miesięcy, licząc od daty złożenia przez Kredytobiorcę ostatniego wniosku o opuszczenie raty. Pozostała do spłaty kwota kredytu (powiększona o skapitalizowane odsetki), podlega ponownie rozliczeniu na pozostały okres kredytowania określony w umowie. |
|
Nykredit |
brak |
– |
– |
– |
|
PKO BP |
3 (w całym okresie spłaty kredytu) |
TAK |
TAK |
Raz w roku na okres jednego miesiąca – wystarczy wypełnić wniosek, 3 miesięczne wakacje – wymaga to aneksu do umowy. |
|
Polbank |
1 miesiąc (raz w roku) |
TAK |
TAK |
Opcja może być stosowana po 12 miesiącach prawidłowej obsługi kredytu (w przypadku kredytu z okresem karencji po 12 miesiącach od zakończenia tego okresu). |
|
Santander |
brak |
– |
– |
Brak typowych wakacji kredytowych, ale za indywidualną zgodą Banku można ubiegać się o prolongatę w spłacie kapitału na max. okres 6M. |
Źródło: banki
Przezorny kredytobiorca jest ubezpieczony
Osoby, które wcześniej zawarły odpowiednią umowę, mogą skorzystać z ubezpieczenia od bezrobocia. Takie ubezpieczenia były i są oferowane przez większość banków jako dodatek do kredytu. W części banków mają one charter obowiązkowy i klient musi je wykupić by uzyskać kredyt.
Ubezpieczenie działa w ten sposób, że gdy kredytobiorca traci pracę, ubezpieczyciel pokrywa za niego określona liczbę rat kredytu. We wszystkich bankach, poza Santanderem, jest to 12 miesięcy. Jednak do uzyskania odszkodowania, nie wystarczy po prostu stracić pracę. W przypadku wszystkich polis warunkiem wypłaty świadczenia jest rejestracja w urzędzie pracy i uzyskanie statusu bezrobotnego.
Tak, jak w każdym ubezpieczeniu należy dokładnie zapoznać się z ogólnymi warunkami, a w szczególności z sytuacją, kiedy odpowiedzialność ubezpieczyciela jest wyłączona. Będzie tak na przykład wówczas, gdy zostaniemy zwolnieni z naszej winy lub utrata pracy nastąpi na skutek działania „siły wyższej” takiej jak np. trzęsienie ziemi. Warto zwrócić uwagę na to, że czasami ubezpieczyciele zastrzegają sobie często prawo podwyższenia składki w trakcie trwania ubezpieczenia. Wysokość składki stanowi zwykle odsetek zadłużenia pozostałego do spłaty. Przykładowo, w Reiffesien Banku jest to 0,25% kwoty zadłużenia rocznie, a w PKO BP 0,7% rocznie, przy czym okres ubezpieczenia jest zwykle kilkuletni.
Polisę na wypadek bezrobocia można zawrzeć tylko w momencie zawarcia umowy kredytowej. Późniejsze wykupienie takiego ubezpieczenia do kredytu nie jest możliwe. Banki i ubezpieczyciele chronią się w ten sposób, przed umowami zawieranymi przez osoby, które spodziewają się, że stracą pracę w najbliższym okresie. Ubezpieczenia od utraty pracy są oferowane za pośrednictwem banku, który udziela kredytu. Wyjątkowo zdarzają się ubezpieczenia, które można dołączyć do dowolnego kredytu hipotecznego. Taki produkt oferuje m.in. InterRisk.
Oferta ubezpieczeń od utraty pracy (dla kredytów hipotecznych) w bankach współpracujących z Expanderem
|
Nazwa banku |
UBEZPIECZENIE OD UTRATY PRACY |
|
|
Czy ubezpieczenie jest obowiązkowe? Jeśli rezygnacja z ubezpieczenia oznacza gorsze parametry kredytu proszę o ich opisanie. |
Koszt ubezpieczenia |
|
|
Pocztowy |
Brak |
– |
|
BGŻ |
Nieobowiązkowe |
0,9% w skali roku od salda zadłużenia i pobierana jest wraz z ratą kredytu. |
|
BOŚ |
Brak |
– |
|
Dom Bank |
Nieobowiązkowe |
Składka roczna – 1,5% kwoty kredytu |
|
Deutsche Bank |
Nieobowiązkowe |
– |
|
Dominet |
Ubezpieczenie nie jest obowiązkowe. Przystąpienie do ubezpieczenia powoduje obniżenie marży Banku w stosunku do marży standardowej. |
Stawka jest uzależniona od okresu ubezpieczenia 60 lub 36 m-cy. Stawki dla okresu 60 m-cy od 3,5% do 3,3% kwoty przyznanego kredytu, dla okresu 36 m-cy od 2,5% do 2,3% od kwoty przyznanego kredytu. Istnieje możliwość kontynuacji, składka za 12 m-cy od 0,8% do 0,7% |
|
Eurobank |
Brak |
– |
|
Fortis |
Brak |
– |
|
GE Money |
Nieobowiązkowe |
Koszt ubezpieczenia w pierwszym roku wynosi 1,2% od kwoty kredytu lub 2,2% od kwoty kredytu w przypadku wyboru 2-letniego okresu ubezpieczenia. W zależności od wybranej opcji kredytu Klient może zamienić prowizję na pakiet ubezpieczenia na życie i ubezpieczenia od bezrobocia lub na kredyt jedynie z ubezpieczeniem od bezrobocia |
|
ING |
Nie jest wymagane. Wybierając pakiet ubezpieczeniowy „Bezpieczny Kredyt”, klient nie płaci Bankowi prowizji za udzielenie kredytu. Jeśli natomiast zrezygnuje z Programu ubezpieczeniowego w ciągu 12 m-cy od udzielenia kredytu wówczas prowizja jest wymagana. |
Koszt – w zależności od pakietu, który wybierze Klient od 0,03 % (Opcja Mini) do 0,08% od kwoty kredytu (Opcja Maxi). |
|
Invest Bank |
Brak |
– |
|
Kredyt Bank |
Nieobowiązkowe |
4% miesięcznej raty, |
|
Lukas Bank |
Nieobowiązkowe |
0,0616% kwoty kredytu |
|
mBank |
Nieobowiązkowe |
Sprzedawane jest w pakiecie z ubezpieczeniem na życie: 2,0% kwoty kredytu (składka na okres 24 m-cy), od 25 m-ca koszt pakietu ubezpieczeń doliczony jest do raty i wynosi 0,05% od aktualnego zadłużenia; |
|
Millennium |
Nieobowiązkowe |
2% kwoty kredytu za 5-letni okres ubezpieczenia, z możliwością doliczenia do kwoty kredytu (pod warunkiem, że LTV |
|
Multibank |
Brak |
– |
|
Nordea |
Brak |
– |
|
Pekao SA |
Nieobowiązkowe |
2% za 5 lat kredytowana i pobierana z kwoty kredytu. |
|
PKO BP |
Nieobowiązkowe |
4,2% kwoty kredytu, okres trwania ubezpieczenia: 6 lat |
|
Polbank EFG |
Brak |
– |
|
Raiffeisen |
Nieobowiązkowe |
0,25% aktualnego zadłużenia |
|
Santander |
Nieobowiązkowe |
1,5%-za 5 letni okres ubezpieczenia (0,3% rocznie),składka jest obliczana jest jako iloczyn stopy składki i początkowej kwoty kredytu ,stopa składki jest niezmienna w okresie ubezpieczenia, Składka opłacana jest z góry za cały okres ubezpieczenia |
Źródło: banki
Oszczędności najlepszym zabezpieczeniem
Najlepszą alternatywą dla ubezpieczenia od bezrobocia jest po prostu inwestowanie systematycznie środków na „czarną godzinę” jako może być utrata pracy. W ten sposób klient banku może samodzielnie zapewnić sobie finansowe bezpieczeństwo. Niestety w sytuacji, bezpośredniego zagrożenia utratą pracy, najczęściej jest już za późno by oszczędzać. Dlatego warto zacząć robić to wcześniej.
Katarzyna Siwek, Paweł Majtkowski
Expander