Rolowanie obligacji to termin określający zamianę obligacji danej spółki, których termin wykupu upłynął, na nowe obligacje przez nią wyemitowane. Z punktu widzenia inwestora oznacza to przedłużenie czasu użyczenia kapitału spółce, najczęściej na nowych warunkach.
Dla emitenta oznacza to spłatę starego zobowiązania i zastąpienie go nowym, czyli przedłużenie czasu dysponowania pożyczonym od inwestora kapitałem. Możliwość rolowania obligacji, czyli z jednej strony przedłużenia inwestycji, z drugiej zaś prolongowania spłaty pożyczki, bywa korzystna dla obu stron. Pozwala na dostosowanie warunków do zmieniającej się sytuacji na rynku finansowym. Gdy koszt pieniądza rośnie, emitent podwyższa oprocentowanie obligacji z korzyścią dla ich nabywcy. Jeśli natomiast kredyt tanieje, może zaoferować warunki bardziej korzystne dla siebie. Inwestor bez zbędnych formalności lokuje pieniądze, a emitent nie musi szukać kolejnych inwestorów.
Czasem spółka zachęca posiadaczy obligacji, których termin wykupu się zbliża, do kupna nowych, oferując je na przykład po niższej cenie. Jeśli popyt na papiery dłużne jest na rynku bardzo duży, już sama możliwość zrolowania obligacji, czyli prawo do nabycia nowych papierów, bywa przywilejem dla inwestora. Ważne jest, by inwestor wiedział odpowiednio wcześniej o możliwości zrolowania kupowanych obligacji. Czasem wie o tym już w momencie ich zakupu, gdy emisja jest elementem długofalowego programu pozyskiwania przez spółkę kapitału w ten sposób – ta wiedza może być elementem zachęcającym do inwestycji.
Zdarzają się jednak sytuacje, w których rolowanie nie kojarzy się z korzyściami, ale kłopotami i zagrożeniem. Dzieje się tak, gdy spółka, która wcześniej wyemitowała obligacje, nie jest w stanie wywiązać się z podjętego wobec inwestorów zobowiązania spłaty odsetek lub kapitału w wyznaczonym terminie. Każda działalność gospodarcza wiąże się bowiem z ryzykiem, które przenosi się także na inwestorów, kupujących akcje lub obligacje firm. Spółka mająca kłopoty ze spłatą obligacji stara się w pierwszej kolejności przekonać dotychczasowych inwestorów, by zgodzili się na odroczenie ich wykupu lub zapłaty odsetek. Ci zaś, po ocenie szans na odzyskanie pieniędzy w późniejszym terminie, decydują o kontynuacji inwestycji, kupując nowe obligacje, czyli przedłużając okres pożyczki, lub żądają jej spłaty. Najczęściej inwestorzy postawieni przed alternatywą odczekania na poprawę kondycji finansowej emitenta obligacji lub rozpoczęcia procedury odzyskiwania powierzonych pieniędzy na drodze prawnej, godzą się dać szansę emitentowi.
Rolowanie powoduje, że zadłużenie emitenta nie zwiększa się, podobnie jak na niezmienionym poziomie pozostaje zaangażowanie kapitałowe inwestora. Decyzja o takim przymusowym w pewnym sensie rolowaniu nie należy do łatwych i wymaga rozważenia szans powodzenia inwestycji i ryzyka jej kontynuowania. Najczęściej inwestor żąda za to zwiększone ryzyko dodatkowego wynagrodzenia – czyli na ogół wyższych odsetek.
Piotr Dziura
Członek Zarządu GERDA BROKER