W kogo uderzy Rekomendacja T

Rekomendacja T nieznacznie wpłynie na zdolność kredytową przeciętnych kredytobiorców. Z analizy Expandera wynika, że po jej wprowadzeniu tylko 5 banków będzie musiała poważnie zmienić zasady obliczania maksymalnej kwoty kredytu hipotecznego. Dotyczy to BPS, Polbanku, Pekao, BOŚ i GBW. O kilkaset tysięcy złotych może spaść natomiast  zdolność kredytowa osób o bardzo wysokich dochodach.

Najprawdopodobniej w tym tygodniu KNF przyjmie Rekomendację T, ale wejdzie ona w życie dopiero w sierpniu, czyli po upływnie 6 miesięcy. Wprowadzi nowe regulacje dla banków w zakresie monitoring i kontroli ryzyka kredytowego. Rekomendacja będzie dotyczyła nie tylko kredytów mieszkaniowych, ale także konsumpcyjnych (m. in. pożyczek gotówkowych).  Największe skutki dla kredytobiorców wywołają zapisy dotyczące obliczania zdolności kredytowej. Ostateczny projekt rekomendacji stanowi, że miesięczna suma rat wszystkich kredytów spłacanych przez klienta nie powinna stanowić więcej niż 50% jego dochodu netto. Wyjątek zrobiono jedynie dla osób, których dochód przewyższa poziom przeciętnego wynagrodzenia. W ich przypadku maksymalny stosunek rat do dochodów może wynieść 65%.

Wpływ wymienionego zapisu na rynek kredytów hipotecznych będzie najprawdopodobniej  niewielki. Z analizy Expandera wynika, że tylko w 5 bankach, które najliberalniej obliczają zdolność kredytową, rata kredytu może przekroczyć limit wyznaczony przez Rekomendację T. W przypadku 4-osobowej rodziny osiągającej dochód 3,5 tys. zł netto, kredyt z ratą wyższą niż 50% ich dochodów są gotowe udzielić Bank Polskiej Spółdzielczości, Polbank i Pekao. Są to banki, które przyznają najwyższe kwoty kredytów w złotych osobom o stosunkowo niewielkich dochodach.  W BPS opisana wyżej rodzina może uzyskać kredyt nawet na kwotę ok. 400 000 zł. Szacowana wysokość raty tego kredytu wyniesie ok. 2400 zł, co stanowi 69% kwoty dochodu. W Polbanku stosunek raty do dochodów wyniesie ok. 60%, a w Pekao ok. 52%. Warto również wspomnieć o Pekao Banku Hipotecznym , BNP Paribas Fortis i Alior Banku, w których wskaźnik przekracza 45%.

Wyliczenia dla 4-osobowej rodziny z dochodem 3500 zł netto dla kredytu w złotych

Maksymalna kwota kredytu (w tys. zł)*

Szacowana wysokość raty dla max. kwoty

Stosunek raty do dochodu

BPS

400,0

2 406 zł

69%

Polbank EFG

325,3

2 110 zł

60%

Bank Pekao

281,0

1 810 zł

52%

Pekao Bank Hipoteczny

260,0

1 716 zł

49%

BNP Paribas Fortis

257,6

1 630 zł

47%

Alior Bank

246,0

1 604 zł

46%

Bank BGŻ

241,1

1 582 zł

45%

Bank Millennium

237,1

1 463 zł

42%

PKO Bank Polski

215,9

1 412 zł

40%

BZ WBK

242,7

1 386 zł

40%

Lukas Bank

214,0

1 334 zł

38%

Bank Ochrony Środowiska

197,5

1 305 zł

37%

Raiffeisen Bank

204,0

1 285 zł

37%

ING Bank Śląski

191,7

1 210 zł

35%

mBank

162,7

1 202 zł

34%

MultiBank

162,6

1 201 zł

34%

Allianz Bank Polska

184,1

1 184 zł

34%

Gospodarczy Bank Wielkopolski

170,0

1 116 zł

32%

Bank Pocztowy

155,1

1 008 zł

29%

Citi Handlowy

164,0

996 zł

28%

Bank BPH

114,0

919 zł

26%

Nordea Bank Polska

114,7

734 zł

21%

* przy założeniu, że klient nie spłaca żadnych innych kredytów

Zbadaliśmy również jak kształtuje się ten stosunek w przypadku 4-osobowej rodziny, w której małżonkowie zarabiają łącznie 8 tys. zł netto miesięcznie. Przypomnijmy, że zgodnie z zapisami Rekomendacji T, jeśli dochód jest wyższy niż przeciętne wynagrodzenie (w przeliczeniu na dorosłego członka rodziny), to  stosunek raty do dochodów nie powinien przekraczać 65%. Z obliczeń Expandera wynika, że w tym przypadku dwa banki – BOŚ i Gospodarczy Bank Wielkopolski – będą musiały zmienić swoje metody wyliczania zdolności. W tym pierwszym opisana rodzina może bowiem uzyskać kredyt nawet na kwotę 860 500 zł. Szacowana wysokość jego raty wyniesie ok. 5685 zł, czyli aż 71% dochodu.

Warto jednak zauważyć, że po opłaceniu raty w BOŚ, na życie pozostanie rodzinie ok. 2315 zł. To dużo, jeśli porównamy to z kwotą, która po opłaceniu raty pozostaje rodzinie zarabiającej 3500 zł. W jej przypadku rata w BPS wynosi ok. 2400 zł, czyli na życie pozostaje zaledwie 1100 zł.

Wyliczenia dla zamożnej rodziny pokazują również dlaczego bankom tak bardzo zależało na ustaleniu oddzielnych limitów dla kredytobiorców o niskich i wysokich dochodach (pierwotna wersja zakładała limit na poziomie 50% dla wszystkich). Aż w 12 bankach rodzina osiągająca dochód powyżej średniej może płacić ratę przekraczającą 50% jej dochodów.  Gdyby więc pozostały pierwotne założenia (50% niezależnie od dochodów), to wpływ rekomendacji na rynek kredytów hipotecznych byłby znacznie większy.

Wyliczenia dla 4-osobowej rodziny z dochodem 8000 zł netto dla kredytu w złotych

Maksymalna kwota kredytu (w tys. zł)*

Szacowana wysokość raty dla max. kwoty

Stosunek raty do dochodu

Bank Ochrony Środowiska

860,5

5 685 zł

71%

Gospodarczy Bank Wielkopolski

800,0

5 253 zł

66%

BPS

850,0

5 113 zł

64%

Bank Millennium

819,5

5 056 zł

63%

Polbank EFG

779,4

5 055 zł

63%

HSBC Bank Polska

817,0

5 041 zł

63%

Raiffeisen Bank

761,0

4 795 zł

60%

Bank Pekao SA

709,0

4 566 zł

57%

Bank BGŻ

665,8

4 367 zł

55%

mBank

566,0

4 181 zł

52%

MultiBank

565,9

4 180 zł

52%

PKO Bank Polski

630,6

4 123 zł

52%

BNP Paribas Fortis

650,2

4 114 zł

51%

Nordea Bank Polska

630,9

4 038 zł

50,5%

Pekao Bank Hipoteczny

600,0

3 960 zł

49%

Allianz Bank Polska

589,8

3 794 zł

47%

ING Bank Śląski

589,9

3 725 zł

47%

Alior Bank

562,0

3 664 zł

46%

Citi Handlowy

573,0

3 480 zł

43%

Bank Pocztowy

534,2

3 472 zł

43%

Lukas Bank

540,0

3 367 zł

42%

BZ WBK

582,4

3 325 zł

42%

Bank BPH

412,0

3 321 zł

42%

DnB NORD

536,4

3 317 zł

41%

Deutsche Bank PBC

510,0

3 163 zł

40%

* przy założeniu, że klient nie spłaca żadnych innych kredytów

Powyższe wyliczenia wskazują, że przeciętni kredytobiorcy nie mają powodów do obaw. Nowa rekomendacja w bardzo niewielkim stopniu ograniczy ich dostęp do kredytów hipotecznych. Jedynie w wymienionych wyżej 5 bankach sprowadzi ona maksymalną zdolności kredytowej do bezpiecznego poziomu. Jedynie osoby o bardzo wysokich zarobkach mogą odczuć negatywny wpływ nowej rekomendacji. Dla przykładu, jeśli 4-osobowa rodzina dysponuje dochodem rzędu 20 000 zł netto miesięcznie, to maksymalna wysokość ich raty będzie mogła wynosić 13 000 zł (65%*20 000 zł). Maksymalna kwota kredytu zostanie więc ograniczona do ok. 1,95 mln zł. Tymczasem obecnie taka rodzina może uzyskać kredyt nawet na 2,55 mln zł. Rekomendacja T spowoduje więc, że zdolność kredytowa opisanej rodziny spadnie aż o 600 tys. zł.

Źródło: Expander