12 lipca wchodzą w życie zapisy ustawy o dokumentach publicznych. Wśród jej zapisów znajdują się takie, które mają ograniczyć proceder kserowania dowodów osobistych przez firmy. Zakazy nie będą jednak dotyczyły sektora bankowego, który działa na podstawie odrębnych przepisów.
W mediach pojawiły się wątpliwości dotyczące tego, czy banki będą mogły nadal kserować dowody osobiste. Nowe przepisy mają bowiem za zadanie ukrócić tworzenie replik i pozyskiwanie kopii dokumentów publicznych. W instytucjach finansowych kserowanie dowodów lub ich skanowanie (np. podczas zakładania konta w aplikacji mobilnej) jest na porządku dziennym. Zakaz nie będzie jednak dotyczył sektora finansowego, który nadal będzie mógł, a nawet powinien pozyskiwać kopie dokumentów tożsamości. Wynika to m.in. z zapisów prawa bankowego i tzw. ustawy AML (Anti-Money Laundering), wymierzonej w proceder prania pieniędzy.
Banki działają na podstawie odrębnych przepisów
– Bank ma prawo skanować dowód osobisty na podstawie odrębnych przepisów, tj. przepisów prawa bankowego i ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu – tłumaczy Klaudia Klimkowska z biura prasowego Alior Banku.
W prawie bankowym wskazuje na to art. 122b „Banki mogą przetwarzać dla celów prowadzonej działalności bankowej informacje zawarte w dokumentach tożsamości osób fizycznych.” Z kolei w ustawie o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu mówi o tym art. 34 ust. 4 „Instytucje obowiązane na potrzeby stosowania środków bezpieczeństwa finansowego mogą przetwarzać informacje zawarte w dokumentach tożsamości klienta i osoby upoważnionej do działania w jego imieniu oraz sporządzać ich kopie.”
– Warto zwrócić uwagę, że zawarta w ustawie o dokumentach publicznych definicja „repliki dokumentu publicznego” nie obejmuje kserokopii lub wydruku komputerowego (skanu) dokumentu publicznego (np. dowodu osobistego) wykonanych dla celów urzędowych, służbowych lub zawodowych określonych na podstawie odrębnych przepisów (art. 2 ust. 1 pkt 6) – wyjaśniają przedstawiciele BOŚ Banku.
Do czego banki wykorzystują kserokopie dokumentów?
Kopie dowodów służą w banku między innymi tworzeniu kartoteki nowego klienta, edycji danych zawartych w dokumencie czy ich aktualizacji. Z kolei w niektórych instytucjach wymagane jest zrobienie i przesłanie zdjęcia dowodu osobistego w trakcie zakładania konta przez aplikację mobilną.
Nowe przepisy mają uderzyć przede wszystkim w firmy oferujące tzw. dowody kolekcjonerskie. Na łamach Bankier.pl wielokrotnie pisaliśmy o przypadkach wykorzystywania takich replik do oszustw (np. Przez „kolekcjonerski” dowód stracili mieszkanie). W uzasadnieniu do projektu czytamy: „Z tych względów przewidziano zakaz wykonywania repliki dokumentu publicznego, a przepis karny zawarty w art. 59 projektu przewiduje sankcję karną za wytwarzanie, oferowanie, zbywanie lub przechowywanie w celu zbycia repliki dokumentu publicznego. Zakaz oraz sankcja karna nie dotyczą kserokopii lub wydruku komputerowego dokumentu publicznego wykonanych do celów urzędowych, służbowych lub zawodowych określonych na podstawie odrębnych przepisów lub na użytek osoby, dla której dokument publiczny został wydany.”
Repliką dokumentu publicznego, w rozumieniu projektowanej ustawy, jest odwzorowanie lub kopia wielkości od 75% do 120% oryginału o cechach autentyczności dokumentu publicznego lub blankietu dokumentu publicznego.