Odkurzacz, żelazko czy suszarka do włosów – to urządzenia, które polscy konsumenci są zmuszeni wymieniać najczęściej. 2/3 ankietowanych konsumentów uważa, że sprzęt elektroniczny i artykuły gospodarstwa domowego psują się zaraz po zakończeniu okresu gwarancyjnego. Aż 69% badanych twierdzi, że producenci celowo skracają czas sprawności ich produktów. To wnioski z raportu Stena Recycling przygotowanego na podstawie badania opinii użytkowników sprzętu elektrycznego i elektronicznego.
Komputery, smartfony, telewizory i lodówki to najszybciej rosnąca frakcja odpadów w całej Unii Europejskiej. Według różnych szacunków, poziom produkcji elektrośmieci może sięgnąć w przyszłym roku od 12 do 15 mln ton. Z najnowszego raportu prezentowanego przez Stena Recycling wynika, że aż 89% badanych chętnie korzystałoby ze sprzętów elektronicznych znacznie dłużej, gdyby były one nadal sprawne. Aż 40% ankietowanych twierdzi, że naprawa wadliwego sprzętu nie opłaca się a co drugi przyznaje, że po awarii woli od razu kupić nowe urządzenie.
Respondenci przyznali, że najczęściej, bo co 2 – 3 lata zmuszeni są do wymiany małych akcesoriów elektronicznych. Najczęstszym jej powodem jest stopień uszkodzenia urządzenia, nie pozwalający na jego dalsze użytkowanie. Co 4 – 6 lat ankietowani wymieniają średniej wielkości urządzenia, takie jak odkurzacze czy żelazka. Najdłużej zaś, bo nawet po 10 lat służą im pralki, lodówki i telewizory. Ankietowani przyznali, że niedziałające sprzęty oddają do punktów zbiórki, a te, które jeszcze funkcjonują, przekazują rodzinie i znajomym lub odsprzedają na internetowych aukcjach.
Raport Stena Recycling przedstawia także spostrzeżenia konsumentów dotyczące awaryjności urządzeń. Badani zgodzili się ze stwierdzeniem, że sprzęty psują się wkrótce po upływie gwarancji. Uważają też, że producenci celowo skracają sprawność swoich urządzeń, a naprawy zepsutego sprzętu okazują się nieopłacalne. Niemal 90% respondentów przyznała, że dłużej korzystałaby z urządzeń, gdyby te były nadal sprawne.
– Jedna czwarta elektroodpadów produkowanych rocznie na świecie powstaje w krajach Unii Europejskiej. Musimy ograniczać poziom tych odpadów. Jednym ze sposobów jest wydłużenie życia urządzeń elektrycznych i elektronicznych. Konieczne jest także zwiększanie poziomu recyklingu i przetwarzania tej frakcji. Odzyskiwaniem tego typu materiałów powinny zajmować się wyspecjalizowane firmy i zakłady przetwarzania. Tylko w ten sposób efektywnie odzyskamy surowce, dzięki czemu zmniejszymy wykorzystanie zasobów naturalnych – komentuje Wojciech Wroński, ekspert Stena Recycling.
Polacy mają wiedzę dotyczącą postępowania ze zużytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym. Zdecydowana większość ankietowanych (79%) zwraca uwagę na oznaczenia ekologiczne na opakowaniach. 62% badanych ma świadomość, że urządzenia RTV i AGD zawierają substancje niebezpieczne lub toksyczne, które mogą być szkodliwe dla środowiska. 73% ankietowanych osób wie, że w Polsce obowiązują przepisy regulujące zasady zbiórki i przetwarzania elektrośmieci. Wśród osób, które w ostatnim roku kupiły jakiś sprzęt elektryczny bądź elektroniczny, 30% musiało dopytać w sklepie o możliwość zwrotu starego urządzenia. W 20% przypadków sprzedawca sam udzielił takiej informacji. Konsumenci najczęściej podczas zakupów zwracają uwagę na energooszczędność sprzętu (71%), cenę (68%) oraz parametry techniczne (60%). Na dalszych miejscach znalazły się marka produktu (31%), czas trwania gwarancji (27%) i materiały, z których wykonano sprzęt (17%).
Jednym ze sposobów na ograniczanie ilości elektroodpadów jest wprowadzanie zasad Gospodarki o Obiegu Zamkniętym. Propagowanie tej idei ma bardzo duże znaczenie. Stena Recycling po raz trzeci zorganizowała konkurs „Stena Circular Economy Award”. Jest on przeznaczony dla przedsiębiorców i studentów, którzy zostaną nagrodzeni za najlepsze praktyki i pomysły promowania idei GOZ.
Na początku przyszłego roku wchodzą w życie nowe przepisy Unii Europejskiej znane jako „Ekoprojekt”. Jedno z ich założeń to zagwarantowanie „dłuższego życia” urządzeniom domowym. Lodówki, pralki, telewizory czy smartfony muszą być także bardziej efektywne energetycznie oraz w większym stopniu niż dotychczas nadawać się do recyklingu. Łatwiej powinno się je naprawiać a ich konstrukcja powinna sprzyjać ich dalszemu przetwarzaniu i odzyskiwaniu z nich surowców. Producenci zostaną także zobowiązani do wydłużenia okresu gwarancji a także ułatwień w dostępie do części zamiennych. Zmienią się także oznaczenia na produktach, tak by klienci wiedzieli jak długo ich nowy produkt będzie działał oraz jaki będzie jego wpływ na środowisko (będą one wymagane w przypadku dużych sprzętów AGD).
Źródło: Stena Recycling
Wojciech Boczoń
