Prawie 70% Polaków jest zdania, że warto oszczędzać, ale niespełna połowa odkłada pieniądze celowo, a 14% nie ma w ogóle oszczędności. Co więcej, aż 41% oszczędza dziś mniej niż w ubiegłym roku – wynika z najnowszego badania Fundacji Think!, która od wielu lat bada i analizuje we współpracy z Fundacją Citi im. L. Kronenberga postawy i nawyki Polaków w zakresie finansów osobistych.
Ile i jak?
Gdyby statystyczny Polak stracił pracę, posiadane oszczędności pozwoliłyby na przeżycie na dotychczasowym poziomie najwyżej przez miesiąc. Dlaczego? Ponieważ ponad 60% odkłada miesięcznie około jedną czwartą dochodów, a tylko 2% ponad połowę. Dodatkowo, chociaż najczęściej te środki znajdują się na kontach oszczędnościowych i lokatach (44% wskazań), niewiele mniej (41%) jest na nieoprocentowanym bieżącym rachunku bankowym, a co piąty badany przechowuje gotówkę w domu. Ta nieprzynosząca żadnego zysku forma była dwukrotnie bardziej popularna w czasie pandemii niż na przestrzeni wcześniejszych 10 lat.
“Oszczędzanie jest pewnym wysiłkiem, szczególnie gdy poziom inflacji utrzymuje się na wysokim poziomie przez dłuższy czas. Prawdopodobnie dlatego zanotowaliśmy 6% wzrost liczby osób, według których nie opłaca się oszczędzać. Zmalała też liczba oszczędzających resztowo, czyli tylko dzięki temu, że w danym miesiącu nie wydali wszystkich pieniędzy. W stosunku do 2022 r. nie zmienił się natomiast odsetek tych, dla których odkładanie pieniędzy jest już nawykiem. To pokazuje, jak ważna jest edukacja w zakresie regularnego i systematycznego oszczędzania” – mówi Anna Bichta, prezeska Fundacji Think!
Na co odkładamy pieniądze?
Celem numer jeden przez ostatnie cztery lata jest zabezpieczenie na tzw. czarną godzinę (40% wzrost w stosunku do 2015 r. i 26% w stosunku do 2019 r.). Czterokrotnie mniej wskazań mają trzy pozostałe cele oszczędzania: zakup i wyposażenie nieruchomości, wypoczynek oraz godne życie na emeryturze.
Raport pokazał, że Polacy nie czują się bezpiecznie – tylko ok. 30% postrzega sytuację swojego gospodarstwa domowego jako stabilną, a niespełna 20% liczy na jej poprawę w ciągu najbliższych 12 miesięcy. Na ten pesymizm składa się kilka czynników – m.in. niski poziom oszczędności i inwestycji, wysokie zadłużenie i nadmierna konsumpcja. Wpływ może mieć jednak jeszcze jeden czynnik – fakt, że w kwestiach oszczędzania i inwestycji Polacy od 14 lat najbardziej ufają sobie. I tutaj ogromną rolę do odegrania mają instytucje finansowe, które podnosząc wiedzę ekonomiczną i zaufanie Polaków do ich działalności mogłyby istotnie wpłynąć na sytuację domowych budżetów.
Zapraszamy do zapoznania się z raportem: https://rozwijamy.edu.pl/images/raporty/Raport_2023_Postawy_Polakow_wobec_finansow.pdf
Raport powstał na podstawie badania ilościowego CAWI przeprowadzonego w dniach 13-20 września 2023 r. na panelu badawczym Ariadna z udziałem reprezentatywnej próby 1182 dorosłych Polaków w wieku 18-74 lata.
Badanie jest elementem Programu Rozwoju Przedsiębiorczości realizowanego przez Fundację THINK! w partnerstwie merytorycznym z Fundacją Citi Handlowy im. L. Kronenberga.
Program jest finansowany przez Citi Foundation.
Badanie zostało zrealizowane we współpracy merytorycznej z katedrą Psychologii Biznesu i Innowacji Społecznych na Wydziale Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego
Wojciech Boczoń
