Zagadkowa architektura światła – Najlepszy Obiekt Architektury 2000-2012
Nagrodzony w VII edycji konkursu Życie w Architekturze budynek Centrum Informacji Naukowej i Biblioteki Akademickiej w Katowicach pokazuje, w jaki sposób można stworzyć nowoczesną, świetlaną architekturę, która intryguje i kusi tajemnicą.
Zamknięta, monolityczna bryła zawdzięcza swój abstrakcyjny charakter między innymi specjalnym rozwiązaniom stolarki okiennej marki Schüco. Nagrodę Grand Prix dla Najlepszego Obiektu Architektury XXI wieku wręczył prezydent RP Bronisław Komorowski.
Przed projektantami gmachu Centrum Informacji Naukowej i Biblioteki Akademickiej w Katowicach stanęło wymagające zadanie skojarzenia nowoczesnej formy obiektu bibliotecznego z tradycyjnym charakterem śląskiego budownictwa. Monolityczna bryła budynku, złożona z dwóch prostopadłościanów została obłożona płytami z czerwonego piaskowca, który swoim wyglądem przypomina cegłę. Architekci chcieli przy 
tym stworzyć elewację, która jak najpełniej nawiązuje do funkcji budowli jako „magazynu dla książek”, a jednocześnie zachęca do odwiedzin. W budynku zamontowano ponad 4000 wąskich okien szczelinowych zaprojektowanych na bazie aluminiowego systemu Schüco AWS 75 BC, o jednakowej szerokości i zmiennej wysokości. Im wyżej, tym okna są niższe. Wieczorem, przy zapalonym świetle tworzą gęstą siatkę „świetlistych fug” pomiędzy elementami okładziny, natomiast w ciągu dnia wypełniają wnętrza czytelni i magazynów naturalnym światłem dziennym.
Funkcja kształtuje formę
W zamyśle projektantów z nagrodzonej pracowni HS 99 ażurowa fasada gmachu biblioteki miała zachęcać do odkrycia tajemnicy, a jednocześnie zapewniać dostęp maksymalnej dawki światła dziennego do pomieszczeń. Ciężka w swojej formie okładzina z łupanego piaskowca tworzy prześwity, w których widoczne są lekkie, niemal bezramowe przeszklenia o szerokości zaledwie 180 mm i z 
różnicowanej wysokości. Naprzemienne rozmieszczenie szczelin sprawia, że osoby oglądające budynek od zewnątrz nie są w stanie rozróżnić wewnętrznego podziału na kondygnacje. Efektowna mozaika nierównej powierzchni czerwonego piaskowca i ułożonych rzędami przeszkleń sprawia wrażenie nieprzeniknionej, migotliwej kurtyny. Na pozór odcięty od świata zewnętrznego obiekt zaskakuje jasnym i uporządkowanym wnętrzem. Specjalne rozwiązanie stałych okien bazujące na profilu Schüco AWS 75 BC zostało zaprojektowane z myślą o jak najlepszym doświetleniu pomieszczeń. Ekstremalnie wąskie ramy zewnętrze mają zaledwie 23 mm szerokości. Na poziomie parteru i piętra, gdzie znajdują się ogólnodostępne zbiory biblioteczne i czytelnia, okna osiągają wysokość 1800 mm, dzięki czemu przepuszczają maksymalne dawki naturalnego światła trafiającego w głąb pomieszczeń. Ich wysokość stopniowo zmniejsza się ku górze, wraz z kolejnymi kondygnacjami. Stolarka umieszczona na górującej nad monolityczną bryłą wieży osiąga zaledwie 800 mm wysokości, co doskonale koresponduje z przeznaczeniem tej części obiektu, gdyż znajdują się w niej zamknięte księgozbiory. Na górnych kondygnacjach dominuje rozproszone światło kreujące nastrojowy klimat pomieszczeń. Nowy budynek stał się w pełnym tego słowa znaczeniu wzorem światowej architektury, również ze względu na energooszczędny charakter. Żeby zapewnić optymalną ochronę cieplną budynku przy tak dużej ilości przeszkleń w fasadach, firma Schüco zastosowała indywidualne rozwiązanie profilu okiennego. Wysokie oczekiwania w zakresie wartości współczynników przenikania ciepła okien szczelinowych, wymagane przez inwestora i architekta, osiągnięto m.in. dzięki specjalnej konstrukcji przekładek profili o doskonałych właściwościach termoizolacyjnych.
Na zdjęciach: Centrum Informacji Naukowej i Biblioteki Akademickiej w Katowicac. Fot. Schüco
Źródło: Schüco
