Już od dłuższego czasu Ministerstwo Finansów systematycznie zmniejsza liczbę ulg w podatku dochodowym. Takie działanie nieco upraszcza system podatkowy. Niestety ubocznym skutkiem likwidacji ulg jest wzrost faktycznego poziomu opodatkowania polskich rodzin.
Na szczęście część gospodarstw domowych nadal może korzystać z tzw. ulgi odsetkowej. Dzięki niej właściciel domu lub lokalu pomniejszy swój dochód o zapłacone odsetki kredytu mieszkaniowego.
Rozliczenie kosztów kredytu tylko w ramach praw nabytych
Ulga odsetkowa została zlikwidowana na początku 2007 r. Ta zmiana miała związek z kolejną nowelizacją ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (ustawy o PIT) i wprowadzeniem programu Rodzina na Swoim. Mimo tego osoby spełniające odpowiednie warunki w ramach tzw. praw nabytych mogą korzystać z ulgi odsetkowej do 31 grudnia 2027 r. – tłumaczy Andrzej Prajsnar, analityk portalu RynekPierwotny.pl. Fiskus respektuje bowiem uprawnienia podatnika, które istniały na podstawie wcześniejszych regulacji.
Przepisy dotyczące ulgi odsetkowej zostały już usunięte z ustawy o PIT. Zatem warto przypomnieć, kto nadal rozlicza odsetki w deklaracji podatkowej. Takie prawo mają podatnicy, którzy w latach 2002 – 2006 zaciągnęli kredyt finansujący:
-
budowę domu jednorodzinnego
-
zakup nowego domu jednorodzinnego lub nowego lokalu mieszkalnego od spółdzielni mieszkaniowej
-
zakup nowego lokalu mieszkalnego lub nowego domu jednorodzinnego od dewelopera
-
przebudowę budynku niemieszkalnego na cele mieszkalne (jeśli powstanie samodzielne mieszkanie)
-
rozbudowę lub nadbudowę budynku na cele mieszkalne
W ramach opisywanej ulgi można rozliczać również odsetki kredytów refinansujących wymienione cele (patrz powyżej). To znaczy, że osoba refinansująca zadłużenie związane z celami mieszkaniowymi nie traci prawa do odliczeń. Istnieje jednak pewne ograniczenie: odsetki można uwzględniać w deklaracji PIT do zakończenia okresu spłaty pierwotnego kredytu. Termin całkowitego zwrotu pierwszego kredytu wyznacza koniec stosowania ulgi odsetkowej. Graniczna data ustalona przez fiskusa (31 grudnia 2027 r.) będzie dotyczyła tylko osób, które do tej pory jeszcze nie spłacą zadłużenia.
Trzeba pamiętać, że przy ustalaniu prawa do ulgi odsetkowej, urząd skarbowy nie bierze pod uwagę daty zakończenia inwestycji lub podpisania umowy sprzedaży. Możliwości odliczenia odsetek kredytowych nie mają wszystkie osoby, które wcześniej skorzystały z tzw. „dużej ulgi budowlanej” – dodaje analityk portalu RynekPierwotny.pl.
Uwaga: przeliczeniowego limitu nie można później zmieniać!
Korzystanie z ulgi odsetkowej jest dozwolone najwcześniej w roku zakończenia inwestycji budowlanej. Odsetki zapłacone jeszcze przed oddaniem mieszkania lub domu do użytkowania rozlicza się w dwóch kolejnych latach podatkowych. Osoby, które nie skorzystały z tej szansy mogą ewentualnie skorygować swoje wcześniejsze zeznania podatkowe (przed upływem pięciu lat od końca roku, w którym złożono PIT).
Ulga odsetkowa opiera się na systemie corocznych limitów (patrz poniższa tabela).
Podatnicy muszą pamiętać, że przez wszystkie lata obowiązuje ich przeliczeniowa wartość z roku zakończenia inwestycji. Uwzględnienie późniejszego limitu jest jednym z częstych błędów, które wykrywa fiskus.
Przy ustalaniu wysokości odliczenia od dochodu trzeba wziąć pod uwagę tylko faktycznie zapłacone odsetki. Wszelkie kalkulacje powinny się opierać na zaświadczeniu uzyskanym z banku lub SKOK-u. Warto nadmienić, że odliczeniu nie podlegają odsetki, które zapłaciła inna osoba niż podatnik (np. członek rodziny). Takie stanowisko zaprezentował Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy (patrz interpretacja indywidualna numer ITPB2/415-687a/11/MU). Jeśli podatnik dokonuje spłaty rat w walucie obcej, konieczne jest przeliczenie odsetek na podstawie średniego kursu NBP z poprzedniego dnia roboczego (patrz interpretacja indywidualna numer nr IPPB1/415-383/13-2/ES).
Osoby, które przy pomocy kredytu sfinansowały również zakup działki budowlanej, miejsca parkingowego lub garażu, w trakcie obliczeń muszą proporcjonalnie pomniejszyć początkową wartość kredytu. Wspomniane cele kredytowania nie podlegają rozliczeniu w ramach ulgi mieszkaniowej.
Kwotę pomniejszającą dochód w uldze mieszkaniowej oblicza się na podstawie następującego wzoru:
Kwota pomniejszająca dochód podatnika = wysokość faktycznie zapłaconych odsetek x (limit z roku zakończenia inwestycji/wartość kredytu na cele mieszkaniowe)
| Zmiany limitów ulgi odsetkowej w latach 2002 – 2015 | |
| Rok zakończenia inwestycji | Limit ulgi odsetkowej |
| 2002 r. | 189 000 zł |
| 2003 r. | 189 000 zł |
| 2004 r. | 189 000 zł |
| 2005 r. | 189 000 zł |
| 2006 r. | 189 000 zł |
| 2007 r. | 189 000 zł |
| 2008 r. | 212 870 zł |
| 2009 r. | 243 460 zł |
| 2010 r. | 264 810 zł |
| 2011 r. | 325 990 zł |
| 2012 r. | 279 160 zł |
| 2013 r. | 325 990 zł |
| 2014 r. | 325 990 zł |
| 2015 r. | 325 990 zł |
| Źródło: opracowanie własne | |
Prawo do ulgi odsetkowej musi być dobrze udokumentowane
Podatnik korzystający z ulgi odsetkowej powinien zwrócić szczególną uwagę na obowiązki formalne. W każdym roku fiskus musi otrzymać zaświadczenie z banku lub SKOK-u, które informuje o wysokości odsetek i terminie ich wpłaty. W pierwszym roku rozliczania ulgi odsetkowej dodatkowo trzeba wypełnić formularz PIT-2K. Później opisywaną ulgę uwzględnia się tylko w wybranej deklaracji PIT (np. PIT – 37) i załączniku PIT/D. Małżonkowie rozliczający się osobno powinni pamiętać, że przysługuje im tylko jedna ulga odsetkowa.
Andrzej Prajsnar – portal RynekPierwotny.pl
Wojciech Boczoń
