Eksperci Banku Pekao w najnowszym raporcie przybliżają szczegółowe założenia najnowszych planów UE w zakresie zielonych regulacji, nakreślając również ich możliwe skutki dla firm oraz horyzont dalszych działań legislacyjnych i strategicznych w tym obszarze.
26 lutego 2025 roku Komisja Europejska opublikowała szeroko zakrojone propozycje, mające na celu jednoczesne zwiększenie konkurencyjności europejskiego przemysłu oraz uproszczenie unijnych przepisów dotyczących zrównoważonego rozwoju.
Europejski Zielony Ład w nowej odsłonie
Unia Europejska od lat kreuje ambitną politykę klimatyczną, ale rzeczywistość gospodarcza przestaje nadążać za ideałami. Ostatnie lata pokazały, że zacieśniające się wymogi środowiskowe mogą mieć wpływ na konkurencyjność unijnego przemysłu. W opinii publicznej, ale też w środowiskach eksperckich, rozpoczęła się szeroka debata na temat reorientacji dotychczasowych działań unijnego regulatora w obszarze ESG, którą dodatkowo stymulują zachodzące dynamiczne zmiany geopolityczne. W odpowiedzi Komisja Europejska opublikowała pakiety Omnibus I i II oraz Clean Industrial Deal, które stanowią początek drogi ku większej równowadze między klimatycznymi ambicjami a zdolnością europejskiej gospodarki do rywalizacji na globalnym rynku.
Tło ekonomiczne: skąd ta korekta kursu?
Nowe propozycje Komisji Europejskiej to wyraźny sygnał, że Unia chce pogodzić ambitne cele klimatyczne z potrzebą zapewnienia przystępnych cen energii, silnej pozycji przemysłu europejskiego na arenie globalnej oraz stworzenia nowych miejsc pracy. Działania te mają także zwiększyć odporność gospodarki UE na zewnętrzne wstrząsy gospodarcze i polityczne.
– Komisja Europejska zmienia podejście, stawiając w większym stopniu na wzmocnienie gospodarki poprzez uproszczenie regulacji i zwiększenie atrakcyjności inwestycyjnej UE. O słuszności tych działań utwierdza m.in. słynny już Raport Draghiego czy Unijny Kompas Konkurencyjności. Z trybu „restrykcyjnego” UE zaczyna przełączać się na tryb bardziej „wspierający”, dostarczający nowych bodźców finansowych i prawnych dla zielonych inwestycji – mówi Krzysztof Mrówczyński, menedżer zespołu analiz sektorowych z Departamentu Analiz Makroekonomicznych w Banku Pekao S.A.
Pakiety Omnibus: mniej biurokracji, więcej elastyczności
Podstawowym celem serii pakietów Omnibus jest redukcja obciążeń administracyjnych o 25 proc. dla dużych firm i aż 35 proc. dla MŚP, przy jednoczesnym zachowaniu wysokich standardów środowiskowych. To pierwszy krok w stronę deregulacji polityk ESG. Ich główne założenia obejmują: redukcję wymogów raportowania (m.in. drastyczny spadek liczby firm objętych obowiązkiem raportowania), znaczące ograniczenie biurokracji dla MŚP (wprowadzenie uproszczonego, dobrowolnego standardu) oraz zmiany w mechanizmie podatku granicznego CBAM (wyłączenie z obowiązku mniejszych importerów – stanowiących zdecydowaną większość, ale odpowiadających za marginalną część łącznych emisji). Proponowane modyfikacje przepisów mają ograniczyć złożoność unijnych wymogów dla wszystkich przedsiębiorstw, zwłaszcza MŚP i małych spółek o średniej kapitalizacji, skoncentrować ramy regulacyjne na największych przedsiębiorstwach, które mają znacznie większy wpływ na klimat i środowisko, a jednocześnie umożliwić firmom lepszy dostęp do zrównoważonego finansowania na potrzeby czystej transformacji.
Zdaniem ekspertki Pekao Ewy Kurek, autorki raportu – Zmiany zaproponowane w pakietach to na razie dopiero projekty, które muszą przejść pełny proces legislacyjny. Wprowadzają one sporą niepewność. W praktyce obowiązują bowiem wprowadzone trzy miesiące temu do porządku prawnego przepisy Dyrektywy CSRD, a już dziś rysuje się perspektywa gruntownych modyfikacji regulacji i potencjalnego odroczenia obowiązków raportowania dla dużej części polskich przedsiębiorstw.
Clean Industrial Deal UE: zielona transformacja w służbie konkurencyjności
Nadrzędnym celem inicjatywy strategicznej „Clean Industrial Deal” i powiązanego z nią „Planu działania na rzecz przystępnej cenowo energii” jest z kolei uczynienie dekarbonizacji siłą napędową przemysłu w UE. CID przewiduje m.in. dodatkowe inwestycje na poziomie ponad 100 mld euro, które mają wesprzeć rozwój czystych technologii, dekarbonizację sektora energochłonnego (takiego jak przemysł stalowy, metalowy czy chemiczny) oraz w większym stopniu pobudzić rozwój gospodarki o obiegu zamkniętym. Dużo uwagi poświęcone jest również stworzeniu mechanizmów obniżających koszty energii dla przemysłu, co w przypadku wielu jego gałęzi byłoby istotnym czynnikiem poprawy konkurencyjności.
Więcej informacji na ten temat można przeczytać w samym raporcie „Nowa rzeczywistość regulacyjna w UE: na ile dwa pakiety Omnibus oraz Clean Industrial Deal zmienią zielone reguły gry?”. Materiał autorstwa ekspertów Departamentu Analiz Makroekonomicznych Ewy Kurek i Krzysztofa Mrówczyńskiego został przygotowany we współpracy z Piotrem Kowalikiem, managerem ESG w Pekao Investment Banking oraz Aleksandrą Sapiejewską i Adamem Błasiakiem, ekspertami z Departamentu Strategii i Rozwoju Bankowości Korporacyjnej w Banku Pekao S.A.
Źródło: Bank Pekao S.A.
