Dnia 5 kwietnia 2013 r. minął termin złożenia deklaracji przystąpienia do programu obniżek opłat interchange, przygotowanego przez Związek Banków Polskich (ZBP). Dwie organizacje płatnicze działające na polskim rynku, MasterCard i Visa Europe, zostały zaproszone do przystąpienia do inicjatywy. Zgodnie z założeniami ZBP, wdrożenie programu wymaga akceptacji obu czterostronnych systemów płatniczych. Dnia 4 kwietnia MasterCard ogłosił swoją decyzję wsparcia inicjatywy ZBP. Druga organizacja do tej pory nie zadeklarowała przystąpienia do programu.
Wierzymy, że w tym momencie inicjatywa Związku Banków Polskich to najlepsze rozwiązanie. Zakłada ona zrównoważone podejście do obniżek stawek interchange, pozostawiając bankom możliwość dostosowania się do zmian a akceptantom obniżenie kosztów związanych z akceptacją kart.” – Powiedział Shawn Miles, Wiceprezes MasterCard ds. Public Policy, który odwiedził Polskę w tym tygodniu.
Propozycja Związku Banków Polskich zakłada, że obniżka opłat interchange będzie bezwarunkowa tylko w 2014 r. W kolejnych latach skala redukcji będzie zależała od warunków zaproponowanych przez Narodowy Bank Polski. Zastosowanie jako wskaźnika średniego poziomu opłaty interchane, zamiast sztywnego limitu, pozwala utrzymać wolną konkurencję między uczestnikami rynku. To ważne, szczególnie w sytuacji, gdy tylko 2 z 4 organizacji płatniczych działających na rynku byłyby objęte programem.
W naszej opinii samoregulacja jest lepszą drogą wprowadzania zmian na rynku niż regulacja. Brak pozytywnej decyzji ze strony VISA jest dla nas niezrozumiały, ponieważ Visa Europe wielokrotnie deklarowała poparcie dla idei samoregulacji opłat interchange. MasterCard zadeklarował przyjęcie propozycji na podstawie warunków zaproponowanych przez ZBP. Zgodnie z tymi warunkami, obie organizacje muszą przystąpić do programu, aby mógł on wejść w życie. Przyjęcie średniej ważonej jako wskaźnika pozwala utrzymać wolną konkurencję i szerszy wybór produktów dostępnych dla konsumentów oraz daje gwarancje utrzymania kosztów intrerchange dla akceptantów na określonym poziomie.” – powiedział Michał Skowronek, Dyrektor MasterCard Polska.
Propozycja samoregulacji ZBP odnosi się do wszystkich kart wydanych w Polsce użytkownikom indywidualnym, w tym kart debetowych, kredytowych i przedpłaconych. Program nie obejmuje kart służbowych i transakcji z wykorzystaniem technologii mobilnych. To podejście ma na celu stymulowanie rozwoju nowoczesnych rozwiązań płatniczych. ZBP zaproponował, aby instytucją odpowiedzialną za wdrożenie programu był Narodowy Bank Polski.
***
Obecnie w Sejmie trwają prace nad zmianami do Ustawy o usługach płatniczych. Mamy do czynienia z kilkoma projektami, jednak nawet ten najbardziej wyważony – Projekt Senacki – o ile wejdzie w życie, będzie miał niekorzystny wpływ na konkurencyjność i dalszy rozwój rynku płatności bezgotówkowych w Polsce. Zastrzeżenia MasterCard budzi zakaz stosowania tzw. „zasady honorowania wszystkich kart” (ang. Honour all cards rule), który uderza przede wszystkim w konsumentów oraz propozycja obniżenia stawki opłaty interchangedo poziomu 0,5%.
Wprowadzenie zakazu stosowania zasady honorowania wszystkich kart zabierze konsumentom pewność, że w sklepach oznaczonych logo MasterCard będą mogli zapłacić każdą kartą tego systemu. Analogicznie w przypadku VISA. Sklep będzie mógł odmówić akceptacji dowolnie wybranej karty, nawet jeśli na drzwiach widnieje logo odpowiedniego systemu płatniczego. Wywoła to szereg negatywnych skutków, spośród których najważniejszym jest podważenie zaufania posiadaczy kart do płatności bezgotówkowych. Utrata zaufania do kart jako instrumentu płatniczego będzie miała nieodwracalny, bezpośredni i negatywny wpływ na zakres korzystania z nich przez konsumentów.
Jednocześnie uważamy, że poziom rozwoju polskiego rynku kart płatniczych nie uzasadnia radykalnego obniżenia opłaty interchange, jaki zaproponowano w projektach regulacji. W przypadku Polski, administracyjne ustalanie opłat na tym poziomie może co prawda zmniejszyć koszty akceptacji kart ponoszone przez handlowców i usługodawców, ale jest bardzo prawdopodobne, że spowoduje podniesienie opłat dla użytkowników kart, a przez to zmniejszy gotowość konsumentów do posiadania i używania kart płatniczych.
// [email protected]+); // ]]>
[email protected] (luiza_derek at mastercard dot com)
O MasterCard Worldwide
Wojciech Boczoń
