Choć większość Polaków postrzega siebie jako osoby oszczędne, to najlepiej idzie im odkładanie pieniędzy na przyjemności – wynika z trzeciej edycji barometru społecznego „Hedoniści i oszczędni”, zrealizowanego przez instytut IRCenter na zlecenie Grupy Ubezpieczeniowej Europa.
Wskaźnik hedonizmu finansowego, pokazującego podejście Polaków do finansów osobistych wyniósł w 2017 roku -12,8 punktu. To więcej niż rok wcześniej, kiedy wynosił -19,2 punktu. Jego wzrost oznacza, że Polacy zaczęli luźniej podchodzić do kwestii związanych z pieniędzmi. Choć nadal dominuje wśród nich postawa oszczędna (67 proc. ankietowanych uważa się za osoby oszczędne), to rośnie ich zainteresowanie konsumpcją. Do finansowego hedonizmu przyznaje się co piąty badany.
– Mówimy o deklaracjach. Jeśli przyjrzymy się bliżej postawie oszczędnej, to okazuje się, że Polacy najchętniej odkładają środki na przyjemności. Natomiast znacznie słabiej idzie im długoterminowe oszczędzanie na np. dodatkową emeryturę czy też zabezpieczenie się przed utratą pracy lub zdrowia – mówi Ewelina Churzępa, dyrektor Departamentu Ubezpieczeń Inwestycyjnych w Grupie Europa.
Z analizy wypowiedzi w mediach społecznościowych wynika, że Polacy najchętniej odkładają na koncerty (29 proc.), wakacje oraz sprzęt elektroniczny (po 14 proc.). Na szarym końcu jest oszczędzanie na emeryturę czy niespodziewane wydatki (po 2 proc.). Identyczny trend jest widoczny w internetowych dyskusjach o wydawaniu pieniędzy. Najczęściej podnoszone są tematy związane z szeroko rozumianą modą i urodą (24 proc. wypowiedzi) oraz jedzeniem (12 proc.). Inwestycje czy zdrowie stanowią temat zaledwie 4 proc. rozmów.
Z przeglądu haseł związanych z oszczędzaniem, które Polacy wpisują do wyszukiwarki Google, wynika, że spada ich zainteresowanie lokatami bankowymi. O ile jeszcze w 2015 roku średnio co miesiąc szukali informacji na ten temat ponad 27 tys. razy, to w tym roku liczba wyszukań spadła do 18 tys. Natomiast rośnie ich zainteresowanie innymi instrumentami finansowymi. Największym powodzeniem cieszą się akcje (15 tys. wyszukań miesięcznie) i obligacje (12 tys. wyszukań). Znaczący wzrost, bo o 47 proc. w porównaniu z 2016 rokiem, odnotowała kategoria ubezpieczeń. Co miesiąc 27 tys. internautów szuka w Google informacji na ten temat. W 2016 roku było ich niespełna 15 tys.
W ramach trzeciej edycji barometru „Hedoniści i oszczędni” zbadany został także wpływ programu 500+ i decyzji o obniżeniu wieku emerytalnego na postawy finansowe Polaków.
W stosunku do ubiegłego roku wzrósł odsetek osób, które deklarują, że otrzymane z programu 500+ pieniądze pomagają im zaspokoić podstawowe potrzeby lub podnieść standard życia. Spadł zaś odsetek ankietowanych, którzy chcą odkładać otrzymywane środków na przyszłość dzieci. O ile w 2016 roku taki zamiar deklarowało 30 proc. badanych, to w tym roku jest to już 17 proc. Na podobnym poziomie utrzymuje się liczba ankietowanych, którzy dzięki pieniądzom z programu 500+ mogli zacząć oszczędzać. Przyznaje się do tego 12 proc. badanych.
64 proc. osób, które wzięło udział w badaniu, pozytywnie ocenia obniżenie wieku emerytalnego. Mimo to, 33 proc. ankietowanych deklaruje, że zamierza skorzystać możliwości wcześniejszego zakończenia pracy. Pozostali nie mają jeszcze wyrobionego zdania na ten temat (41 proc.) lub też deklarują, że chcą dłużej pozostać na rynku pracy (26 proc.). Rośnie przy tym świadomość Polaków, dotyczącą niskiej wysokości przyszłych emerytur. Dlatego ponad połowa ankietowanych, który chcą skorzystać z możliwości przejścia na wcześniejszą emeryturę, planuje dodatkowo dorabiać, a uzyskane w ten sposób pieniądze przeznaczyć na bieżące wydatki.
Wśród osób, które postrzegają się jako oszczędne, 70 proc. deklaruje, że dodatkowo odkłada na jesień życia. Połowa z nich trzyma pieniądze na lokacie bankowej, a 26 proc. korzysta z możliwości, jakie daje trzeci filar emerytalny. W przypadku hedonistów, na finansowe zabezpieczenie starości odkłada zaledwie 30 proc. ankietowanych. Podobnie jak w przypadku oszczędnych dominującą formą jest bankowa lokata.
Osoby oszczędne deklarują, że odkładają na zabezpieczenie przed skutkami niespodziewane zdarzeń średnio po 200 zł miesięcznie, a na emeryturę – po 180 zł. W przypadku hedonistów te kwoty są znacząco niższe i wynoszą – odpowiednio – 51 zł i 15 zł.
Źródło: Grupa Europa
Wojciech Boczoń
