W Polsce mamy ponad 5 mln budynków wzniesionych w różnych technologiach i w różnym czasie. Rosnące ceny energii na przestrzeni ostatnich lat sprawiły, iż właściciel oraz zarządcy zaczęli bardziej dbać o izolację termiczną budynków mieszkalnych.
ETICS to znana w Polsce od lat metoda lekka mokra określana również, jako bezspoinowy system ociepleń lub po prostu system ociepleń. Jest to izolacja cieplna przyklejona lub zamocowana mechanicznie do ściany zewnętrznej budynku, odpowiednio wzmocniona i wykończona kilkumilimetrową warstwą tynku. W Polsce grubość izolacji określona w przepisach zmieniała się na przestrzeni lat. W latach 90-tych wynosiła ona maksymalnie do 10 centymetrów. Do 2020 roku będzie wynosić od 20 do 30 centymetrów.
–Polska jest jednym z nielicznych krajów, w którym wraz z rozwojem rynku ociepleń i wzrostem grubości izolacji, w tym również palnych, nie wprowadzono żadnych środków mających zapobiec obniżeniu się poziomu bezpieczeństwa pożarowego – mówi Maria Dreger, ze Stowarzyszenia na rzecz bezpieczeństwa pożarowego. Przepisy dot. ETICS uwzględniające ich właściwości ogniowe, nie zmieniły się od 1997 roku. W dalszym ciągu wszystkie nowe budynki do wysokości 25 metrów, a zbudowane przed 1995 r budynki mieszkalne o wysokości nawet ponad 30 metrów (do 11 kondygnacji) można ocieplić na całej wysokości i bez żadnej troski o detale dowolnie grubą warstwą palnej izolacji.
Niemcy mądrzy przed szkodą, a my?
Pożary ociepleń zdarzały się i będą zdarzać. Wbrew dawno nieaktualnym, a często powtarzanym opiniom, miały miejsce również w Polsce, a pożar rozprzestrzeniający się po ścianie zewnętrznej, wspomagany aktywnie przez płonące ocieplenie, przenosił się na wyższe kondygnacje, stwarzając dodatkowe zagrożenie. W Niemczech wyciągnięto wnioski z takich zdarzeń i wprowadzono odpowiednie przepisy bezpieczeństwa.
Niemiecki Instytut Techniki Budowlanej (DIBt) ogłosił właśnie decyzję w sprawie wprowadzenia kolejnych środków mających na celu poprawę bezpieczeństwa popularnych systemów ociepleń ETICS w których stosuje się styropian samogasnący. Już od kilku lat w Niemczech tylko małe budynki mieszkalne i biurowe, w których strop najwyższej kondygnacji znajduje się nie wyżej niż 7 m nad ziemią, mogą być ocieplane systemami ze styropianem samogasnącym o grubości większej niż 10 cm, bez zastosowania ekstra środków ograniczających rozprzestrzenianie ognia.
Takie styropianowe ocieplenia są uznawane w Niemczech za „normalnie palne” (B2 wg DIN).
Na przeciwnym biegunie znajdują się budynki wysokie, w których już od lat 80-tych wymagana jest niepalność wszystkich materiałów budowlanych, z których wykonuje się ściany zewnętrzne, w tym również ocieplenia, niezależnie od grubości warstwy izolacyjnej. Stosowanie styropianu wszelkich odmian, również tzw. „samogasnącego” jest w takich budynkach wykluczone. W budynkach o wysokościach pośrednich, pomiędzy 7 a 22 m, systemy zawierające styropian samogasnący o grubości większej niż 10 cm mogą być stosowane, jeśli odpowiadają niemieckiej klasie ogniowej „trudnozapalne” (B1 wg DIN), a jednym z warunków jej uzyskania jest wykonanie w ociepleniu pewnych konstrukcyjnych zabezpieczeń, ograniczających rozprzestrzenianie ognia po ścianie.
Stosowane były dotychczas dwa typy zabezpieczeń. Jedno w postaci niepalnej izolacji cieplnej z wełny mineralnej w newralgicznych strefach ścian, nad oknami lub wokół całych otworów okiennych, czyli tam, gdzie może pojawić się ogień. Za równoważne rozwiązanie uznaje się wykonanie niepalnych pasów wokół całego obwodu budynku, nie rzadziej niż co drugą kondygnację. Podobnie jak w przypadku niepalnej izolacji wokół okien, do wykonania takich pasów przeciwpożarowych stosuje się izolację cieplną z wełny mineralnej. Teraz, działając z upoważnienia landowych ministrów budownictwa, DIBt wprowadził kolejne wymagania. Niepalnymi pasami przeciwpożarowymi trzeba będzie zabezpieczać kolejne strefy szczególnie narażone na bezpośrednie działanie ognia. Pierwszym takim miejscem jest dolna krawędź ocieplenia, przy cokole. Kolejny pas należy wykonać na wysokości stropu nad parterem, ale jeśli będzie się znajdował w odległości większej niż 3 m od cokołu, potrzebny będzie dodatkowy pośredni pas niepalnej izolacji.
Obowiązkowo trzeba będzie również wykańczać pasem niepalnej izolacji z wełny górne zakończenie ocieplenia, przy dachu. Rozmieszczenie pozostałych pasów przeciwpożarowych lub zamiennie, niepalnej izolacji cieplnej stref nadprożowych i ościeży okiennych pozostaje takie, jak dotychczas obowiązujące. Należy zachować również minimalną grubość warstwy wierzchniej, (tynk i warstwa zbrojona), osłaniającej palną izolację, równą co najmniej 4 mm i stosować w tym samym celu siatkę zbrojeniową o większej masie powierzchniowej (min 160 g/m2) w strefie parteru i 1. piętra. Wszystkie te środki mają ograniczyć możliwość rozprzestrzeniania się ognia po fasadach budynków ocieplonych styropianem.
Wojciech Boczoń