W dniu 18 lutego 2019 r. na stronie Rządowego Centrum Legislacji opublikowano projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania lichwie. W projekcie przewiduje się ograniczenie pozaodsetkowych kosztów związanych z zawarciem pożyczek.
Zgodnie z propozycją zmian w kodeksie cywilnym, jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej, w umowie pożyczki pieniężnej zawieranej z osobą fizyczną i niezwiązanej bezpośrednio z działalnością gospodarczą lub zawodową tej osoby, wysokość kosztów pozaodsetkowych, ma nie przekraczać wysokości określonej we wzorze zawartym w ustawie. Zgodnie z § 2, ustawy pozaodsetkowe koszty, o których mowa powyżej w całym okresie spłaty pożyczki nie mogą być wyższe od 25% całkowitej kwoty pożyczki. Jednocześnie suma zabezpieczenia roszczeń z tytułu umowy pożyczki pieniężnej nie może być wyższa od sumy wartości przedmiotu pożyczki powiększonej o odsetki maksymalne obliczone bezpośrednio od tej kwoty za okres dwóch lat oraz maksymalnych kosztów pozaodsetkowych, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.
Związek Banków Polskich popiera wszelkie działania mające na celu wzmocnienie zaufania klientów do podmiotów działających na rynku usług finansowych. W związku z powyższym, pozytywnie należy ocenić niektóre rozwiązania zawarte w Projekcie, w tym m.in. objęcie nadzorem Komisji Nadzoru Finansowego działalności instytucji pożyczkowych i pośredników kredytowych.
Odnosząc się do jednego z kluczowych rozwiązań nowelizacji, jakim jest ograniczenie maksymalnych pozaodsetkowych kosztów pożyczek i kredytów, należy wskazać na złożony charakter tego zagadnienia. Z jednej strony ustawowe ograniczenie tych kosztów ma zwiększać poziom ochrony klientów i doprowadzić do wyeliminowania zjawiska lichwy, z drugiej należy mieć na względzie realne koszty operacyjne związane z udzielaniem oraz obsługą pożyczek, koszty zabezpieczenia ryzyka oraz koszty finansowania. Obecnie obowiązująca ustawa o kredycie konsumenckim ustanawia limit kosztów pozaodsetkowych, zaś jego dalsze zaostrzenie w proponowanej regulacji trzeba ocenić jako zbyt restrykcyjne, zwłaszcza w sytuacji, gdy od wprowadzenia poprzedniego limitu upłynęło zbyt mało czasu, by możliwa była rzetelna ocena skutków jego wprowadzenia. Trzeba wyrazić obawę, że proponowane rozwiązanie nie pozwoli na utrzymanie rentowności szeregu produktów, w efekcie stwarzając ryzyko odcięcia klientów od legalnego źródła finansowania i rozwoju szarej strefy na rynku pożyczkowym. Ograniczenia kosztów kredytu mogą bowiem prowadzić do zwiększenia liczby negatywnie rozpatrywanych wniosków o udzielenie kredytu i wzrostu kosztów kredytu dla pozostałych klientów.
Pełna treść Uwagi Związku Banków Polskich do projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania lichwie opublikowana zostanie na stronie internetowej www.zbp.pl
Źródło: Związek Banków Polskich