Średnie zadłużenie Polaków, według danych Krajowego Rejestru Długów, wynosi 20 tys. zł. Ale nie w każdym regionie kraju jest ono takie samo. Są miejsca na mapie Polski, gdzie na jednego mieszkańca przypada 46 tys. zł przeterminowanych zobowiązań finansowych. Jest też miasto na prawach powiatu, w którym co 6. osoba widnieje w KRD.
Na koniec 2022 roku, wg danych Krajowego Rejestru Długów, Polacy mieli 44,4 mld zł długów. Niespłacone raty kredytów i pożyczek, przeterminowane rachunki za telefon, telewizję, Internet, mieszkanie, prąd czy gaz, zaległe alimenty i opłaty sądowe zgromadziło 2,3 mln dłużników z całej Polski. Przekładając to na statystyki GUS dotyczące liczby ludności w powiatach na koniec 2022 roku, okazuje się, że w niektórych miejscach naszego kraju zagęszczenie dłużników było wyższe niż w innych. Są też powiaty i miasta na prawach powiatu, w których 1000 mieszkańców ma do spłacenia miliony złotych.
Wałbrzych: miasto milionowych długów
Pierwszą dziesiątkę najbardziej zadłużonych miast na prawach powiatu otwiera Wałbrzych w woj. dolnośląskim. Tutaj zadłużenie w przeliczeniu na 1000 mieszkańców wynosi niemal 4 mln zł. Średnie zadłużenie jednego dłużnika to 23,7 tys. zł. Największy w całym kraju jest też odsetek dłużników wśród wszystkich mieszkańców – 16,67 proc. Oznacza to, że co 6. mieszkaniec Wałbrzycha jest wpisany do KRD.
Tuż za Wałbrzychem plasują się 4 miasta z Górnego Śląska: Bytom, Świętochłowice, Chorzów i Siemianowice Śląskie. Zadłużenie na 1000 mieszkańców wynosi tam od 2,4 do 2,8 mln zł.
Na miejscu 6. są Siedlce z woj. mazowieckiego. W tym mieście na prawach powiatu 1000 mieszkańców ma do spłaty 2,3 mln zł przeterminowanych zobowiązań finansowych. Co 20. mieszkaniec jest wpisany do KRD.
Kolejne miasta z ponad 2-milionowym zadłużeniem na 1000 mieszkańców to: Słupsk (z woj. pomorskiego), Legnica (dolnośląskie), Zabrze (śląskie) i Włocławek (kujawsko-pomorskie). Tu średnio co 10. mieszkaniec widnieje w rejestrze.
TOP10 miast na prawach powiatu z najwyższym zadłużeniem na 1000 mieszkańców
| Lp. | Województwo | Miasto na prawach powiatu | Zadłużenie na 1000 mieszkańców | Odsetek zadłużonych wśród wszystkich mieszkańców | Średnie zadłużenie dłużnika |
| 1. | Dolnośląskie | M. Wałbrzych | 3 951 402 zł | 16,67% | 23 702 zł |
| 2. | Śląskie | M. Bytom | 2 791 430 zł | 13,60% | 20 533 zł |
| 3. | Śląskie | M. Świętochłowice | 2 752 210 zł | 13,72% | 20 063 zł |
| 4. | Śląskie | M. Chorzów | 2 680 863 zł | 14,07% | 19 053 zł |
| 5. | Śląskie | M. Siemianowice Śląskie | 2 442 881 zł | 10,69% | 22 849 zł |
| 6. | Mazowieckie | M. Siedlce | 2 366 431 zł | 5,10% | 46 410 zł |
| 7. | Pomorskie | M. Słupsk | 2 267 656 zł | 8,72% | 26 019 zł |
| 8. | Dolnośląskie | M. Legnica | 2 208 708 zł | 11,63% | 18 996 zł |
| 9. | Śląskie | M. Zabrze | 2 206 795 zł | 11,97% | 18 440 zł |
| 10. | Kujawsko-pomorskie | M. Włocławek | 2 149 236 zł | 9,12% | 23 570 zł |
Pomorskie powiaty w czołówce zadłużonych
Pierwszą dziesiątkę najbardziej zadłużonych powiatów otwierają aż trzy z woj. pomorskiego: nowodworski, sztumski i malborski, gdzie wartość zadłużenia na 1000 mieszkańców wynosi odpowiednio: 2,2 mln zł, 2,1 mln oraz 2 mln zł. Tu niemal co 11. osoba jest dłużnikiem wpisanym do KRD. Największe średnie zadłużenie mają mieszkańcy powiatu nowodworskiego. Wynosi ono 24,5 tys. zł.
Na czwartym miejscu znajduje się powiat wałbrzyski z woj. dolnośląskiego z 2-milionowym zadłużeniem na 1000 mieszkańców. Co ciekawe, średnie zadłużenie w tym powiecie wynosi dużo poniżej średniej krajowej: 17,9 tys. zł.
Dalej mamy kolejne 3 powiaty z północnych regionów Polski: białogardzki (woj. zachodniopomorskie), braniewski (warmińsko-mazurskie) i tczewski (pomorskie), następnie powiat karkonoski z Dolnego Śląska i znów 2 powiaty z północy: inowrocławski i wąbrzeski (woj. kujawsko-pomorskie). W tych powiatach zadłużenie na 1000 mieszkańców wynosi blisko 1,7 mln zł, ale w inowrocławskim dodatkowo mieszka aż 13 146 dłużników.
TOP10 powiatów z najwyższym zadłużeniem na 1000 mieszkańców
| Lp. | Województwo | Powiat | Zadłużenie na 1000 mieszkańców | Liczba dłużników | Odsetek zadłużonych wśród wszystkich mieszkańców | Średnie zadłużenie dłużnika |
| 1. | Pomorskie | nowodworski | 2 180 345 zł | 2 999 | 8,87% | 24 584 zł |
| 2. | Pomorskie | sztumski | 2 107 593 zł | 3 743 | 9,68% | 21 779 zł |
| 3. | Pomorskie | malborski | 2 091 811 zł | 5 989 | 9,82% | 21 310 zł |
| 4. | Dolnośląskie | wałbrzyski | 2 006 007 zł | 5 928 | 11,16% | 17 974 zł |
| 5. | Zachodnio-pomorskie | białogardzki | 2 003 416 zł | 4 511 | 10,08% | 19 884 zł |
| 6. | Warmińsko-mazurskie | braniewski | 1 840 017 zł | 3 492 | 9,23% | 19 945 zł |
| 7. | Pomorskie | tczewski | 1 811 778 zł | 9 827 | 8,79% | 20 604 zł |
| 8. | Dolnośląskie | karkonoski | 1 750 825 zł | 5 549 | 9,09% | 19 252 zł |
| 9. | Kujawsko-pomorskie | inowrocławski | 1 691 562 zł | 13 146 | 8,65% | 19 549 zł |
| 10. | Kujawsko-pomorskie | wąbrzeski | 1 682 346 zł | 2 650 | 8,09% | 20 795 zł |
Podkarpacie i Małopolska – dwa województwa z najniższym zadłużeniem
Na przeciwległym biegunie, czyli w pierwszej dziesiątce powiatów z najniższym zadłużeniem na 1000 mieszkańców, znajdują się wyłącznie te z województw podkarpackiego i małopolskiego (kolbuszowski, brzozowski, ropczycko-sędziszowski, limanowski, dąbrowski, rzeszowski, łańcucki, niżański, nowosądecki i nowotarski). Tam wspomniane zadłużenie nie przekracza 440 tys. zł na 1000 mieszkańców, odsetek zadłużonych wśród wszystkich mieszkańców wynosi ok. 2 proc., a średnie zadłużenie to ok. 19 tys. zł.
TOP10 powiatów z najniższym zadłużeniem na 1000 mieszkańców
| Lp | Województwo | Powiat | Zadłużenie na 1000 mieszkańców | Liczba dłużników | Odsetek zadłużonych wśród wszystkich mieszkańców | Średnie zadłużenie dłużnika |
| 1. | Podkarpackie | kolbuszowski | 299 216 zł | 1 059 | 1,73% | 17 345 zł |
| 2. | Podkarpackie | brzozowski | 347 015 zł | 1 285 | 2,02% | 17 173 zł |
| 3. | Podkarpackie | ropczycko-sędziszowski | 358 553 zł | 1 385 | 1,87% | 19 174 zł |
| 4. | Małopolskie | limanowski | 390 088 zł | 2 556 | 1,94% | 20 077 zł |
| 5. | Małopolskie | dąbrowski | 394 699 zł | 1 255 | 2,17% | 18 181 zł |
| 6. | Podkarpackie | rzeszowski | 417 104 zł | 3 344 | 1,91% | 21 804 zł |
| 7. | Podkarpackie | łańcucki | 432 611 zł | 1 826 | 2,26% | 19 143 zł |
| 8. | Podkarpackie | niżański | 435 893 zł | 1 612 | 2,52% | 17 321 zł |
| 9. | Małopolskie | nowosądecki | 439 486 zł | 4 557 | 2,12% | 20 729 zł |
| 10 | Małopolskie | nowotarski | 443 815 zł | 4 248 | 2,23% | 19 865 zł |
W przypadku miast na prawach powiatu pierwszą czwórkę z najmniejszym zadłużeniem na 1000 mieszkańców tworzą miejscowości podkarpackie: Tarnobrzeg, Rzeszów, Przemyśl i Krosno. Na 5. pozycji znalazł się Kraków (woj. małopolskie), dalej Łomża (woj. podlaskie), Kielce (woj. świętokrzyskie), Białystok (podlaskie), Biała Podlaska (lubelskie) i Skierniewice (łódzkie). Jedynie w tym ostatnim mieście zadłużenie na 1000 mieszkańców przekracza milion zł.
TOP10 miast na prawach powiatu z najniższym zadłużeniem na 1000 mieszkańców
| Lp | Województwo | Powiat | Zadłużenie na 1000 mieszkańców | Liczba dłużników | Odsetek zadłużonych wśród wszystkich mieszkańców | Średnie zadłużenie dłużnika |
| 1. | Podkarpackie | M. Tarnobrzeg | 745 672 zł | 1 801 | 4,08% | 18 282 zł |
| 2. | Podkarpackie | M. Rzeszów | 769 818 zł | 6 491 | 3,29% | 23 385 zł |
| 3. | Podkarpackie | M. Przemyśl | 860 550 zł | 3 414 | 6,01% | 14 318 zł |
| 4. | Podkarpackie | M. Krosno | 910 891 zł | 1 692 | 3,82% | 23 861 zł |
| 5. | Małopolskie | M. Kraków | 916 678 zł | 39 808 | 4,96% | 18 498 zł |
| 6. | Podlaskie | M. Łomża | 938 019 zł | 2 892 | 4,81% | 19 502 zł |
| 7. | Świętokrzyskie | M. Kielce | 965 921 zł | 9 194 | 5,00% | 19 319 zł |
| 8. | Podlaskie | M. Białystok | 968 370 zł | 14 164 | 4,84% | 20 005 zł |
| 9. | Lubelskie | M. Biała Podlaska | 987 903 zł | 2 854 | 5,21% | 19 260 zł |
| 10 | Łódzkie | M. Skierniewice | 1 090 353 zł | 2 753 | 6,04% | 18 044 zł |
– Nasz niedawny Wskaźnik Rzetelności Konsumentów pokazał już, że mieszkańcy województwa podkarpackiego najsumienniej płacą swoje rachunki. Powyższe zestawienie dodatkowo to potwierdza, ponieważ pierwsze miejsca z najniższym zadłużeniem na 1000 mieszkańców zajmują wyłącznie miasta na prawach powiatu i powiaty z Podkarpacia. Wpływ na to ma wiele czynników, ale jednym z najistotniejszych wydają się koszty życia. Województwo podkarpackie charakteryzuje się najniższym poziomem przeciętnych miesięcznych wydatków ponoszonych na osobę przez gospodarstwa domowe. Dodatkowo coraz więcej gospodarstw domowych ocenia swoją sytuację materialną jako dobrą, a jednocześnie mieszkańców Podkarpacia cechuje też jeden z najniższych poziomów aktywności kredytowej w Polsce, co siłą rzeczy zmniejsza poziom zadłużenia – wyjaśnia Adam Łącki, prezes Zarządu Krajowego Rejestru Długów Biura Informacji Gospodarczej.
Kraków i Wałbrzych – na przeciwległych biegunach
Kraków to drugie największe miasto w Polsce, po Warszawie, a mimo to jest w pierwszej piątce najmniej zadłużonych na 1000 mieszkańców. Dla porównania, Wałbrzych ma 8 razy mniej mieszkańców, a góruje w skali całego kraju w rankingu zadłużenia. Zdaniem ekspertów, wpływ na to ma m.in. pokopalniana historia miasta.
– Wałbrzych to dzisiaj jedno z niewielu miast w Polsce, które musiało przejść bardzo szybką rewitalizację na przestrzeni ostatnich dziesięcioleci. Niegdyś kojarzone było głównie z przemysłem wydobywczym, potem z biedaszybami. W latach 90. bezrobocie sięgało tam 30 proc. Dziś bezrobocie wynosi 4,9 proc. Tutaj swoje fabryki ma wiele światowych koncernów, jak Toyota, Faurecia czy Tristone. Jednocześnie wciąż upadają rodzime zakłady, często z kilkusetletnią tradycją. Na początku roku z zatrudnieniem musieli się pożegnać pracownicy Porcelany Krzysztof oraz zakładu płytek ceramicznych Cersanit. Te i inne problemy regionu niewątpliwie mają wpływ na sytuację finansową mieszkańców, która to na tle innych regionów kraju, wyróżnia się negatywnie – komentuje Adam Łącki.
Ciekawostką w rankingu KRD może być też wysokość statystycznego zadłużenia przypadającego na jednego dłużnika. W skali kraju jest to 20 tys. zł, ale są miasta i powiaty, gdzie ta wartość wynosi dużo powyżej lub poniżej średniej. Najwyższe średnie zadłużenie dłużnika notuje miasto Siedlce (w woj. mazowieckim) – 46 410 zł, a wśród powiatów – suwalski (woj. podlaskie) – 26 402 zł. Z kolei najniższym średnim zadłużeniem może się poszczycić powiat świdwiński w woj. zachodniopomorskim – 14 292 zł, a wśród miast na prawach powiatu: miasto Przemyśl (z woj. podkarpackiego) – 14 318 zł.
Według danych KRD miastem z największą liczbą dłużników jest Warszawa (99 028 osób), a wśród powiatów poznański (woj. wielkopolskie) – 21 389 osób. Na przeciwległym biegunie znajdują się: powiat sejneński (woj. podlaskie) – 613 dłużników i miasto Krosno (woj. podkarpackie) – 1 692 dłużników.
Źródło: KRD
Wojciech Boczoń
