W przypadku rat malejących, rata kredytu składa się ze stałej części kapitału i bieżących należności odsetkowych. Kapitał jest podzielony przez ilość spłacanych rat, a odsetki naliczane są od faktycznego zadłużenia. Wraz ze spłatą raty kwota odsetek zmniejsza się, co wpływa na zmniejszenie wysokości rat. Największe obciążenie następuje na początku spłaty. Ogólny koszt spłaty jest niższy niż w przypadku rat równych, ale przy określaniu zdolności kredytowej uzyskuje się niższą kwotę kredytu.
W przypadku rat równych, rata kredytu składa się z części kapitałowej i odsetkowej, które łącznie dają ratę stałą w całym okresie spłaty. W początkowej fazie rata zawiera w sobie głównie odsetki od faktycznego zadłużenia oraz bardzo małą część kapitału. Wraz ze spłatą kredytu proporcje te ulegają zmianie – wzrasta część kapitałowa, a maleje część odsetkowa. Koszty kredytu są wyższe niż w przypadku rat malejących. Wyższa jest także możliwa do uzyskania kwota kredytu.
Według „Rzeczpospolitej” wybór rat kredytu zależy przede wszystkim od sytuacji majątkowej kredytobiorcy. Jeśli chodzi o wysokość spłacanych odsetek, tańszy jest kredyt spłacany w ratach malejących. Jeśli zaś potrzebujemy większej gotówki, a nie mamy wystarczającej zdolności kredytowej, trzeba zdecydować się na kredyt w ratach równych.