Opublikowanie przez MasterCard informacji o podjęciu decyzji o przystąpieniu do programu obniżek opłat interchange, zaproponowanego przez Związek Banków Polskich interpretujemy jako kolejną próbę zablokowania przez tą organizację prac nad nowelizacją ustawy o usługach płatniczych, która w sposób administracyjny regulować będzie wysokość prowizji kartowych.
Po pierwsze, za nieuzasadnione uznajemy powoływanie się przez MasterCard na przyjęty przez Narodowy Bank Polski „Program redukcji opłat kartowych w Polsce” jako podstawę dla inicjatywy ZBP. Należy zdecydowanie podkreślić, iż projekt ten w swojej istocie zdecydowanie odbiega od założeń Programu zaakceptowanego w ubiegłym roku przez wszystkich, poza MasterCard, uczestników rynku. Propozycja obniżania średniej ważonej stawek opłaty interchange (przy jednoczesnym dopuszczeniu znacznego maksymalnego odchylenia od średniej dla wybranych kart), a nie ich maksymalnej wysokości, nie może doprowadzić do żadnych pozytywnych dla rynku zmian. Jej wdrożenie mogłoby być
w efekcie jeszcze mniej korzystne dla akceptantów niż obecnie obowiązujące stawki.
Po drugie, należy zwrócić uwagę na fakt, że założenia propozycji ZBP w dużym stopniu przypominają te, które jeszcze na początku marca br. organizacja MasterCard prezentowała
w publikacjach medialnych jako swoje, a najbardziej prawdopodobnym efektem wprowadzenia takiej samoregulacji byłoby zwiększenie przewagi konkurencyjnej tej organizacji wobec jej głównego oponenta – Visa. Wynika to ze strategii biznesowej MasterCard, która intensywnie promuje i zwiększa udział w rynku kart „premium”
z wysokim poziomem opłaty interchange. Potwierdzają to deklaracje Visa, która ew. poparcie dla planu ZBP warunkuje jego rzeczywistym odniesieniem do Programu wypracowanego przy NBP oraz poparciem dla jego założeń ze strony akceptantów.
Ponadto, brak zaproszenia środowiska akceptantów do prac i konsultacji związanych
z programem obniżek zaproponowanym przez Związek Banków Polskich świadczy jednoznacznie o niepoważnym i jednostronnym charakterze tej inicjatywy, która w opinii FROB ma na celu jedynie zatrzymanie prac nad nowelizacją ustawy o usługach płatniczych, zakładającą (wedle projektu przygotowanego przez Senat RP) stopniową redukcję maksymalnej stawki opłaty interchange w Polsce.
W obliczu zablokowania przez MasterCard inicjatywy Narodowego Banku Polskiego, która dawała realne szanse na doprowadzenie do kompromisowego, satysfakcjonującego wszystkich uczestników rynku rozwiązania problemu zawyżonych opłat kartowych, najlepszym i jedynym w obecnej sytuacji sposobem redukcji tych prowizji jest regulacja ustawowa. Potwierdzają to m.in. wnioski raportu „Interchange. Ekonomiczne i prawne skutki regulacji ustawowej” przygotowanego przez Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową oraz kancelarię Traple Konarski Podrecki i Wspólnicy.
Robert Łaniewski
Prezes Fundacji Rozwoju Obrotu Bezgotówkowego
***
Fundacja Rozwoju Obrotu Bezgotówkowego
Wojciech Boczoń
