W opublikowanym ostatnio raporcie UOKiK dotyczącym działalności Funduszy Hipotecznych postawiono kilka zarzutów Funduszowi Hipotecznemu DOM.
Fundusz Hipoteczny DOM jest najdłużej działającą na rynku polskim firmą oferującą osobom starszym rentę dożywotnią w zamian za prawo własności nieruchomości. W czerwcu br. otrzymał Certyfikat Etyczny zgodności z Zasadami Dobrych Praktyk KPF będący świadectwem stosowania przez firmę najwyższych standardów etyki branżowej. Swoją działalność firma opiera o zapisy Kodeksu Cywilnego i zawsze działa zgodnie z nimi. Nie może się więc zgodzić z zarzutami stawianymi przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
UOKiK w pierwszym rzędzie zakwestionował zawartą w umowach klauzulę Przyjęcie osoby trzeciej na mieszkanie wymaga każdorazowo zgody Funduszu wyrażonej w formie pisemnej, pod rygorem nieważności.
Jednak zapis ten został usunięty przez Spółkę już w marcu 2013 roku ze wszelkiego typu umów, ze względu na dobro korzystających z jej usług konsumentów i z dbałości o to, żeby propozycje umów spełniały najwyższe standardy etyczne. Fundusz także oficjalnie zobowiązał się wobec UOKiK do niestosowania tego zapisu.
Jasne jest dla wszystkich, że osoby starsze, mieszkające samotnie, często niedołężne lub schorowane muszą zamieszkać z osobami opiekującymi się nimi lub prowadzącymi im gospodarstwo domowe – członkami rodziny, a nawet osobami obcymi. Natomiast nie można doprowadzać do absurdu, a takim jest sytuacja, w której każda niemalże klauzula, nie będąca wprost odzwierciedleniem przepisów kodeksowych, jest kwestionowana przez Prezesa UOKiK – w zasadzie tylko dlatego, że nie stanowi prostego powielenia przepisów Kodeksu cywilnego. Fundusz uznaje więc za całkiem niesłuszny kolejny z zarzutów zawartych w raporcie, a dotyczący kolejnego zapisu w umowach „Uprawniony zobowiąże się, że w każdym przypadku przyjęcia osoby trzeciej na mieszkanie przed uzyskaniem zgody Funduszu (…) osoba przyjmowana na mieszkanie okaże Funduszowi oświadczenie złożone w formie aktu notarialnego, które obejmowało będzie poddanie się przez tę osobę egzekucji na mocy art. 777 § 1 pkt 4 Kodeksu postępowania cywilnego w zakresie wydania opisanego wyżej lokalu mieszkalnego Funduszowi w odpowiednim terminie, najpóźniej w terminie 30 dni od dnia śmierci Uprawnionego”.
Wbrew temu, co imputuje Prezes UOKiK klauzula ta nie jest niedozwolona w świetle prawa, gdyż by być za taką uznana musiałaby rażąco naruszać interes klientów Spółki i pozostawać w sprzeczności z dobrymi obyczajami. Czy bowiem Fundusz narusza interes klienta zapewniając sobie możliwość wyeksmitowania z lokalu – którego jest właścicielem – osoby, która zajmuje go bez tytułu prawnego? Fundusz Hipoteczny Dom nie narusza niczyich praw, ani nie godzi w dobre obyczaje, umieszczając w umowach zapis, który umożliwia mu realizację zysku po śmierci Seniora. Trzeba pamiętać, że firmy oferujące rentę dożywotnią ponoszą wiele ryzyk. Jednym z nich jest to, że osoba sprowadzona przez klienta do domu bez zgody właściciela, jakim jest fundusz hipoteczny, nie zechce po jego śmierci opuścić mieszkania. Łączy się to zawsze z trwającym kilka lat, kosztownym procesem eksmisyjnym. Nie jest więc w opinii Funduszu Hipotecznego DOM nieuzasadnionym ani nadmiernym zabezpieczeniem jego interesów zapewnienie sobie możliwości zrealizowania swojego zysku. A taką gwarancję właśnie daje zakwestionowany przez UOKiK zapis.
Także z zastrzeżeniami zawartymi w raporcie, a dotyczącymi zapisów znajdujących się na stronie internetowej Funduszu Hipotecznego DOM ciężko się zgodzić.
Jeśli chodzi o kwestionowany zapis, że Spółka płaci za swojego klienta czynsz podczas gdy jest on odejmowany od świadczonej renty, trzeba pamiętać, że Senior podpisujący umowę jest o tym rzetelnie informowany. Fundusz płaci czynsz w sensie, że sam reguluje zobowiązania wobec spółdzielni mieszkaniowych, a dodatkowo wszelkie podwyżki opłat czynszowych pokrywa ze środków własnych nie pomniejszając kwoty renty wypłacanej Seniorowi. Także niedobory w opłatach za wodę i ogrzewanie są opłacane ze środków własnych Spółki.
Pozostałe zastrzeżenia Prezesa UOKiK budzi fakt, że chociaż reklama Funduszu informuje o dodatkowych możliwościach, z których może skorzystać klient – „w ramach umowy hipoteki odwróconej (…) oprócz renty hipotecznej wypłacanej Klientowi, spadkobiercy, np. dzieci lub wnuki, mogą otrzymać dodatkowe, jednorazowe świadczenie pieniężne ”, to we wzorcach umów świadczeń dożywotnich brak jest regulacji dotyczących możliwości uwzględnienia powyższych praw spadkobierców Trudno jednak oczekiwać, że w każdej z umów znajdą się wszystkie możliwości oferowane przez Spółkę. Przedmiotem każdej z nich jest przede wszystkim prawo własności nieruchomości w zamian za wypłacaną rentę. Jak powszechnie wiadomo sytuacja prawna lokali będących własnością Seniorów może się diametralnie różnić, np. mogą być obciążone hipotekami itp. Podobnie jest z oczekiwaniami klientów. Jedni z nich preferują wypłaty jednorazowe, innym zależy na jak najwyższej comiesięcznej rencie. Niektórzy z nich oczekują od Spółki zorganizowania im pogrzebu, pozostali wręcz sobie tego nie życzą. Jeszcze inni oczekują, iż Fundusz np. pomoże im wynajęciu mieszkania będącego przedmiotem umowy. Dlatego każda umowa, poza zasadniczymi ustaleniami, jest dostosowywana do indywidualnych potrzeb i oczekiwań Seniora.
Źródło: Fundusz Hipoteczny DOM
