Swap towarowy to umowa między klientem i bankiem, określająca warunki wymiany stałej na zmienną cenę towaru, bądź odwrotnie. Jest to transakcja o charakterze stricte finansowym. Tym samym nie ma możliwości fizycznej dostawy surowca.
Jest idealnym rozwiązaniem dla firm, które chcą ograniczyć ryzyko związane ze zmianami cen towarów: przedsiębiorstw produkcyjnych, pośredników w handlu surowcami i towarami, koncernów chemicznych i petrochemicznych, hut metali kolorowych oraz przedsiębiorstw usługowo-handlowych, których działalność w znacznym stopniu wykorzystuje surowce i towary.
Zawarcie transakcji swap towarowy na sprzedaż towaru po stałej cenie w przyszłym okresie zabezpiecza interesy producenta w sytuacji, gdy spodziewane są spadki cen na rynku. Z kolei firmie, której działalność w dużej mierze uzależniona jest od cen towarów na rynku swap towarowy na kupno towaru po stałej cenie gwarantuje zabezpieczenie założonego poziomu marży w przypadku wzrostu cen na rynku.
Swap towarowy jest transakcją bezwarunkową co oznacza, że ewentualne korzyści wynikające z korzystnych dla klienta zmian ceny towaru zostaną zniwelowane przez ujemy wynik na finansowej transakcji zabezpieczającej.
Swap towarowy może być wykorzystywany w transakcjach surowcami: metalami bazowymi, węglem, tworzywami sztucznymi czy np. produktami ropopochodnymi. Z wyjątkiem ograniczeń dotyczących listy towarów i wartości transakcji (100 tys. USD), pozostałe elementy umowy, czyli zarówno warunki rozliczenia, czas trwania umowy czy konstrukcja ceny są ustalane elastycznie w zależności od potrzeb klienta.
Strony umowy mogą dowolnie ustalić, która z nich jest płatnikiem według cen stałych, a która zobowiązuje się płacić przepływy pieniężne oparte o zmienną stawkę referencyjną.
Instrument może skutecznie zabezpieczać ryzyko ceny towarów wyłącznie, gdy klient rozlicza fizyczny zakup lub sprzedaż towarów na bazie jednego z ogólnie akceptowanych na świecie indeksów bazowych lub na podstawie innego indeksu o wysokim stopniu korelacji z nimi.
Transakcje swap towarowy rozliczane są wyłącznie poprzez rozliczenie różnicy netto pomiędzy wartościami płatności wg ceny stałej i zmiennej w walucie, którą strony ustaliły podczas zawierania transakcji. W transakcji nie następuje początkowa ani końcowa wymiana nominałów. Możliwe jest przedterminowe rozliczenie transakcji w momencie wskazanym przez klienta.