Tylko 6% Polaków nigdy nie słyszało o istnieniu różnego rodzaju niebezpieczeństw w nternecie, a większość z nas zdaje sobie sprawę z 11 typów zagrożeń jakie czyhają na nas w wirtualnym świecie. Polscy internauci najbardziej boją się przestępstw związanych ze stratą finansową. Oczywiste jest, że młodzież zdecydowanie częściej korzysta z internetu, ale tylko 48% z nich zwraca uwagę na kwestię bezpieczeństwa. Zdecydowanie inaczej wygląda to w grupie dorosłych użytkowników – jest ono ważne dla ponad 60% z nich. To główne wnioski z badania „Złapani w sieć – jak Polacy radzą sobie w cyberrzeczywistości”, przeprowadzonego na zlecenie Fundacji Citi Handlowy im. Leopolda Kronenberga.
Cyberbezpieczeństwo jest obecnie jedną z wiodących spraw – większość z nas w mniejszym lub większym stopniu aktywnie korzysta z internetu. W ostatnich miesiącach kwestia ta stała się jeszcze bardziej istotna: w związku z pandemią większa część aktywności realizowana jest online, a wielu z nas, ze względu na zagrożenie koronawirusem, preferuje kontakt elektroniczny. Coraz bardziej polegamy na swoich smartfonach, tabletach i komputerach. Pytanie tylko: czy umiemy się odpowiednio zabezpieczyć przez atakiem cyberprzestępców?
Na ogół nie bagatelizujemy kwestii bezpieczeństwa w sieci. I choć mamy świadomość różnych cyberzagrożeń, które mogą nas spotkać, to nie zawsze wiemy, jak się przed nimi chronić. W czasach pandemii tym bardziej powinniśmy uważać na niebezpieczeństwa i z większą ostrożnością podchodzić do ochrony naszych danych. Stąd pomysł na badanie dotyczące tego tematu, bo cyberbezpieczeństwo jest istotne zwłaszcza w kontekście bankowości – podkreśla Dorota Szostek – Rustecka, Prezes Zarządu Fundacji Citi Handlowy.
Z raportu dotyczącego „Złapani w sieć (…)” wynika, że najczęściej o zagrożeniach związanych z internetem dowiadujemy się z mediów – potwierdza to 68% badanych. Jednak co druga osoba przyznaje, że ktoś z jej z otoczenia lub rodziny zetknął się z niebezpiecznymi sytuacjami w sieci. Dodatkowo zagrożeń tych doświadczyło osobiście aż 16% uczestników badania.
Ankietowani najbardziej świadomi są przestępstw polegających na wyłudzaniu pieniędzy poprzez płatne smsy i ogłaszane w sieci fałszywe konkursy czy zbiórki – wskazało je ponad 70% ankietowanych. Zdecydowana większość zdaje sobie także sprawę z istnienia wirusów i możliwości ściągnięcia ich na swój komputer lub telefon poprzez kliknięcie w fałszywy link (68%) czy zainstalowanie zainfekowanego oprogramowania (66%). Gorzej jest ze świadomością oszustw polegających na blokowaniu sprzętu i próbie wyłudzenie pieniędzy na jego odblokowanie, możliwości dokonywania operacji finansowych za pomocą skradzionego telefonu/komputera czy przejęcie środków podczas dokonywania płatności w sieci. O takich zagrożeniach słyszała mniej niż połowa internautów.
„Spodziewamy się konkretnych ataków na nasze konto bankowe, sprzęt czy pułapek typu podszywane sklepy internetowe – bo o takich atakach słyszymy najczęściej w mediach” – mówi Andrzej Grabowski ekspert ds. COB i kontroli bezpieczeństwa informacji i dodaje: Mniejsze obawy dotyczące innych przestępstw w sieci są spowodowane raczej brakiem naszej świadomości takich rodzajów lub metod ataków. Brak świadomości oznacza bowiem mniejszą czujność. Dlatego tak ważne jest uświadamianie i edukacja użytkowników internetu.”
Większość ankietowanych badania deklaruje, że obawia się zawirusowania sprzętu (65%), nieuczciwych sprzedawców w internecie (62%), włamań na konto (62%), czy wzięcia kredytu za pomocą skradzionych danych osobowych (60%). Jednak pomimo świadomości istnienia cyberzagrożeń nadal wiele osób, przez ciekawość lub nieuwagę, ulega niebezpiecznym pokusom i na dodatek nie budzi to w nas większych obaw: aż 43% Polaków zdarza się odwiedzać podejrzane portale, takie jak strony z pirackimi filmami, nielegalnym streamingiem i pornografią. Wielu z nas otwiera tez linki nieznanego pochodzenia.
Co ciekawe, kwestie bezpieczeństwa ściśle skorelowane są z wiekiem. Aż ¾ nastolatków posiada 6 lub więcej kont na różnych portalach społecznościowych. Mimo, że intensywniej korzystają z internetu, tylko 48% z nich przywiązuje dużą wagę do kwestii bezpieczeństwa. Wskaźnik ten jest zdecydowanie wyższy wśród dorosłych i wynosi 61%. Co ciekawe młodzi ludzie mają większe poczucie znajomości zabezpieczeń w sieci – tylko 16% nastolatków twierdziło, że słabo zna się na zabezpieczeniach i nie wie jak się chronić. Wśród dorosłych liczba ta jest dwukrotnie wyższa (32% osób w wieku 30-39 lat oraz 34% osób w wieku 40-55 lat).
Dwie trzecie z badanych unika podawania swoich danych osobowych w internecie. Jednocześnie jednak spora część Polaków korzysta z serwisów i aplikacji, w których trzeba udostępniać swoje dane – robi tak 38% osób. Zezwalamy aplikacjom w telefonie na dostęp do naszych danych, np. zdjęć, kontaktów, lokalizacji – tylko 17% Polaków twierdzi, że nigdy tego nie robi. Chętnie zgadzamy się też na wszystkie wymagania aplikacji internetowych i podajemy informacje o sobie, nawet jeśli nie są one konieczne dla ich działania – zdarza się to robić 57% Polaków.
Badanie „Złapani w sieć – jak Polacy radzą sobie w cyberrzeczywistości” zostało przeprowadzone w 2020 roku na zlecenie Fundacji Kronenberga Citi Handlowy przez Grupę IQS na próbie 1111 Polaków w wieku 15-55 lat.
Źródło: Fundacja Kronenberga Citi Handlowy
Wojciech Boczoń
