Tak orzekł siedmioosobowy skład Izby Pracy Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego, odpowiadając na pytanie prawne rzecznika praw obywatelskich z października 2008 r. (uchwała z 21 stycznia 2009 r., II PZP 13/08).
Pracodawcy nie mogą więc uzasadniać zwolnienia pracownika wyłącznie tym, że przekroczył on określony wiek i nabył prawo do świadczeń.
Uchwała SN może wpłynąć też na rynek pracy. Więcej osób po 55 roku życia będzie mogło kontynuować zatrudnienie.
Uchylone wyroki
– Na podstawie uchwały sądu na pewno mogą być uchylane wyroki w sprawach, które wciąż trwają, czyli np. strona może złożyć jeszcze apelację – tłumaczy Bartłomiej Raczkowski, adwokat z Kancelarii Prawa Pracy Bartłomiej Raczkowski.
– Wyroki SN nie są oczywiście źródłem prawa i sądy powszechne mogą orzekać inaczej. Jednak muszą liczyć się z tym, że kiedy tego typu sprawa trafi do SN, ten będzie orzekał zgodnie z linią przyjętą w siedmioosobowym składzie – mówi Lesław Nawacki, szef zespołu prawa pracy w biurze RPO.
Uchwała na pewno nie wpłynie na prawomocne wyroki w sprawach dotyczących zwolnień pracowników, ze względu na osiągnięcie wieku emerytalnego.
– Wyroki SN nie mają takiej mocy jak orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego – tłumaczy Agnieszka Lechman-Filipiak, radca prawny i partner z Kancelarii DLA Piper.
Podkreśla, że orzeczenie wpłynie na sposób, w jaki pracodawcy będą musieli uzasadniać rozwiązanie stosunku pracy z osobami starszymi. Przede wszystkim wypowiadając umowę o pracę, nie będą mogli wskazać osiągnięcia wieku emerytalnego i nabycia prawa do emerytury jako jedynej przyczyny zwolnienia.
– W praktyce bardzo często firmy tylko tak uzasadniają zwolnienie starszego pracownika. Teraz powinny dodać np., że pracownik nie wykonuje swoich obowiązków należycie – mówi Agnieszka Lechman-Filipiak.
Jakie znaczenie ma w/w wyrok SN dla pracodawców, a jakie dla pracowników ? Czy sądy mogą uchylać nieprawomocne wyroki w sprawach dotyczących zwolnień starszych pracowników ?
Łukasz Guza
Więcej: Gazeta Prawna 26.01.2009 (17) – str.8